مفاتیح الحیاه، اثری از حضرت علامه آیت الله العظمی عبدالله جوادی آملی

گروه فرهنگی: عناصر محوری مضامین این کتاب را اصولی سامان می بخشند که بخشی از آن ها در این پیشگفتار مطرح می شوند:

به گزارش بولتن نیوز، اصل یکم.تمدن جامعه انسانی در آئینه تدین او ظهور دارد و زهور هرگونه برازندگی او در گرو استقرار در مقطع چهارم از اسفار چهارگانه سالگان الهی است.چهارمین میدان مهاجرت از اسفار اربعه،سفر از خلق به سوی خلق با حق است.

اصل دوم.حق مداری که عنصر محوری سفر چهارم از اسفار چهارگانه است گاهی در مرآت فلسفه و کلام ظهور دارد و زمانی در آئینه سیاست،اجتماع،اقتصاد،فرهنگ و مانند آن.آنچه در مفاتیح الحیاه مطرح است صبغه دوم است نه جلوه اول،هرچند انسان مسافری که به این مرحله باربافت همه شئون یاد شده را داراست،بلکه بر اثر کون جامع بودن خود، شاهد حضرات چهارگانه دیگر خواهد بود،همچنان که هویت خویش را به عنوان حضرت پنجم مشاهده می کند؛لیکن طرح والای آن،بارگاه رفیعی می طلبد که برتر از حوصله این نوشتار است.

اصل سوم.حق محوری در تدبیر نظام اجتماعی با سه عنصر مهم جهان دانی،جهان داری و جهان آرایی سامان می پذیرد،به طوری که هر لاحق مرهون سابق و هر سابق پایه لاحق خواهد بود.زیبایی و تجلی هنر که مایه آرایش صحنه هستی است به حیات جامعه فرح می بخشد و جمال آن را تامین می کند و هرگز نمی توان عرصه زندگی را بدون آرایش آن به خوبی اداره کرد.

اصل چهارم.تمدن ناب وقتی در آئینه تدین ظهور می کند که عناصر محوری آن حق مدار باشد و آن عناصر سه گانه عبارتند از قانون،هیئت حاکم(مجریان و داوران) و مردم.

اصل پنجم.تمدنی که در آئینه تدین ظهور دارد مشروعیت خود را همانند تدین شریعت محور ارزیابی می کند.

اصل ششم.مشروعیت یک قانون گاهی بر اساس تشریع صاحب شریعت است و زمانی برپایه تائید و امضای اوست.مشروعیت تاسیسی از ابتکارات قانون گذار است و غیر از دلیل نقلی معتبر،کاشف دیگر ندارد و هرچند برهان عقلی بر خلاف آن اقامه نخواهد شد،هیچ کشفی از ناحیه دلیل عقلی نسبت به آن وجود ندارد.

اصل هفتم.فرق اساسی بنای عقلا و حکم عقل سبب تمایز تائید و امضا از یکدیگر خواهد بود؛یعنی برهان تام عقلی اصلا نیازی به دلیل نقلی ندارد و اگر چنین دلیلی یافت شد به عنوان تائید برهان عقلی تلقی می شود؛لیکن بنای عقلا حتما نیازمند به دلیل معتبر نقلی جهت امضاست و اگر چنین دلیلی یافت شد به عنوان امضای بنای آنها -نه تایید- تلقی می گردد.

اصل هشتم.اسلام که جهان شمولی خود را با دو اصل کلیت و دوام یعنی همگانی و همیشگی بودن خویش اعلام داشت کیفیت تعامل صحیح بشر با یکدیگر و نیز با زمان و زمین و سپهر همانند چگونگی رفتار و گفتار و کردار با ساحت فراطبیعت را به خوبی بیان کرد و نحوه تبیین آن به این است که اصول جامع و مبانی کلی را به وسیله عقل و نقل که کاشفان معتبر از حکم خدایند بیان کرد و قدرت تحلیل،تعلیل،توجیه و استنباط مسائل خاص و فروغ جزئی را در نهاد انسان نهادینه کرد و.

اصل نهم.راز جاودانگی اسلام در داشتن منابع غنی اولا و تشویق به استنباط مبانی قویم از آن منابع سرشار ثانیا و ترغیب به استخراج مواد فقهی، حقوقی، اخلاقی،فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی، درمانی و....ثالثا نهفته است و به منظور تکامل برداشت از منابع عقلی و نقلی و تعامل بیشتر با آنها دو طرز اجتهاد را به جامعه بشری تعلیم و یادآوری کرد که هریک مکمل دیگری است.

اصل دهم.طبق اصل یکم که تصویر تمدن ناب فقط در آئینه تدین خواهد بود،سفر چهارم از اسفار اربعه مطرح شد.آنچه تاکنون در طی اصول گذشته بازگو شد همگی سفرنامه چنین مسافری بود که با رحلت از مراحل سه گانه قبلی به مرحله چهارم یعنی سفر از خلق به سوی خلق با حق نائل آمد.مهاجران این مقطع چهارم انصار یکدیگرند و همگان از نصرت غیبی برخوردارند.

اصل یازدهم.عقل که همانند نقل نیروی اکتشافی شرع است،چراغ روشنی است که در تشخیص صراط مستقیم و ارائه آن سهم بسزایی دارد.

اصل دوازدهم.نظام آفرینش بر اصولی استوار است که به برخی از آن ها اشاره می شود.۱.خدای سبحان قواعد کلی قلمرو هستی را روشن کرد.۲.۳.۴....

اصل سیزدهم.جهان از منظر مسافر متمدن و متدین که در مرحله چهارم سفر است لبریز از حیات است و هیچ موجود مرده و بی روحی در آن نیست.

اصل چهاردهم.استقلال اقتصادی همانند استقلال فکری،فرهنگی،سیاسی و اجتماعی از عناصر محوری تمدنی است که هویت خود را در تدین الهی می داند، و رسیدن به چنین هدف والایی در شناخت سرمایه های اصلی یک ملت و مملکت از یک سو و تبدیل آن به سرمایه دیگر- که بهره وری از آن بهتر است- از سوی دیگر و پرهیز از هزینه کردن سرمایه برای لوازم روزانه کشور از سوی سوم و تولید صورت های متنوع از مواد اولی خلقت و بی نیازی اقتصادی از اقوام و ملل دیگر با قناعت در مصرف از سوی چهارم خواهد بود.

اصل پانزدهم.التزام به عناصر سه گانه جهاندانی،جهانداری و جهان آرائی مقدور مسافر در مرحله چهارم یعنی سفر از خلق به سوی خلق با حق است.چنین مهاجر توانایی مقتدرانه به تفسیر نظام خلقت پرداخته،به تمام نیازهای آن پاسخ تدبیری می دهد و هم حاجت های فردی و جمعی جامعه را با مدیریت صحیح با بهره وری درست از آن برطرف خواهد کرد و در هیچ کاری صحابت حق را فراموش نمی کند.

(سخن ناشر:....با قطع نظر از توانمندی های انسان در بهره مندی از مواهب عالم خلقت،اهتمام بشر به تحصیل دانش و نیز روشی که چگونه آن موهبت های پروردگاری را بشناسد و نسبت خود با آن ها را تصحیح و اصلاح کند،از موارد لازم و حتمی است،زیرا تنها ره توشه سفر ابدی انسان به همین امور بستگی دارد که اگر به درستی تحصیل و بدان عمل نشود از خسارت و حسرت روزگار خسران و حسرت،آسیبی سخت خواهد دید.
استاد،علامه آیت الله جوادی آملی"دام ظله"با اشراف همه جانبه به منابع وحیانی و با بهره وری کامل از کتاب و سنت و همچنین عقل برهانی و نیز با ژرف بینی خاص به این ایده تفطن دادند که همان طور که بزرگ محدث روزگار ما،جناب حاج شیخ عباس قمی رحمت الله علیه با اثر ماندگار و سودمندش؛ یعنی مفاتیح الجنان،راه سلوک بندگان و ارتباط انسان با خدا را از طریق انجام دادن اعمال عبادی در سه بخش نماز،دعا و زیارات و بهره مندی از ثواب و پاداش آن ها هموار کرد، کتابی دیگر لازم است که جلد دوم و مکمل آن محسوب شود و شئون دنیایی به ویژه امور اجتماعی بندگان را نیز با همان رویکرد، با آموزه های وحیانی مرتبط سازد تا آدمی در زندگی خود از این برنامه های الهی بهره مند گردد و از آثار آن، هم در دنیا و هم در عقلا سود ببرد،از این رو این کتاب،"مفاتیح الحیات"نام یافت....)

(نام کتاب:مفاتیح الحیاه/نویسنده:حضرت علامه آیت الله العظمی عبدالله جوادی آملی/ تعداد صفحات:۷۷۶صفحه/سال انتشار چاپ‌ صد و دهم:۱۳۹۳/ناشر:مرکز نشر اسراء)