گروه  فرهنگی: مورخان هنر که واژه " هنر مقدس" را در باره هر اثر هنری واجد موضوعی مذهبی بکار می برند، فراموش می کنند که هنر اساسا صورت است. برای آنکه بتوان هنری را "مقدس" نامید، کافی نیست که موضوع هنر از حقیقتی روحانی نشات گرفته باشد، بلکه باید زبان صوری آن هنر نیز بر وجود همان منبع گواهی دهد.

به گزارش بولتن نیوز، هنری مذهبی مانند هنر رنسانس یا هنر باروک را که از لحاظ سبک به هیچ وجه از هنر ذاتا دنیوی و غیردینی همان دوران متمایز نیست، نمی توان مقدس نامید؛ نه موضوعهایی که آن هنر به نحوی کاملا ظاهری و ادبی از مذهب اقتباس می کند، نه احساسات و عواطف پارسایان و خداترسانه ای که عندالاقتضا هنر مزبور را بارور ساخته و نه حتی نجابت طبعی که گاه در آن رخ می نماید، کافی نیست که بدان خصیصه مقدس نسبت کنیم.

تنها هنری که قالب و صورتش نیز بینش روحانی خاص مذهب مشخصی را منعکس سازد، شایسته چنین صفتی است.... پس هر هنر مقدس مبتنی است بر دانش و شناخت صورتها، یا به بیانی دیگر بر آیین رمزی ای که ملازم و دربایست صورتهاست...

یکی از شرایط بنیانی خوشبختی، دانستن این معنی است که هرچه انجام می دهیم، معنایی ابدی و جاوید دارد. اما چه کس هنوز امروزه می تواند تمدنی تصور کند که همه تجلیات حیاتیش، "شبیه آسمان خدا یا الوهیت" باشد؟ در جامعه ای خدامحور، محقرترین فعل و عمل؛ بهره مند از این برکت آسمانی است...

پیوست فرهنگی؛ ضرورت های وجودی، راهکارها و فرآیندهای تدوین

در ملاحظاتی که خواهند آمد، به هنر پنج سنت بزرگ یادشده یعنی هندوئیسم و مسیحیت و اسلام و بودیسم و تائوئیسم، اقتصار می کنیم. زیرا قوانین هنری خاص آنها، فقط از آثار موجود( باقی مانده) استنتاج نمی شوند، بلکه نوشته های مقدس مشتمل بر قوانین مذهبی و نمونه و سرمشق استادان در قید حیات آنها را تایید می کنند...

از آنچه گذشت درمی یابیم که هنر مقدسی نیست که به راحتی از ماوراء الطبیعه پیوسته و وابسته نباشد. و اما مابعدالطبیعه فی ذاته نامحدود است بسان موضوعش که نامتناهی است... (هنر مقدس/ نویسنده: تیتوس بورکهارت/ مترجم: جلال ستاری/ ۲۱۲ صفحه/ ناشر: انتشارات سروش)