فلسفه هنر رایانه ای، اثری از دومینیک مک کوایر لوپس

گروه فرهنگی: هنر رایانه ای چیست؟ آیا مفاهیمی چون"معنا"،"گونه" یا "بیان" که معمولا به کار تفکر در باره هنر می آیند،در مورد هنر رایانه ای نیز کاربرد دارند؟

به گزارش بولتن نیوز،  فلسفه هنر رایانه ای نخستین کتابی است که به بررسی این مسائل می پردازد.دومینیک لوپس نشان می دهد که هنر رایانه ای برخی اصول بنیادین شیوه های سنتی تفکر در باره هنر و آفرینش هنری را به چالش می کشد و می گوید برای فهم این گونه هنری باید ایده هایی چون"تعاملگری" و"کاربر" را در مرکز توجه قرار دهیم.

نگارنده با بهره گیری از مثال های فراوان،نقش هنرمند و کاربر هنر رایانه ای را از سازندگان و مخاطبان هنرهای سنتی متمایز می سازد و استدلال می کند که هنر رایانه ای امکان درک بهتر نقش فناوری به مثابه رسانه ای هنر را فراهم می آورد.

من متعلق به نسلی هستم که شاهد تبدیل شدن رایانه ها به عناصر کاملا معمولی و پیش پاافتاده زندگی روزمره بوده است.خجالت می کشم بگویم ولی اولین ساعت مچی من صفحه نمایش دیجیتال داشت،هیچ وقت از خط کش محاسبه استفاده نکرده ام و وقتی بچه بودم اولین رایانه ای که صاحب شدم اپل۲ بود که برای ارتقای حافظه به تلویزیون و ضبط صوتی قدیمی متصل شده بود. از آن زمان به بعد،حتی وقتی در رشته فلسفه هنر تحصیل کردم و بعدها در این زمینه به تالیف و تدریس نیز پرداختم،غالبا برای سرگرمی،با رایانه ها سر و کله زده ام.

اگرچه از وجود هنرهایی که به کمک رایانه پدید می آیند کاملا مطلع بودم،این گونه هنرها هیچ وقت نظرم را به خودشان جلب نمی کردند.مثلا تصاویر فراکتال و موسیقی های رایانه ای اولیه را در نظر بگیرید که در مقام هنر خیلی ابتدایی و تک بعدی به نظر می رسیدند و حتی به گرد پای دیگر تولیدات رایانه ای- به خصوص بازی ها- نمی رسیدند.

ولی وقتی به آثاری برخوردم که نمونه هایی از آن ها را در فصل های اول و دوم خواهید دید،عقیده ام به کلی تغییر کرد.این آثار هم به دلیل جذابیت بسیارشان و هم استفاده صحیح از توانایی رایانه ها-یعنی به کارگیری آن ها برای انجام دادن کارهایی جز آنچه با فناوری های قدیمی تر هم می توانستند انجام شوند- توجهم را برانگیختند.

برخی از آنها،همان طور که از اول حدس می زدم،اصول یقینی مطالعاتم در فلسفه هنر را نیز به چالش کشیدند و دست آخر متوجه شدم که بررسی این آثار از نظرگاه فلسفی موجب غنی تر شدن ارزیابی من از آن ها شده است.

هنر رایانه ای رویکردهای جدیدی را به برخی موضوعات شناخته شده فلسفه هنر معرفی می کند.یکی از این رویکردها چگونگی فهم نقش فناوری به منزله هنری رسانه ای است که گونه ای هنری را تعریف می کند.به آموزه ویژه بوگی رسانه، که براساس آن هر گونه رسانه ای منحصر به فرد دار،،در سال های اخیر حمله شده است. اما اگر آن تعریف هنر رایانه ای صحیح باشد که در این کتاب از آن دفاع شده است،برخی گونه های هنری با ارجاع به رسانه هایشان قابل تعریف هستند

( نام کتاب:فلسفه هنر رایانه ای/نویسنده:دومینیک مک کوایر لوپس/مترجم:عرفان قادری/تعداد صفحات:۲۱۶صفحه/سال انتشار چاپ اول:۱۳۹۷/ناشر:انتشارات ققنوس)