مبانی فقهی، روانی موسیقی از امام المجتهدین شیخ اعظم انصاری و استاد محمدتقی جعفری

گروه فرهنگی: موسیقی چیست؟ پیش از ورود به مسائل مربوط به لزوم یا شایستگی موسیقی، لازم است که یک تعریف مختصر در باره موسیقی داشته باشیم. این پدیده بسیار مشهور هم مانند سایر موضوعات شایع، از تعریفهای متنوعی برخوردار شده است مسلم است که از آغاز نگرشهای علمی به موسیقی تعریفهایی که شده است، امروز محدود و نارسا بنظر میرسد، همچنین تعریفهایی که از دیدگاههای مخصوصی در باره این پدیده گفته شده است قانع کننده نمی باشد.

به گزارش بولتن نیوز، آنچه که تعریف موسیقی را با مشکلات علمی روبرو میکند، اینست که قطب اساسی این پدیده روان آدمی است و قطب مصنوعی آن یعنی تحولات فیزیکی آن با قوانین معین آن نقش اساسی را که قطب روانی بعهده دارد، دربرنمیگیرد، زیرا کاملا روشن است که انسانها به جهت داشتن کیفیت های روانی مختلف، برداشتها و دریافتهای گوناگونی از موسیقی دارند، لذا در تعریف موسیقی گفته شده است، " موسیقی هنری است که از تنظیم و ترکیب اصوات بوجود میآید و زیبائی آن بر حسب اثری که در ذهن شنونده دارد سنجیده می شود"....

و ما چون نمی دانیم که پدیده موسیقی در سطوح " خودآگاه، نیمه خودآگاه، ناخودآگاه" چه اثری ایجاد میکند، لذا نمیتوانیم یک تعریف روشنی مانند تعریف یک نمود فیزیکی در پدیده موسیقی داشته باشیم...... برای بررسی های مشروح و همه جانبه در باره موسیقی و خواص روانی آن از دیدگاه روانی خالص و روح وابسته به واقعیات مخصوصا وابسته به مقام اعلای الهی، مباحث بسیاری لازمست که بدون تالیف مجلات مستقل در این باره نتایج اطمینان بخشی به دست نخواهد آمد...

مرحوم شیخ انصاری رضوان الله تعالی علیه در کتاب مکاسب محرمه خود، که حاوی دقیقترین و گسترده ترین مسائل حقوقی، اقتصادی است، در سیزدهمین مسئله از نوع رابع- آنچه که اکتساب بوسیله آن حرام است- بحث جنجال برانگیز غناء را پیش میکشد و میفرماید: اجمالا در حرمت غناء اختلافی نیست... و بالاتر از این،محدثین عالیمقامی جون فیض کاشانی و محقق سبزواری، چونان ابوحامد غزالی، مطلق غناء را حرام نشمرده اند، بلکه قائل شده اند به اینکه، اگر چنانچه کارهای حرامی بر غناء بصورت جنبی عارض گردد، در این صورت غناء حرام میگردد، والا غناء بما هو غناء حرام نیست......

(مبانی فقهی، روانی موسیقی از امام المجتهدین و استاد محمدتقی جعفری/ مولف:: حسین میرزاخانی/ ۱۷۶ صفحه/ ناشر: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)