اثر افزایش نرخ سود بر رشد هزینه بانک ها در 1403

گروه اقتصادی - محسن شمشیری :افزایش نرخ سود در بانک ها و بازار بین بانکی در دو سال اخیر و به دنبال سیاست های انقباضی بانک مرکزی، موجب شده که عملا از سهم سپرده های ارزان شامل سپرده جاری و قرض الحسنه کاسته شود و بر رقم سپرده های بلندمدت و کوتاه مدت اضافه شود. بانک های مختلف تجاری، تخصصی و خصوصی و خصوصی شده با رشد هزینه سود سپرده ها بالاتر از 45 درصد در سال 1403 مواجه بوده اند. از آنجا که دسترسی به صورت های مالی بانک های بورسی امکان پذیر است نگاهی به دو بانک بزرگ خصوصی شده شامل بانک های صادرات و ملت نشان می دهد که این دو بانک با رشد بالای هزینه سود سپرده ها مواجه بوده اند که بسیار بالاتر از درآمد تسهیلات و سود عملیاتی این بانک ها بوده است.

گروه اقتصادی: ترکیب سپرده های بانک صادرات ایران در سال 1403 نشان می دهد که سهم سپرده جاری و قرض الحسنه که بدون هزینه محسوب می شود بیش از 3 واحد درصد کاهش داشته و به سهم سپرده کوتاه مدت اضافه شده است. سهم سپرده بلندمدت نیز بالای 35 درصد و بالاتر از بقیه سپرده هاست. هزینه سود سپرده ها نیز بالای 57 درصد نسبت به سال 1402 رشد کرده که بالاتر از رشد درآمد تسهیلات بوده است. 

ترکیب سپرده های بانک ملت در سال 1403 نشان می دهد که سهم سپرده جاری و قرض الحسنه که بدون هزینه محسوب می شود بیش از 4 واحد درصد کاهش داشته و به سهم سپرده کوتاه مدت اضافه شده است. سهم سپرده بلندمدت نیز بالای 32 درصد بوده است. هزینه سود سپرده ها نیز بالای 45 درصد نسبت به سال 1402 رشد کرده که بالاتر از رشد درآمد تسهیلات و سود عملیاتی آن بوده است.

 افزایش 6 واحد درصدی نرخ سود در 5 سال اخیر

نرخ سود بانکی کوتاه مدت در سال ۱۴۰۲ برای کوتاه مدت عادی ۵ درصد و کوتاه مدت سه ماهه و ۶ ماهه ۱۲ و ۱۷ درصد بوده است. نرخ سرمایه‌گذاری مدت دار یک ساله ۲۰.۵ دو ساله ۲۱.۵ سه ساله ۲۲.۵ و نرخ سود تسهیلات ۲۳ درصد اعلام شده است.

 همچنین روند نرخ سود بازار بین بانکی در سال های 1403 – 1399 نشان می دهد که میزان تقاضا و عرضه و نرخ سود دائم در حال افزایش بوده و نرخ سود از کانال 18 درصد در سال 1399 تا 24 درصد در 1403 رشد کرده و تقریبا 6 واحد درصد به نرخ سود اضافه کرده است.

در سال 1403 نرخ سود بازار بین بانکی از 23.62 در ابتدای فروردین تا 23.94 و مرز 24 درصد در انتهای سال روند روبه افزایش داشته است. در سال 1402 نرخ سود بازار بین بانکی بین 23.36 تا 23.66 روند صعودی داشته است. در سال 1401 نیز بین 20.36 تا 23.14 درصد روند صعودی داشته و بیشترین رشد را در سال های اخیر داشته است. در سال 1400 نیز بین 17.95 در تیرماه تا 21.11 در دی ماه در نوسان بوده و روند روبه رشد داشته است. در سال 1399 نیز در کانال 19 تا 20 درصد بوده است.

با این وجود، نرخ رشد نقدینگی و تورم همچنان در سال های اخیر یکی از مهمترین مشکلات هزینه ای بانک ها و اقتصاد ایران بوده است.

افزایش سهم سپرده های بلندمدت از سپرده های بانک ها

این گرانی نرخ سود، عملا اثر خود را بر ترکیب سپرده ها گذاشته و سهم سپرده های جاری و قرض الحسنه را که تا بالای 40 درصد افزایش یافته بود به محدوده 30 درصد کاهش داده است و سهم سپرده های گران قیمت شامل یکساله، دوساله، سه ساله، سپرده ویژه سرمایه گذاری عام بیشتر شده و به بالای 30 درصد رسیده است.

در سال های قبل سپرده بلندمدت عمدتا شامل سپرده یکساله بوده اما بانک ها برای حفظ ماندگاری سپرده ها سپرده دو ساله و سه ساله را نیز اضافه کرده اند و این کار عملا هزینه سود سپرده های بانک ها را افزایش داده است به گونه ای که در برخی بانک ها هزینه سود سپرده ها بیش از 40 درصد در سال 1403 افزایش داشته و این رشد عملا از رشد درآمد عملیاتی و رشد سود عملیاتی بانک ها بالاتر بوده است. حداقل نرخ توافق بازخرید 23 درصد در طول سال ثابت بوده و نرخ اعتبار گیری قاعده مند 24 درصد، و نرخ سپرده گذاری قاعده مند نیز 17 درصد در طول سال ثابت مانده است.

افزایش حجم معاملات بازار بین بانکی از 10 درصد تا 3 برابر نقدینگی در16 سال اخیر

اندازه حجم معاملات بازار بین بانکی از 10 درصد نقدینگی در سال 1388 به 3 برابر نقدینگی در سال های 1402 و 1403 رسیده است.

حجم کل معاملات بازار بین بانکی از 8.5 هزار میلیارد ریال در سال 1387 به رقم 240 هزار میلیارد ریال در سال 1388 رسید و 28 برابر شد. این رقم در سال 1388 معادل 10.7 درصد نقدینگی بوده است.

حجم معاملات در سال 1401 به روزانه 1073 هزار میلیارد ریال با نرخ سود 21.2 درصد رسید. در 1402 مجموع معاملات یا سپرده پذیری روزانه به 987 هزار میلیارد ریال با سود 23.6 درصد رسید. این رشد فزاینده به معنای آن است که اندازه حجم معاملات بازار بین بانکی از 10 درصد نقدینگی در سال 1388 به 3 برابر نقدینگی در سال های 1402 و 1403 رسیده است.

کارشناسان می گویند که به اندازه رشد حجم معاملات بازار بین بانکی، باید انتظار رشد خلق پول، اضافه برداشت بانک ها از بانک مرکزی، رشد ضریب فزاینده پول، نقدینگی و تورم را داشت زیرا قرض گرفتن و پرداخت سود در بازار بین بانکی، گاهی به اضافه برداشت بانک ها و خلق پول و نقدینگی منجر شده و موجب افزایش تورم می شود.

 ﺑﺎزار بین بانکی باﻋﻀﻮﻳﺖ 18 بانک دوﻟﺘﻲ ﺑﺎﻧﻚﻏﻴﺮدوﻟﺘﻲو 15ﺑﺎﻧﻚﻓﻌﺎل با ﻣﺠﻤﻮعﻣﻌﺎﻣﻼت به ﻣﺒﻠﻎ 250040 میلیارد رﻳﺎل درﻗﺎﻟﺐ سپرده گذاري ﺑﺼﻮرت1ﺗﺎ ﺷﺒﻪ6ﻣﺎﻫﻪ در سال 1388 فعالیت خود را افزایش داده است.در 1388 بیش از 73 درصد معاملات یک شبه و19 درصد زیر 15 روز بوده است. اﻋﻀﺎي فعال این بازار بین بانکی از 10 ﺑﺎﻧﻚ در تیرماه 1387 به 15 بانک در پایان 1388رﺳﻴﺪ. تعداد سپرده گذاری از 17 فقره در 1387 به 210 فقره در 1388 رسید.

اما بعد از 15 سال، در سال 1401 حجم معاملات و سپرده پذیری به روزانه 1073 هزار میلیارد ریال با نرخ سود 21.2 درصد رسیده و تقریبا تمام بانک ها با این بازار در ارتباط هستند.

در 1402 مجموع معاملات یا سپرده پذیری روزانه به 987 هزار میلیارد ریال با سود 23.6 درصد رسیده که نرخ سود بانک های دولتی 23.9 درصد، تخصصی دولتی 23.8 درصد، غیر دولتی23.5 درصد، خصوصی شده 23.6 درصد و موسسات غیر بانکی 23.1 درصد بوده است.

به عبارت دیگر، رقم معاملات بازار بین بانکی به رقمی بیش از 25600 همت رسیده است. با توجه به رقم نقدینگی 97233 هزار میلیارد ریال دی 1403 می توان گفت که رقم معاملات روزانه بازار بین بانکی 1.01 درصد نقدینگی کشور است. یعنی هر روز معادل 1 درصد نقدینگی در بازار بین بانکی معامله داریم. با توجه به این ارقام، در طول سال رقم معاملات بازار بین بانکی، 2.5 تا 3 برابر کل نقدینگی کشور است. رشد هر ساله و هر روزه معاملات بازار بین بانکی باعث شده که حجم این معاملات از 10 درصد نقدینگی در سال 1388 به 3 برابر نقدینگی در سال 1403 برسد.

پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری

پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری از 252 همت گذشت و یک میلیون و 188 هزار نفر از متقاضیان تسهیلات گرفتند

میزان پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری تا تاریخ 22 اسفند ماه 1403، جمعاً به بیش از 252 همت رسید این در حالی است ‌که کل سهمیه سال بابت پرداخت این تسهیلات 190 همت بوده است. این تسهیلات را یک میلیون و 188 هزار نفر از متقاضیان از شبکه بانکی دریافت کردند.

در ابتدای سال جاری مبلغ ۱۴۴ هزار میلیارد تومان سهمیه تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و مبلغ ۴۶ هزار میلیارد تومان سهمیه تسهیلات فرزندآوری به شبکه بانکی ابلاغ شده است.

از ابتدای سال جاری تا تاریخ 22 اسفند ماه 1403، بالغ بر 610 هزار و 755 فقره تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به مبلغ ۲۰4.1 هزار میلیارد تومان به متقاضیان در سراسر کشور پرداخت شده است که نسبت به سهمیه روزانه نشان‌دهنده عملکرد حدود 142 درصدی شبکه بانکی است.

همچنین از ابتدای سال جاری تا تاریخ 22 اسفند ماه 1403، بالغ بر تعداد 577 هزار و 821 فقره تسهیلات قرض‌الحسنه فرزندآوری به مبلغ 47.9 هزار میلیارد تومان به متقاضیان در سراسر کشور پرداخت شده است که نسبت به سهمیه روزانه نشان‌دهنده عملکرد حدود 107 درصدی شبکه بانکی است.

بانک های کشور روی هم معادل 48 هزار و778 میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه فرزند در سال 1403 پرداخت کرده اند که به 588 هزار متقاضی پرداخت شده است همچنین در پایان سال حدود 373 هزار متقاضی دیگر در صف دریافت وام بوده اند.

آمار دریافت تسهیلات قرض الحسنه فرزند در طول سال 1403 نشان می دهد که بانک ملت با رقم 10688 میلیارد تومان، بانک ملی ایران با 6984 میلیارد تومان، بانک تجارت 6393 میلیارد تومان، بانک صادرات ایران با 5640 میلیارد تومان، بانک رفاه کارگران با 2644 میلیارد تومان در رتبه نخست تا پنجم بانک های کشور از نظر حجم تسهیلات قرار داشته اند. این پنج بانک روی هم 32 هزار و351  میلیارد تومان معادل 66.3 درصد کل تسهیلات فرزند را پرداخت کرده اند.

بانک ملت به تنهایی 22.3 درصد کل تسهیلات فرزند را پرداخت کرده است. بانک ملی ایران نیز معادل 14.6 درصد، بانک تجارت 13.3 درصد، بانک صادرات ایران 11.8 درصد، بانک رفاه کارگران 5.5 درصد، بانک سپه 5 درصد از کل تسهیلات قرض الحسنه فرزند بانک ها را پرداخت کرده اند.

بانک سپه با 2400 میلیارد تومان، قرض الحسنه مهر ایران با 2105 میلیارد تومان، کشاورزی 2075 میلیارد تومان، بانک شهر با 1468 میلیارد تومان و پست بانک ایران با 1223 میلیارد تومان در رتبه های ششم تا دهم از نظر حجم تسهیلات نظام بانکی قرار داشته اند.

در رتبه های بعدی بانک های قرض الحسنه رسالت، آینده، پاسارگاد، سامان، پارسیان و سایر بانک ها قرار داشته اند.

سپرده های ریالی و ارزی بانک ها

مانده سپرده های ارزی و ریالی بانک ها در بهمن 1403 به رقم 12572 همت، سپرده با کسر سپرده قانونی 11444 همت و تسهیلات ارزی و ریالی بانک های کشور 9745 همت گزارش شده است. مانده سپرده های ارزی و ریالی استان تهران نیز 7340 همت، تسهیلات جاری و غیر جاری نیز 5845 همت بوده است.

سپرده‌های بخش غیردولتی 9790 همت با رشد 26.6 درصدی در 11ماه نخست ۱۴۰۳ اعلام شده است از این رقم سپرده دیداری 2355 همت با رشد 33.2 درصدی، سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار 6123همت با رشد 22.4 درصدی، سپرده قرض الحسنه با رقم 1041همت و رشد 36.9 درصدی اعلام شده است.

سپرده کوتاه مدت 2012 همت با رشد 19.3درصدی، سپرده یک ساله 1593 همت با رشد 9.8 درصدی، سپرده دو ساله 311 همت با رشد منفی 25.5- درصد، سپرده سه ساله 2170 همت با رشد 51 درصد، متفرقه 270 همت با رشد 34 درصدی در یازده ماه نخست 1403 اجزای تشکیل دهنده نقدینگی بودند. مجموع سپرده های بلندمدت نیز 4111همت با رشد 24 درصد و سپرده های متفرقه 270 همت با رشد 34.1 درصد گزارش شده است.

سپرده های مردم نزد بانک های تجاری دولتی 2498 همت با رشد 24.6 درصدی است که شامل 572 همت سپرده دیداری با رشد 27.4 درصد، 1547 همت سپرده مدت دار با رشد 19.6درصد و 321همت قرض الحسنه با رشد 47.8 درصد، و57 همت سایر سپرده ها با رشد 29 درصدی است.

سپرده های مردم نزد بانک های تخصصی دولتی 880 همت با رشد 24.8 درصدی بوده که شامل 188همت سپرده دیداری با رشد 34.8 درصدی، 608همت سپرده گذاری مدت دار با رشد 23.5 درصدی، 62همت قرض الحسنه با رشد 12.5 درصدی و22همت سایر سپرده ها با رشد22.6 درصدی است. سپرده های مردم نزد بانک های خصوصی و خصوصی شده و غیر دولتی 6411همت با رشد 27.7 درصدی بوده که شامل 1594همت سپرده دیداری با رشد 35.2 درصدی، 3967همت سپرده گذاری مدت دار با رشد 23.4 درصدی، 658همت قرض الحسنه با رشد 34.9 درصدی و 191همت سایر سپرده ها با رشد 37.2 درصدی است.

تسهیلات بانک ها

بدهی بخش غیر دولتی یا مانده تسهیلات در بهمن 1403 معادل 8381 همت با رشد 26 درصدی 11 ماه ابتدای 1403 اعلام شده است.

همچنین پرداخت تسهیلات بانک ها و هدف از پرداخت تسهیلات نشان می دهد که در 10 ماه نخست 1403 بانک های کشور 5631 همت تسهیلات پرداخت کرده اند که 23.8 درصد آن معادل 1338 همت به بخش خانوارها و بقیه ان 4292 همت به بخش های اقتصادی و تولیدی و بازرگانی و خدماتی اختصاص داشته است.

براین اساس، 3286 همت معادل 58.4 درصد کل تسهیلات برای تامین سرمایه در گردش، 767 همت معادل 13.6 درصد تسهیلات برای ایجاد واحدهای جدید، 489 همت معادل 8.7 درصد تسهیلات برای خرید کالای شخصی، 168 همت معادل 3 درصد تسهیلات برای توسعه، 168 همت معادل 3 درصد تسهیلات برای ازدواج، 500 همت معادل 8.9 درصد تسهیلات برای وام ضروری،، 49همت معادل 0.9 درصد تسهیلات برای مسکن نوساز، 38 همت معادل 0.7 درصد تسهیلات برای خودروی شخصی، 30.5 همت معادل 0.5 درصد تسهیلات برای فرزندآوری، 32همت معادل 0.6 درصد تسهیلات برای ودیعه مسکن، اختصاص یافته است.

همچنین 1732 میلیارد تومان برای ایثارگران، 5286 میلیارد تومان معادل 0.1 درصد تسهیلات برای وام بهزیستی، 11.6 همت معادل 0.2 درصد تسهیلات برای کمیته، 22 همت معادل 0.4 درصد تسهیلات برای اشتغال، 24 همت معادل 0.4 درصد تسهیلات برای تعمیرات، 11 همت معادل 0.2 درصد تسهیلات برای جعاله تعمیر مسکن، 27.5 همت معادل 0.5 درصد تسهیلات برای مسکن غیر نوساز پرداخت شده است.

از نظر عقود بانکی نیز تسهیلات مرابحه، تسهیلات ارزی، قرض الحسنه، مشارکت مدنی، خرید دین، بیشترین حجم از تسهیلات را به خود اختصاص داده اند.

بدهی دولت به بانک ها

در یازده ماه نخست 1403 بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی 1924 همت با رشد 32.8 درصدی، شامل بدهی دولت با رقم 1668همت و رشد 39.5 درصد، بدهی شرکت‌های دولتی 255همت با رشد 1.2 درصدی گزارش شده است.

بدهی دولت به بانک‌ها با رقم 1252همت و رشد 42.8 درصدی و بدهی شرکت‌های دولتی به بانک‌ها با رقم 52 همت و کاهش 46.7- درصد و بدهی دولت به بانک مرکزی 415 همت با رشد 30.2 درصد و بدهی شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی 203همت با رشد 31.4 درصد اعلام شده است.

رشد 122 درصدی بدهی دولت به بانک های تخصصی

بدهی دولت به بانک های تجاری دولتی 558 همت با رشد 36.4 درصدی در 11 ماه اول سال و بدهی شرکت های دولتی 11 همت با کاهش 38- درصدی، بدهی دولت به بانک های تخصصی دولتی 284همت با رشد 122 درصدی بوده و بدهی شرکت های دولتی 12 همت با کاهش 71- درصدی و بدهی دولت به بانک های خصوصی و خصوصی شده و موسسات اعتباری و غیر دولتی 380همت با رشد 19.8 درصدی بوده و بدهی شرکت های دولتی 28همت با کاهش 22- درصدی اعلام شده است.

بدهی بانک ها 967 همت

در بهمن ماه 1403 بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی 967 همت با رشد 25.4 درصد یازده ماهه گزارش شده است. بدهی بانک های دولتی تجاری به بانک مرکزی معادل 301 همت با رشد 27.9 درصد، بدهی بانک های تخصصی دولتی به بانک مرکزی 181همت با رشد 11.3 درصدی و بدهی بانک های خصوصی و خصوصی شده و غیر دولتی به بانک مرکزی 483 همت با رشد 30 درصدی بوده است.

تأمین مالی بنگاه های کوچک و متوسط با روش های نوین

 نگرانی که در میان فعالان اقتصادی وجود دارد این است که سیاست های اعتباری به گونه ای نباشد که بنگاه های تولیدی دچار مشکل شوند و بانک مرکزی نیز این نگرانی را درک کرده و یکی از دلایلی که نقدینگی را افزایش داده تامین مالی بنگاه ها بوده است.

نرخ 22 درصدی رشد پایه پولی

همچنین رشد دوازده‌ماهه پايه پولي در بهمن 1403 به رقم 22 درصد رسید که در مقایسه با رقم مشابه در بهمن سال 1402 (30 درصد) به میزان 8 واحد درصد کاهش نشان می دهد. در بهمن ماه ۱۴۰۳ پایه پولی به رقم 1273 همت رسید که رشد 22 درصدی یک ساله و16.6 درصدی 11 ماهه داشته است

رشد اقلام پایه پولی در این 11 ماه شامل خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی به مبلغ 2815 همت با رشد 51.9 درصد نسبت به اسفند ماه ۱۴۰۲، مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی به مبلغ 619 همت با رشد 30.6 درصد، مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها به مبلغ 967 همت با رشد 25.4 درصدی 11 ماهه و 41.8 درصدی یکساله و اجرای عملیات سیاست پولی به مبلغ 340 همت با رشد 66.8 درصدی 11 ماهه از مهم‌ترین اقلام پایه پولی بوده است.

پایه پولی، پولی است که توسط بانک مرکزی خلق می شود و به معنای تغییرات در ترازنامه بانک مرکزی است. براین اساس پایه پولی از نرخ های رشد بسیار بالا مانند 45.5 در فروردین ماه 1402 به نرخ های رشد بسیار پایین رسیده و در مقاطعی به نرخ 19 درصد نیز رسیده است. اما از آنجایی که بانک مرکزی با هدف جلوگیری از انسداد پولی تلاش کرده تا پول بیشتری خلق کند، نرخ رشد پایه پولی به 22 درصد در بهمن ماه 1403 رسیده است و نرخ رشد غیرمعمولی محسوب نمی شد.

در بهمن‌ماه سال 1403 نسبت به پایان سال 1402، خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی سهمي معادل 8.8 واحد درصد در رشد 16.6 درصدی پايه پولي در دوره مذکور داشته است. افزایش خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی عمدتاً به دلیل افزایش مطالبات بانک مرکزی از دولت بوده است.

تنها عامل کاهنده رشد پایه پولی در پایان بهمن ماه سال 1403 نسبت به پایان سال 1402، خالص سایر اقلام بانک مرکزی با سهمي معادل 98.1- واحد درصد بوده است.

 لازم به اشاره است ضریب فزاینده نقدینگی نیز در پایان بهمن ماه 1403 نسبت به پايان سال 1402، معادل 8.3 درصد افزایش یافت و به رقم 7.810 رسید.

پايه پولي: پايه پولي در بهمن‌ماه سال 1403، رقم 12729.4 هزار ميليارد ريال را به ثبت رساند. بر این اساس، رشد دوازده‌ماهه پايه پولي در بهمن 1403 به رقم 22.0 درصد رسید که در مقایسه با رقم مشابه در بهمن سال 1402 (30.0 درصد) به میزان 8.0 واحد درصد کاهش نشان می دهد. همچنین، پایه پولی در بهمن ماه سال 1403 نسبت به پایان سال گذشته رشدی معادل 16.6 درصد را تجربه نمود.

با توجه به تکلیف مجمع عمومی سال 1401 بانک مرکزی مبنی بر تسعیر دارایی های ارزی (با توجه به کیفیت آنها) و بدهی های ارزی بانک مرکزی در سال 1402، صورت وضعیت دارایی ها و بدهی های بانک مرکزی در پایان سال مذکور مورد بازنگری و تعدیل قرار گرفت. علاوه بر این، براساس دستورالعمل تهیه آمارهای پولی و مالی صندوق بین المللی پول (MFSMCG, 2016) و با در نظر گرفتن اصل قلمروی اقتصادی، طبقه بندی اجزای پایه پولی در راستای انطباق بیشتر با استانداردهای بین المللی مورد بازبینی قرار گرفت.

در یازده ماهه منتهی به بهمن سال 1403، خالص دارایی های خارجی بانک مرکزی مهمترین عامل فزاینده رشد پایه پولی بوده است و سهمی فزاینده معادل 88 واحد درصد در رشد یازده ماهه پایه پولی داشته است. عامل اصلی افزایش خالص دارایی های خارجی بانک مرکزی در سال جاری افزایش نرخ تسعیر بوده است.دومین عامل فزاینده رشد پایه پولی در پایان بهمن‌ماه سال 1403 مطالبات بانک مرکزی از بانک ها با سهمی معادل 17.9 واحد درصد بوده است.

رشد نقدینگی 26 درصدی

رقم نقدینگی به 9942 همت رسیده و در مرز 10 هزار همت است که رشد 26.2 درصدی طی 11 ماه و رشد 27.8 درصدی در طی یک سال داشته است. حجم پول شامل اسکناس و سپرده دیداری معادل 2507 همت با رشد 30.9 درصد در 11 ماه نخست و شبه پول معادل 7434 همت با رشد 24.7 درصدی گزارش شده است.

نرخ رشد دوازده‌ماهه نقدینگی در بهمن سال 1403 معادل 27.8 درصد بوده است که در مقایسه با نرخ رشد دوره مشابه در بهمن سال 1402 (27.5 درصد) به میزان 0.3 واحد درصد افزایش نشان می دهد.

 ضریب فزاینده نقدینگی نیز عدد 7.81 را ثبت کرده که رشد 8.3 درصدی طی 11 ماه اول سال ۱۴۰۳ داشته است.

روند نرخ رشد نقدینگی و پایه پولی به طور متوسط طی چند دهه گذشته، حدود 25 درصد بوده است. همچنین به گفته رئیس کل بانک مرکزی سیاست رشد نقدینگی برای سال آینده تا یک یا دو هفته آینده از سوی بانک مرکزی اعلام خواهد شد.

رشد دوازده ماهه نقدینگی از سال 1400 به بعد به صورت مداوم در حال کاهش بوده و نرخ مذکور در اسفند ماه 1402 به 24.3 درصد رسیده است؛ اما برای آنکه عدم افزایش نقدینگی ممکن است به انسداد نقدینگی منجر شود در بهمن ماه 1403، نرخ رشد نقدینگی با اندک افزایش به 27.8 درصد رسیده است. سال ۱۴۰۳، سال اتفاقات غیرقابل پیش بینی بود و متعاقب همین امر نیز رشد نقدينگي در هفته منتهي به 16 اسفند ماه 1403، نسبت به هفته مشابه سال قبل 27.6 درصد رشد داشته است.

رئیس کل بانک مرکزی گفته است: در زمینه سیاست های پولی، همچنان سیاست تثبیت را اتخاذ می کنیم، در این باره همچنان تلاش می کنیم کنترل ترازنامه ای بانکها را پی گیریم. اما برای اینکه نگرانی تولیدکنندگان را برطرف کنیم از سیاست های جدید اعتباری به ویژه سرمایه در گردش استفاده خواهیم کرد تا اینگونه سرمایه در گردش بیشتری را برای بنگاه ها فراهم کنیم و از طرف دیگر کنترل لازم را بر رشد نقدینگی داشته باشیم؛ چراکه هدف اصلی ما آن است که به عنوان نهاد اصلی کنترل تورم، این شاخص کلیدی را نیز کنترل و مهار کنیم.

تورم 35.4 درصدی سالانه

نرخ تورم سالانه طی دو سال اخیر کاهش یافته است و از حد بالای 55.7 درصد در ابتدای سال 1402 به 35.4 درصد در بهمن ماه 1403 کاهش یافته است.

نرخ تورم نقطه به نقطه در بهمن ماه ۱۴۰۳ به دلیل افزایش نرخ ارز در سامانه نیما اندکی افزایش یافت؛ همچنین شکل گیری انتظاراتی مبنی بر افزایش نرخ ارز 28500 (ترجیحی) به 3۸ هزار تومان منجر به افزایش قیمت اقلام کالاهای اساسی شد. لذا در بهمن ماه و درخصوص کالاهای اساسی تورم نقطه به نقطه افزایش نشان داد. تداوم سیاست ارز ترجیحی با نرخ 28 هزار و 500 برای اقلام کالاهای اساسی در دستور کار است و همچنان این سیاست ادامه خواهد داشت. لذا در سال آینده نیز ارز 28 هزار و 500 تومانی تأمین می شود تا بتوانیم تورم این اقلام را کنترل کنیم.

نرخ سالانه 26.7 درصدی تورم تولیدکننده در بهمن ماه 1403

تورم تولیدکننده در مقاطعی به 82.6 درصد افزایش یافته بود که متعاقب آن این نرخ با شیبی تند به حدود 40.4 درصد در ابتدای سال 1402 کاهش یافت و پس از آن با شیبی ملایم در بهمن ماه 1403 به 26.7 درصد رسید.

 در صورتی که اعداد تورم تولیدکننده کاهش یابد، باید انتظار داشت که تورم مصرف کننده نیز روند کاهشی را طی کند. البته در بهمن ماه کمی در نرخ تورم تولیدکننده افزایش داشتیم که علت اصلی آن نیز اتفاقاتی بود که در زمینه نرخ ارز رخ داد.

درآمد و هزینه بانک ملت در 11 ماه اول 1403 از محل تسهیلات و سپرده های بانکی

میلیارد تومان - درصد

ترکیب سپرده های بدون هزینه و کم هزینه بانک ملت در 11 ماه نخست 1403

 هزار میلیارد تومان – درصد