بازنگری در برجام؛ طرحی جایگزین برای خروج از آن

گروه بین الملل: مصطفی مطهری* در یادداشت پیش رو که پیرامون برجام نگاشته شده، نویسنده معتقد است: ادعاهای خروج از برجام و یا پاره کردن آن توسط ایالات متحده آمریکا نزدیک به یکسال است که در صدر اخبار داخلی و خارجی قرار گرفته است. در واقع این ادعاهای تهدیدآمیز علیه برجام از سوی واشنگتن، توافقی که جهان در و بر روی آن سرمایه گذاری و حساب ویژه ای باز کرده است این روزها وارد فاز تازه ای شده است. فازی که از تجدید نظر و یا بازنگری بندهایی از آن صحبت می شود که به زعم منتقدان آمریکایی اش موجبات قدرت گرفتن ایران را فراهم آورده است. در واقع رویکرد جدید بازنگری در مفاد این سند بین المللی برآیند آینده نگری از هزینه های خروج ایالات متحده آمریکا از آن است که رهاورد در شکل حداقلی آن بی اعتمادی به غرب و مدیریت آنها در سطح جهانی در ارتباط با مسائل بین المللی است. در این راستا برای بررسی کنکاشی موضوع مطروحی مذکور توجه به جایگاه و نقش و مطالبات دو سویه غربی ها یعنی ایالات متحده آمریکا و اروپا دارای اهمیت فراوانی است.

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرار گرفته به شرح زیر می باشد:

روند انتقادی و یا حتی تخریبی نسبت به برجام از سوی ایالات متحده آمریکا به سمت و سوی بازنگری آن موضوعی است که مشمول زمان و عقلانیت حاصله از زمان شده است که با گذشت هر بیشتر زمان تصدی بر صندلی ریاست جمهوری در کاخ سفید توسط ترامپ شکل گرفته است. در واقع رجوع به بازنگری در برجام که حتی توسط دیگر مقامات سیاسی در واشنگتن (به غیر از ترامپ) مطرح می شود با این ادله که بازنگری در توافق برجام در ازای خروج از آن با اعمال و گنجاندن شروطی سخت در آن است که دنبال شود. با این حال این منتقدان برجام بر این باورند که آمریکا باید در ذیل بازنگری و گنجاندن مطالبات خود در مفاد برجام، بطور موازی هم طرح اعمال تحریم های بیشتر را را علیه ایران جدای از توافق مذکور را دنبال کنند و هم روند مذاکرات برای همگام سازی اتحادیه اروپا را با خود در این باره مورد توجه قرار دهند.

وضع محدودیت زمانی در برجام با پیاده سازی برنامه های تغییر در پروژه نامحدود سازی برجام، عمل و فعلی است که ترامپ از زمانی که به پست ریاست جمهوری در ایالات متحده آمریکا دست یافته است با تهدیدات مبنی بر از بین بردن این توافق پیگیری شده است. از این رو علیرغم رویارویی های مختلف با اروپای واحد در ذیل موضوعات مختلف در این مقطع نزدیک به یکساله ریاست جمهوری ترامپ، رایزنی های فشرده مقامات آمریکایی با دیپلمات های اروپایی در زمینه توافق هسته ای همچنان ادامه دارد. در واقع اتحادیه اروپا برخلاف ایالات متحده آمریکا، خواستار تمرکز هر چه بیشتر بر مذاکره، گفتگو و دیپلماسی است تا از آن طریق مسایل حساس جهانی را حل و فصل کند؛ برجام و مندرجات موجود در آن که از آن به عنوان بزرگترین اقدام دیپلماتیک در سال‌های اخیر یاد می‌شود، نقطه‌ای است که درباره آن و ماهیت آن میان اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا در زمینه استفاده از ابزارهای حل مسایل دیپلماتیک اختلاف وجود دارد.

در این راستا نیز با توجه به اتفاقات و حواشی پیرامون برجام که ایالات متحده آمریکا آن را ایجاد کرده است، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته است، اتحادیه اروپا صرف نظر از هر اقدامی که ایالات متحده آمریکا انجام دهد، به این توافق پایبند و متعهد است؛ چنین صحبتی عملاً به این معنی است که آمریکا ممکن است فراتر از برجام، ایران را تحریم کند و اروپا چنین نکند و در نهایت این وضعیت به تقابل فراآتلانتیک منتهی می‌شود که در صورت تحقق یابی آن تحلیل رویارویی های حاصله از آن را باید در روزهای آینده با توجه به اخبار مرتبط با آنها مورد پردازش قرار داد.

*دکتری علوم سیاسی