تحریم های اخیر ایالات متحده آمریکا و عبور از نقض محتوایی به نقض عملی مفاد مندرج در برجام

گروه بین الملل: مصطفی مطهری* در یادداشت پیش  رو که پیرامون نقض های مکرر برجام توسط غرب نگاشته شده، نویسنده معتقد است: برجام عنادی های ترامپ پس رسیدن به صندلی ریاست جمهوری در کاخ سفید با برنامه کاری روزانه وی کلید خورده و ارتباط تنگاتنگی پیدا کرده است. ترامپ از روزی که سکان‌دار اداره دولت آمریکا شده است هرگاه پیرامون برجام به اظهارنظر پرداخته بدون قید و شرط از ضرورت بازنگری و یا لغو (پاره کردن) آن نیز سخن رانده است.

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرار گرفته به شرح زیر می باشد: 

در واقع امتناع و ترس بانک‌های بزرگ اروپایی از مراوده تجاری با ایران به عنوان عاملی است که در ماه‌های نخست عملیاتی شدن برجام از سوی دولتمردان سابق آمریکا وضع شده بود، امروز با شمایل تازه تری رخ نمایی می کند. از این رو محدودیت‌هایی که با ایجاد ممنوعیت و یا حتی تهدیدهای مبتنی بر تحریم های مالی - تجاری موسسات در صورت مرادوات نشانه گذاری شده صنعتی و ... با ایران اعمال شده است ترس و واهمه برقراری رابطه با ایران را در نزد موسسات مربوطه نه تنها افزایش داده است بلکه به عاملی برای دور نگهداشتن آنها از ایران و مشکلاتی که ممکن است از این راه گریبان گیر آنها شود را موجب شده است.

با این حال علیرغم موارد بیان شده فوق در چند روز گذشته طرح تحریم جدید سازمان یافته ای علیه ایران در سنای آمریکا به تصویب رسید هر چند که تصویب آن در مجلس نمایندگان با موانع قانونی (آیین نامه ای) روبرو شد. بر اساس این طرح دولت آمریکا ظرف مدت 90 روز، باید تحریم‌های جدیدی علیه افراد و نهادهای فعال در توسعه برنامه‌های موشکی ایران تصویب کند. همچنین بر اساس یکی دیگر از طرح‌ها، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌ طور مستقیم تحت تحریم قرار خواهد گرفت. در صورت تصویب این قانون، این اولین بار خواهد بود که سپاه تحریم می‌شود. آمریکا پیش تر در سال 2007 نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تحریم کرده بود. در واقع طرح مزبور که به طرح «مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران» شناخته می شود در سه محور تحریم‌های موشک بالستیک (هدف از این طرح افراد مرتبط با برنامه موشک بالستیک ایران و کسانی را که با آنها معامله دارند می باشد)، تحریم‌های جدید تروریسم (تحریم‌هایی علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران به ‌اتهام حمایت از تروریسم از سوی آمریکا) و اجرای تحریم تسلیحاتی (تمامی افرادی که در فروش، تأمین قطعه، تعمیر و انتقال تانک، خودروی زرهی، تسلیحات با کالیبر بالا، هواپیماهای جنگی، بالگردهای تهاجمی، کشتی، موشک و سامانه‌های موشکی به ایران، نقش‌آفرین باشند، توسط رییس‌جمهور مورد تحریم قرار می‌گیرند و دارایی آنها توقیف می‌شود) تنظیم شده است.

در واقع این تحریم های جدید با چنان شدتی ناقض مفاد و اصول برجام است که موجبات اعتراض جان کری وزیر خارجه اسبق آمریکا را فراهم کرد. بطوریکه می توان گفت که تحریم های مزبور در صورت برطرف کردن نقص های موجود در آن و اصلاح موارد مورد نظر مجلس نمایندگان به تصویب رسیدن آن توسط آنها و به تبع آن بعد از به امضا رسیدن آن توسط رییس جمهور ایالات متحده آمریکا با فراهم شدن بسترهای عملیاتی و اجرایی نمودن آن، عملاً درباره اقدامات ایالات متحده آمریکا در نقض مفاد برجام از «نقض محتوایی» به سمت و سوی «نقض عملی» تغییر پیدا خواهد کرد؛ به عبارت دیگر هر چند که اکنون تأخیر در فرآیند قانونگذاری در رابطه با سوژه مورد نظر شمولیت زمان بر خواست و مطالبات و پیشنهادات و حتی مصوبه سنا غالب شده است اما در این باره نفس عمل فشارها و تهدیدات علیه ایران از ناحیه آمریکا و نقص موارد متعدد مفاد برجام از سوی آنها به عنوان یکی از کشورهای متعهد به این سند بین المللی می باشد که باید مورد کارشناسی و آسیب شناسی قرار گیرد.

*دکتری علوم سیاسی