«الـ» در «الحمد» یا «الـ» جنس است یا «الـ» استغراق؛ و در هر دو صورت معنایش میشود: «هرگونه حمدی».
«حمد» در فارسی معادل ندارد؛ و در آن معنای «ستایش» (= مدح) و «سپاس» (= شکر) بنوعی با هم جمع شده است. (مطهری، آشنایی با قرآن، 2 /11).
مدح (ستایش) عکسالعمل در برابر مشاهده زیبایی و عظمت است که میتواند در امور غیراختیاری هم باشد (مثلا مدح قامت رعنا) در حالی که «حمد» فقط در مواردی است که اقدامی اختیاری رخ داده باشد (الفروق فی اللغه/41)؛
«شکر» (سپاس) در جایی است که نعمت در کار باشد؛ اما «حمد» منحصر به این نیست (الفروق فی اللغه/39)؛ زیرا شکر فقط بر افعال است؛ اما حمد هم در مورد افعال و هم در مورد صفات است (النهاية في غريب الحديث و الأثر، 1/ 437)
پس «حمد» اعم از «شکر» و اخص از «مدح» است (مفردات/256)
اصلاح در ترجمه:
تمامی ترجمهها غیر از دو نفر (آیت الله مشکینی؛ و شاه ولیالله دهلوی) «عالمین» را به «جهانیان» ترجمه کرده بودند. البته «جهانیان» کاملا غلط نیست؛ اما دقیق هم نیست. «جهانیان» به معنای «افراد در جهان» است؛در حالی که «عالَم» به معنای خود «جهان» است؛ و عالمین به معنای «جهانها»؛ و «العالمین» به معنای «همه جهانها» است.
ترجمه مشکینی: سپاس و ستايش از آن خداست كه مدبّر و ولىّ امر و پرورش دهنده جهانهاست (جهان فرشتگان، آدميان، پريان، حيوانها و جمادات).
ترجمه دهلوی: ستايش خدا راست پروردگار عالمها.
اینجانب از خدا بی خبر در هنگام خوشی و ارامش و امنیت متاسفانه از یاد خداوند غافل هستیم و اونجوری که باید و لایق خداوند هست اون رو عبادت نمی کنیم خدایا از تنبلی و سست عنصری مان به بزرگی خودت بگذر امین یا رب العالمین
کسانی که از یاد خداوند غافل می شوند علتش این هست که مرگ رو از یاد برده اند و نتیجه اش می شود بی ایمانی طلاق شرارت دزدی و نگاه کردن به نوامیس مردم و غیره و ان هم ریشه در کبوتر بازی دارد که مادره همه ی فسادها در ایران می باشد که متاسفانه مسئولین به همین سادگی از ان گذر می کنند%
آخه ما که چند جهان نداریم. دو جهان داریم: این دنیا و اون دنیا.