پاسخ به چند سؤال در مورد FATF

گروه سیاسی: میثم ظهوریان در یادداشت پیش رو به سوالات پیش آمده برای بری خوانندگاه درباره اینکه «چگونه FATF به هوشمند شدن تحریم‌ها می‌انجامد» پاسخ داده است.

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که در روزنامه قدس نیز منتشرشده، به شرح زیر است:

درزمینهٔ تبادل اطلاعات آیا FATF غیر ازآنچه به‌صورت استاندارد برای کلیه کشورها توصیه کرده است، ضوابطی خاص ایران دارد؟

پاسخ: برای پاسخ به این سؤال باید توجه کرد که برنامه‌های اقدام هر کشور در FATF خاص و متفاوت از سایر کشورها است. این برنامه‌های اقدام شامل یک سری الزامات استاندارد و همچنین الزاماتی خاص به‌عنوان الزاماً ویژه کشورهای هدف است. درزمینهٔ ایران علاوه بر موارد عمومی ذکرشده، درزمینهٔ تبادل اطلاعات بین‌المللی الزامات ویژه‌ای نیز ذکرشده است.

 به‌عنوان‌مثال در بخش هفتم این الزامات ذیل محور همکاری‌های بین‌المللی ایران ملزم به «ایجاد دروازه‌های تبادل اطلاعات غیر قضایی با مراجع غیر قضایی به‌منظور اشتراک اطلاعات بدون هیچ محدودیتی»، «تضمین همکاری‌های بین‌المللی درزمینهٔ تبادل و اشتراک اطلاعات مرتبط با ذینفع نهایی» و «تضمین ایجاد معاضدت قضایی گسترده درزمینهٔ پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم» شده است.

آیا مبنای عمل در FATF و معاهدات مرتبط با آن صرفاً افراد تحریمی مرتبط با سازمان ملل است یا شامل لیست‌های خاص کشورها مانند خزانه‌داری آمریکا نیز می‌شود؟

پاسخ: اگرچه متن دستورالعمل ابلاغی افشاشده مدیریت کل امور تطبیق و پول‌شویی یکی از بانک‌ها که مبنای بانک مرکزی برای «ممنوعیت ارائه خدمات مالی به کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی و گروه‌های تحریمی» را «لیست اعلامی از سوی سازمان‌های بین‌المللی نظیر سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپایی، وزارت امور خارجه آمریکا، خزانه‌داری آمریکا و کلیه لیست‌های تحریمی اعلامی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» اعلام کرده است نشان می‌دهد آنچه مبنای بانک مرکزی و دولت در اجرای برنامه اقدام FATF قرارگرفته است، شامل لیست‌های تحریمی کشورهای متخاصم با ایران می‌شود، اما در خود متن برنامه اقدام و سایر اسناد مرتبط با این سند در این زمینه در حد مطالعه نویسنده تصریحی وجود نداشته است.

البته باید توجه داشت حتی درصورتی‌که این سند فقط مشمول لیست تحریمی سازمان ملل متحد باشد نیز بسیاری از شخصیت‌های حقوقی و حقیقی ایرانی مانند سازمان صنایع دفاع، سازمان صنایع فضایی، برخی فرماندهان سپاه پاسداران و سپاه قدس، برخی دانشمندان هسته‌ای و موشکی، بانک سپه و بسیاری از شرکت‌های فعال در حوزه‌های نظامی و دفاعی که در لیست‌های تحریمی مختلف سازمان ملل قرار دارند، همچنان مشمول این امر هستند.

آیا درصورتی‌که ایران بعداً متوجه خطرات کنوانسیون CFT شد امکان خروج فوری از آن‌ها وجود دارد؟

پاسخ به این سؤال نیز خیر است. بر اساس ماده 27 این کنوانسیون امکان خروج از کنوانسیون تنها یک سال بعد از اعلام کتبی مبنی بر خروج از آن مؤثر است و در عمل عدم التزام به این کنوانسیون‌ها می‌تواند هزینه‌های سنگینی داشته باشد. به این نکته نیز باید توجه داشت که بار سیاسی خروج از یک کنوانسیون بسیار سنگین‌تر از عدم عضویت در آن است.

در مقابل اشکالاتی که برای FATF برشمردید آیا FATF هیچ مزیتی ندارد؟

مواردی که به‌عنوان مزایای FATF از سمت موافقین برشمرده می‌شود، شامل خروج از لیست سیاه این نهاد، کاهش قیمت ارز، امکان ارتباط با بانک‌های اروپایی و آسیایی و گرفتن بهانه از دست آمریکا است که به دلایل مختلفی هیچ‌کدام محقق نخواهد شد.

 در مورد اول در هیچ کجای برنامه اقدام موردتوافق این نهاد با ایران صحبتی از خروج ایران از لیست سیاه (حتی در صورت تأیید اجرای هر 41 بند) نشده است و تنها به در نظر گرفتن گام‌های بعدی اشاره‌شده است. در مورد دوم هم‌اکنون 37 تعهد از 41 مورد اشاره‌شده در برنامه اقدام در حال اجرا است و در حین اجرای همین تعهدات قیمت ارز حدود 4 برابر شده است. در مورد سوم اصولاً علت عدم همکاری بانک‌های اروپایی و سایر کشورها با ایران تحریم‌های ثانویه آمریکا است و نه FATF که با اجرای الزامات این نهاد چنین مسئله‌ای مرتفع گردد و در مورد چهارم هم تجربه چهل‌ساله انقلاب نشانه داده است سیاست کرنش باهدف بهانه زدایی در مقابل آمریکا، تنها عامل شکل‌گیری بهانه‌های دیگری بوده است.

انتهای پیام/#