از سرکوب شعار در آزادی تا جام جهانی آمریکا؛ آیا مزدک میرزایی پازل جنگ روانی علیه تیم ملی را تکمیل می‌کند؟

گروه سیاسی: در دنیای امروز، ورزش و به‌ویژه فوتبال، فراتر از یک سرگرمی صرف عمل می‌کند. این پدیده اجتماعی گاه به آینه‌ای تمام‌نما از تحولات سیاسی و اجتماعی یک کشور بدل می‌شود و گاه خود به میدانی برای زورآزمایی‌های سیاسی تبدیل می‌گردد. کلیپ کوتاهی که اخیراً از برنامه مزدک میرزایی، مجری ورزشی شبکه ایران اینترنشنال، منتشر شده، نمونه‌ای بارز از این درهم‌تنیدگی پیچیده است. اظهارات میرزایی درباره اتفاقات رخ داده در ورزشگاه آزادی و چشم‌انداز جام جهانی آینده، موجی از تحلیل‌ها و واکنش‌ها را برانگیخته و دو پرسش کلیدی را مطرح ساخته است: آیا این اظهارات صرفاً یک تحلیل ورزشی با چاشنی انتقاد است یا بخشی از یک کمپین سیاسی هدفمند علیه تیم ملی و نظام حاکم بر ایران؟

۱. مرز باریک تحلیل ورزشی و بیانیه سیاسی؛ اتهام "وطن‌فروشی" به یک مجری

به گزارش بولتن نیوز، مزدک میرزایی در این کلیپ با اشاره به تصویری از جشن بازیکنان تیم ملی، از "لیدرها"یی سخن می‌گوید که به ادعای او، تلاش می‌کردند با ایجاد سر و صدا (نواختن طبل)، مانع از شنیده شدن شعارهای هواداران در حمایت از علی کریمی در ورزشگاه آزادی شوند. او این "لیدرها" را افرادی می‌داند که "مشخص است با چه وضعیتی لیدر تیم ملی شده‌اند" و در ادامه با کنایه، ابراز خوشحالی می‌کند که جام جهانی بعدی در آمریکا برگزار می‌شود و نه در قطر، زیرا در آنجا این افراد نمی‌توانند "با خرج مردم ایران" هر کاری که می‌خواهند انجام دهند.

این اظهارات از سوی منتقدان، مصداق بارز "وطن‌فروشی" و سوءاستفاده از تریبون ورزشی برای اهداف سیاسی تلقی شده است. استدلال اصلی این گروه آن است که میرزایی به عنوان یک چهره شناخته‌شده ورزشی، در یک رسانه با مواضع سیاسی آشکار علیه جمهوری اسلامی (ایران اینترنشنال)، به جای تحلیل فنی یا پرداختن به جنبه‌های ورزشی، تیم ملی فوتبال ایران – که برای بسیاری نماد وحدت ملی است – را هدف حملات سیاسی قرار داده است. از این منظر، تبدیل کردن یک برنامه ورزشی به "میتینگ سیاسی" و حمله به افرادی که (صرف‌نظر از نحوه انتصابشان) بخشی از ساختار تیم ملی هستند، آن هم با استفاده از کلیدواژه‌هایی مانند "خرج مردم ایران"، اقدامی در جهت تضعیف روحیه ملی و ایجاد تفرقه در آستانه رویدادهای مهم ورزشی تلقی می‌شود. منتقدان می‌گویند هدف میرزایی و رسانه‌اش نه دلسوزی برای فوتبال یا مردم، بلکه بهره‌برداری سیاسی از هر فرصتی برای ضربه زدن به حاکمیت است، حتی اگر به قیمت تخریب تیم ملی تمام شود.

۲. زمان‌بندی معنادار؛ آیا اپوزیسیون برای جام جهانی ۲۰۲۶ برنامه‌ریزی کرده است؟

نکته دومی که در تحلیل این کلیپ مورد توجه قرار می‌گیرد، زمان‌بندی اظهارات میرزایی است. در حالی که هنوز زمان نسبتاً زیادی تا جام جهانی ۲۰۲۶ (که به میزبانی مشترک آمریکا، کانادا و مکزیک برگزار خواهد شد) باقی مانده است، پرداختن به جزئیاتی مانند تلاش برای سرکوب شعارها در بازی‌های داخلی و مرتبط کردن آن با عدم امکان تکرار این رفتارها در خاک آمریکا، از دید برخی تحلیلگران، نشان‌دهنده یک "برنامه‌ریزی دقیق و بلندمدت" از سوی اپوزیسیون و به تعبیر آن‌ها "دشمنان" است.

این دیدگاه معتقد است که وقایع جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، که با حواشی سیاسی و اعتراضات برخی ایرانیان خارج از کشور همراه بود، تجربه‌ای برای اپوزیسیون ایجاد کرده تا این بار با برنامه‌ریزی منسجم‌تر و از مدت‌ها قبل، فضای جام جهانی آینده را نیز تحت تأثیر برنامه‌های سیاسی خود قرار دهند. اشاره میرزایی به تفاوت محیط برگزاری مسابقات (آمریکا در برابر قطر) و عدم امکان کنترل اوضاع توسط "لیدرها" در کشور میزبان بعدی، می‌تواند به عنوان کدی برای فعالان سیاسی خارج از کشور و پیامی مبنی بر آماده‌سازی فضا برای بهره‌برداری‌های سیاسی مشابه یا حتی گسترده‌تر در جام جهانی ۲۰۲۶ تلقی شود. از این منظر، این اظهارات صرفاً یک تحلیل یا پیش‌بینی ساده نیست، بلکه بخشی از یک جنگ روانی است که هدف آن، حساس کردن فضا، ایجاد فشار بر تیم و فدراسیون فوتبال، و آماده‌سازی افکار عمومی برای تقابل‌های احتمالی در آینده است. این گروه معتقدند که انتخاب موضوعاتی مانند شعار برای علی کریمی (که خود به چهره‌ای سیاسی و منتقد نظام تبدیل شده) و حمله به "لیدرهای" تیم، پازلی است که تکه‌های آن با هدف بی‌ثبات‌سازی و سیاسی کردن هرچه بیشتر فضای فوتبال ملی کنار هم چیده می‌شود.

کلیپ منتشر شده از مزدک میرزایی، فارغ از نیت گوینده، به خوبی نشان‌دهنده عمق نفوذ سیاست در ورزش ایران و استفاده ابزاری از آن توسط جناح‌های مختلف سیاسی، چه در داخل و چه در خارج از کشور است. اتهام "وطن‌فروشی" به میرزایی از یک سو، و تفسیر اظهارات او به عنوان بخشی از یک "برنامه دقیق اپوزیسیون" برای جام جهانی آینده از سوی دیگر، هر دو بازتاب‌دهنده حساسیت فوق‌العاده جامعه ایران نسبت به تیم ملی فوتبال و نگرانی از تبدیل شدن آن به عرصه تسویه حساب‌های سیاسی است. اینکه آیا میرزایی صرفاً دیدگاه شخصی خود را بیان کرده یا در حال اجرای خط‌مشی رسانه‌ای خاصی بوده، قابل بحث است، اما آنچه مسلم است، فوتبال ملی ایران همچنان در زمینی بازی می‌کند که به شدت با مین‌های سیاسی آلوده است و هر حرکت یا اظهارنظری می‌تواند انفجاری از واکنش‌ها و تفاسیر متضاد را به دنبال داشته باشد. این ماجرا بار دیگر یادآوری می‌کند که در ایران، فوتبال هرگز فقط فوتبال نیست.