ملعون است کسی که خود را به ریاست رساند

گروه دین و اندیشه: حجت الاسلام دکتر سوزنچی از اساتید دانشگاه، هر روز یک آیه قرآن را با ترجمه و چند حدیث تفسیری و چند نکته در تدبر آن آیه منتشر می کند. بولتن نیوز نیز در راستای ترویج چنین اقدامات ارزشی این سلسله مطالب را به صورت روزانه منتشر می کند.

به گزارش خبرنگار بولتن نیوز، در مطلب امروز به آیه 68 سوره احزاب پرداخته شده و در آن آمده است:

رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَینِ مِنَ الْعَذابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبیراً

سوره احزاب (33) آیه 68

ترجمه

پروردگارا ! عذابشان را دو برابر کن و با لعنتی بزرگ آنان را از رحمت خود دور فرما !

حدیث

1) روایتی از امام صادق ع در نحوه زیارت امام حسین ع در روز عاشورا آمده است که در فرازی از آن می‌فرماید: سپس بگو: خدایا فاجرانی [= ستمکارانی] که از پیامبرت فاصله گرفتند و غیر تو را پرستیدند و محارم تو حلال شمردند عذاب کن و پیشوایان و پیروان را لعنت فرما و نیز هر کسی که از آنان بود و خدعه‌ای زد و برای آنان فروتنی کرد یا به کارشان راضی شد را فراوان لعنت کن...

مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج‏2، ص783

 الإقبال بالأعمال الحسنة، ج‏3، ص67

2) روایتی از امام صادق برای زیارت قبر امیرالمومنین نقل شده که در فرازی از این زیارت می‌گوییم: و خداوند لعنت کند امتی که با تو مخالفت کردند و امتی که ولایت تو را انکار کردند و امتی که علیه تو پشت به پشت هم دادند و امتی که تو را به شهادت رساندند و امتی که با تو قتال کردند و امتی که تو را خوار نمودند و از تو خواری جستند. حمد خدایی راست که آتش را جایگاه آنان قرار داد، که چه بد منزلگاهی است برای وارد شدن؛ خدایا لعنت کن امتی که پیامبرانت و جانشینان آنان را کُشتند با همه لعنت‌هایت؛ و حرارت آتشت را بدانها بچشان و «جبت»ها و «طاغوت»ها [اشاره به ِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ الطَّاغُوت؛ نساء/51] و فرعون‌ها و لات و عزی و جبت و طاغوت و هر شریکی که در کنار خدا قرار داده می‌شود و هر بدعت‌گذار دروغگویی را لعنت کن؛ خدایا آنان و پیروانشان و هم‌حزبی‌هایشان و دوستدارانشان و دوستانشان را لعنت کن لعنتی فراوان.

تهذيب الأحكام، ج‏6، ص26-27

3) از امام زین‌العابدین ع در ضمن ادعیه مربوط به ماه رمضان، دعایی برای روز سیزدهم این ماه ذکر شده است بدین بیان: خدایا! همانا ظالمان آیاتت را انکار کردند و به کتابت کفر ورزیدند و پیامبرانت را تکذیب کردند و از عبادتت خودداری کردند و از آیین خلیلت [= حضرت ابراهیم ع] روی گردان شدند و آنچه را پیامبرت آورده بود تغییر دادند و راهی غیر از شریعتی که تو قرار دادی پیمودند و به غیر هدایت تو اقتدا کردند و به غیر سنت تو شیوه‌ای در پیش گرفتند و از حدودی که تو قرار داده بودی تجاوز کردند و برای به بن‌بست کشاندن آیات تو کوشیدند و در خاموش کردن نورت دست به دست هم دادند و راهت را بستند و به نعمتهایت کفر ورزیدند و از اولی‌الامری که قرار داده بودی، جدا شدند و به ولایت و سرپرستی دشمنانت تن دادند و با اولیائت دشمنی کردند و نعمت تو را شناختند و انکارش کردند؛ و الطاف تو را نادیده گرفتند و از مکر تو خود را ایمن دانستند و دلهایشان از [دوریِ] یاد تو قسی‌القلب شد و حرامت را حلال شمردند و حرامت را حلال دانستند و بر معصیتت جرات ورزیدند و از خشمت نترسیدند و انتقامت را از یاد بردند و از سخت‌گیری‌ات حذر نکردند و به نعمتت مغرور شدند؛ خدایا از آنان انتقام بگیر و عذابت را بر آنان بباران، و مستاصل‌شان فرما، و پشت و پناهشان را بگیر، و عزت و جبروتشان را نابود کن، و بنیانشان را برکَن، و پاهایشان را بلرزان، و در دلهایشان هراس افکن؛ خدایا آنان در دینت دغل کردند و مال تو را بین خودشان دست به دست گرداندند و بندگانت را به خدمت خود گماردند؛ خدایا... خدایا آنان آیات تو را «به قیمتی ناچیز فروختند و سرکشی بزرگی کردند» (بقره/41) پس آنان را «به سختی فروبگیر» (مزمل/16) و آنها را «درهم بکوب» (فرقان/36) و کاملا «هلاک و نابودشان فرما» (فرقان/39) و برایشان نه در زمین یاوری بگذار و نه در آسمان پوزش‌خواهی؛ و «با لعنتی بزرگ آنان را از رحمت خود دور فرما» (احزاب/68)

إقبال الأعمال، ج‏1، ص145

4) از امام صادق ع روایت شده است: ملعون است کسی که خود را به ریاست رساند [خود را به ریاست بر دیگران تحمیل کند]؛ ملعون است کسی که درصدد آن برآید؛ ملعون است کسی که آن را در درون خویش آرزو کند.

الكافي، ج‏2، ص298

تدبر

1️⃣ کسانی که توسط عده‌ای دیگر گمراه می‌شوند، از خدا می‌خواهند که عذاب آن گمراه‌کنندگان را دو برابر کند و خدا در جای دیگر فرموده است که چنین می‌کند (اعراف/38؛ هود/19-20)

آیات متشابه درباره عذاب مضاعف

در قرآن کریم، علاوه بر این آیه، در چهار جای دیگر هم از این که افرادی مشمول عذاب مضاعف می‌شوند سخن گفته است؛ که از این پنج مورد، سه موردش مربوط به کسانی است که دیگران را اغوا کردند:

- قالَتْ أُخْراهُمْ لِأُولاهُمْ رَبَّنا هؤُلاءِ أَضَلُّونا فَآتِهِمْ عَذاباً ضِعْفاً مِنَ النَّارِ قالَ لِكُلٍّ ضِعْفٌ وَ لكِنْ لا تَعْلَمُونَ (اعراف/38)

- الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَ يَبْغُونهَا عِوَجًا وَ هُم بِالاَخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ؛ أُولئِكَ لَمْ يَكُونُوا مُعْجِزينَ فِي الْأَرْضِ وَ ما كانَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِياءَ يُضاعَفُ لَهُمُ الْعَذاب (هود/19-20)

- إِنَّا أَطَعْنا سادَتَنا وَ كُبَراءَنا فَأَضَلُّونَا السَّبیلاَ؛ رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَینِ مِنَ الْعَذابِ (احزاب/67-68)

و دو مورد دیگر، یکی در مورد زنان پیامبر ص است اگر مرتکب گناهی شوند:

يا نِساءَ النَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضاعَفْ لَهَا الْعَذابُ ضِعْفَيْنِ وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسيراً (احزاب/30)

و دیگری در مورد کسانی که مرتکب شرک، قتل بیگناهان، و زنا شوند

وَ الَّذينَ لا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ وَ لا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتي‏ حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ لا يَزْنُونَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ يَلْقَ أَثاما؛ يُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ يَخْلُدْ فيهِ مُهاناً (فرقان/68-69)

و البته گروه چهارمی هم عذابشان دو برابر است؛ و آن هم پیروان این پیشوایان ضلالت؛ چنانکه درآیه 38 اعراف (که در بالا اشاره شد) تصریح می‌کند که نه‌تنها عذاب پیشوایان گمراهی دوبرابر است، بلکه عذاب پیروان آنان هم که چشم و گوش بسته دنبال آنان راه افتادند دو برابر است.

2️⃣ کسانی که به خاطر تبعیت از بزرگان و سرکردگانشان جهنمی شده‌اند از خدا می‌خواهند که عذاب آن بزرگان را مضاعف، و آنان را مشمول لعن شدیدتری گرداند. چرا؟

الف. چون آن بزرگان، هم خودشان به سرکشی در برابر خدا اقدام کردند [و از این رو، مستوجب عذاب شدند] و هم موجبات سرکشی و گمراهی دیگران را مهیا کردند [و این هم عذابی دیگر می‌خواهد] (مجمع‌البیان، ج8، ص583؛ المیزان؛ ج16، ص347)

ب. به خاطر شدت ناراحتی‌ای که از آنها دارند و در واقع دلشان می‌خواهد عذاب سهم خودشان به آنها داده شود.

3️⃣ جهنمیان برای همدیگر دعا می‌کنند که عذاب شوند و [ظاهرا] این تنها دعای آنان است که مستجاب می‌شود (أطيب البيان، ج‏10، ص533)؛ اما چرا؟

چون این خواسته‌شان منطبق بر حقیقت است؛ اما خواسته‌های دیگرشان صرفاً آرزوهایی است که از سر ناچاری آن را در سر می‌پرورانند و بهره‌ای از حقیقت ندارد، چنانکه خداوند می‌فرماید «وَ لَوْ رُدُّوا لَعادُوا لِما نُهُوا عَنْهُ وَ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ؛ و اگر هم بازگردانده شوند قطعاً به آنچه از آن منع شده بودند برمى‏گردند و آنان دروغگويند» (انعام/28)

4️⃣ کسانی که زیر بار ولایت طاغوت می‌روند برای پیشوایانشان دعا می‌کنند که عذابشان دوچندان شود؛ در مقابل کسانی که ولایت اولیای خدا را پذیرفته‌اند، در آخرت از این پیروی بسیار خشنودند و نه‌تنها از شفاعت آنان بهره‌مند می‌شوند، بلکه از خدا می‌خواهند که بیشتر در محضر آنان باشند.

اغلب ما امید داریم که اگر در این دنیا از محضر اهل بیت محروم مانده ایم؛ ان‌شاء الله در بهشت محضر ایشان را درک کنیم؛ و اساساً بهشت با بودن آنهاست که برایمان بهشت می‌شود.

تاملی در جامعه دینی

اگر توجه کنیم که آخرت ظهور باطن دنیاست معلوم می‌شود که چه تفاوت عظیمی است بین: دلبستگی مومنان به رهبران خود با دلبستگی غیر مومنان به بزرگان و سرکردگانِ کافر و منافق خویش.

5️⃣ با توجه به اینکه در آخرت حقایق پشت پرده این دنیاست که آشکار می‌شود؛ وقتی کافران برای بزرگانشان عذاب و لعنت را تقاضا می‌کنند، یعنی در آنجا به این حقیقت پی برده‌اند که:

الف. حقیقت عذاب همان لعنت (دوری از رحمت) است. (ایستاده در باد، ص522)

ب. چه اندازه از بزرگان خود – که از آنها پیروی می‌کرده‌اند – بیزار بوده اند؛ و در حقیقت، ارزش‌های اعتباری دنیا – که بر اساس آن عده‌ای را بزرگ و شایسته پیروی می‌دانسته‌اند – مطلوب حقیقی آنان نبوده (ایستاده در باد، ص522) و به تعبیر دیگر، معیارهای آنها در ارزش‌گذاری چنان نادرست بوده که الان دقیقا نقطه مقابل آن را از خدا می‌خواهند.

انتهای پیام/#