سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی و جشنواره های فجر

هبت اله شیری: در روزهایی که شاهد برپایی جشنواره های نمایش، فیلم، موسیقی، شعر و ... به مناسبت بزرگداشت دهه فجر انقلاب اسلامی هستیم با نگاهی به فرمها و محتواهای تولید شده برای حضور در این جشنواره ها، جای خالی آموزه های سبک زندگی به چشم می خورد.

به گزارش بولتن نیوز، کتاب ارزشمند آیت الله جوادی آملی در حوزه سبک زندگی با نام " مفاتیح الحیات" به چاپ هفتاد و هشتم رسید و این در حالی است که اهمیت و نقش اساسی سبک زندگی هنوز برای بسیاری از مدیران فرهنگی و هنری ما روشن نیست. این کتاب ارزشمند در 5 بخش تعامل انسان با خود، تعامل انسان با همنوعان، تعمامل مردم و نظام اسلامی ،تعامل انسان با حیوان و تعامل انسان با خلقت زیست محیطی به بررسی و تبیین سبک زندگی اسلامی بر اساس احادیث و سبک زندگی امامان معصوم (ع)پرداخته است.

موضوع سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی چند سالی است که بر اساس آنچه رهبری معظم انقلاب فرمودند در جامعه مطرح شده است اما علی رغم تاکیدات ایشان هنوز نسبت دستگاههای مختلف آموزشی، فرهنگی و هنری با آن به درستی روشن نیست.

فرم ارایه یک اثر ادبی یا هنری در سبک زندگی موثر است و می توان گفت موسیقی که ما می شنویم فارغ از محتوایش و به سبب غالبش در روش زندگی ما موثر است و با قبول این مهم، دیگر جایی برای اهمیت موضوع اثر باقی نخواهد ماند چرا که تکرار آموزه های اعتقادی و فکری ( البته با روش بیان صحیح) نهایتا سبب پایداری آن آموزه در سبک زندگی خواهد شد.

با پذیرش نقش و اهمیت آموزه های مرتبط با سبک زندگی باید به نکات دیگری نیز توجه کرد ، اول آنکه هم جنس سبک زندگی که به دنبال تغییر آن به نوع ایده آل هستیم باید راههای نیل به آن نیز تغییر کند ( بسیارند کسانی که به دنبال تغییر نگرش یا رفتاری از راهی اشتباه بوده اند ) و دو دیگر آنکه جنس این تغییر نباید از جنس انقلاب، ارزشها و گفتمان آن جدا باشد.

با نگاهی اجمالی به فرم ها و محتواهای ارایه شده در جشنواره های فرهنگی و هنری فجر با بسیاری از مواردی روبرو خواهیم شد که نه تنها همسو با آموزه های سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی نبوده اند بلکه مخالف و بر ضد این آموزه ها نیز گام برداشته اند، برای مثال با نگاهی به فیلم " قاعده تصادف " که سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه را نیز از جشنواره سی و یکم فجر نصیب خود کرد می بینیم که غیرت و مسئولیت پذیری تفکر ستنی ( که می توانند از عناصر سبک زندگی مطلوب باشند) به چالش کشیده شده و تفکر سنتی،محدود کننده قلمداد می شود و بسیاری دیگر از عناصر ارزشی دیگری که در این فیلم به سخره و نقد یک طرفه گرفته شده و سبک زندگی دیگری جز آنچه اسلامی ـ ایرانی خوانده می شود به مخاطب القا می شود، ضمن توجه به این نکته که جشنواره سی و یکم از جشنواره سی ام در پرداختن به مضامین همسوی با سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی موفق تر بوده است اما همانطور که بیان شد نوع توجه و پرداختن به یک موضوع نیز مهم است و اینجاست که فیلمهایی همچون زیباتر از زندگی و یا عقاب صحرا و ... با درونمایه های همسو با سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی به دلیل روایت و پرداخت نا مناسب توان اثر گذاری بر مخاطب را از دست می دهند ( هنر ها را نمی توان به عنوان ظرفی خالی انگاشت که هر پیامی را بتوان از طریق آن انتقال داد ، هر ظرف خود دارای بار خاصی است که در برخی موارد عدم شناخت آن می تواند نتایج عکسی در انتقال یک پیام داشته باشد.)

با مثالهای فوق از جشنواره فیلم فجر می توان به جشنواره های نمایش، شعر، هنرهای تجسمی و موسیقی فجر نیز پرداخت و فرم و محتوای آثار ارایه شده را در انتقال آموزه های مرتبط با سبک زندگی سنجید.

به نظر می آید مسئولان فرهنگی و هنری باید ضمن شناسایی آموزه های مهم سبک زندگی و نیز بررسی قابلیتهای نمایشی، ادبی،موسیقایی و هنری هر یک، گامی اساسی در راه نیل به زندگی سعادتمند در پرتو سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی بردارند.