فرار تسهیلات بانکی از دانش بنیان ها !

به گزارش بولتن نیوز، مصطفی عبدالهی – ارزش دارایی‌های فنی و تخصصی دانش‌بنیان بودنت را می‌دانند اما چه فایده که این دارایی‌ها برای سیستم بانکی کشور در حد یک ملک هم ارزش ندارد و به عنوان ضمانت تسهیلات پذیرفته نمی‌شود.

دارایی های نامشهود دانش بنیان ها

شرکت‌های دانش‌بنیان، همان طور که از نامشان معلوم است، مهم‌ترین دارایی‌شان دانش فنی، مهارت تخصصی و نیروهای ماهر و مسلط به فناوری‌های نوین است و همین دارایی است که باعث تفاوت آن‌ها شده است؛ تفاوتی کلیدی که نه فقط برای خود این شرکت‌ها که برای کشور مزیت‌ساز است و به همین دلیل، حالا جای خودش را در شعار سال هم پیدا کرده است: تولیدِ دانش‌بنیانِ اشتغال‌آفرین... .
با وجود این، مشکلات دانش‌بنیان‌ها در کشور ما بسیار است و یکی از آن‌ها، همین بی‌اعتبار بودن دارایی‌هایشان برای سیستم بانکی و ثبتی کشور.

دانش بنیان ها کارخانه و تجهیزات گران قیمت ندارند

سیدحسن هاشمی، رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، این موضوع را یکی از مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان صنعت فناوری اطلاعات برشمرده و گفته است: «شرکت‌های دانش‌بنیان برای رشد اقتصاد خود، نیازمند تامین منابع مالی و استفاده از تسهیلات بانکی هستند که در این خصوص، دولت مصوبات حمایتی متعددی داشته و صندوق نوآوری و شکوفایی هم تسهیلاتی پیش‌بینی کرده، اما دریافت این تسهیلات نیازمند ضمانت و وثیقه بانکی است که تامین آن برای شرکت‌های دانش‌بنیان مقدور نیست؛ چراکه مانند کارخانه‌ها نیستند که خط تولید و تجهیزات گران‌قیمت داشته باشند و آن را وثیقه بگذارند، بلکه دارایی‌شان، مغزافزار آن‌هاست». او یک پیشنهاد هم داشته و گفته است: «صندوق نوآوری و شکوفایی می‌تواند با ارزش‌گذاری دارایی‌های فکری شرکت‌های دانش‌بنیان، آن را به عنوان وثیقه بپذیرد و به ازای آن، ضمانت‌های تعهد پرداخت مورد قبول سیستم بانکی را به شرکت‌ها بدهد».

پیگیری خراسان از صندوق نوآوری و شکوفایی

موضوع را از صندوق نوآوری و شکوفایی هم پیگیری می‌کنیم؛ صندوقی که تاکنون با همکاری بانک‌ها حمایت‌های متعددی از شرکت‌های دانش‌بنیان داشته است. اما کارشناس آن در گفت و گو با ما تایید می‌کند که آن‌ها هم برای اعطای تسهیلات با رقم‌های بالا، ناگزیر به دریافت ضمانت و وثیقه ملکی هستند، مگر این‌که دارایی نامشهود شرکت‌های دانش‌بنیان توسط کارگروه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارزش‌گذاری شود.

مصوبه هیئت وزیران و کارگروهی که تشکیل شد

دولت هم از وجود این مشکل بی‌اطلاع نیست و پیگیری‌هایی برای حل آن داشته اما هنوز به نتیجه نرسیده است. آبان 1400 بود که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از به نتیجه رسیدن پیگیری‌ها خبر داد و اعلام کرد: «با تصویب هیئت وزیران و برای نخستین بار در کشور، شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق برای ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود توسط معاونت علمی بررسی شده و مجوز فعالیت دریافت می کنند». حتی سامانه «ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود» به نشانی sadan.isti.ir هم ایجاد شد، اما هنوز مشکل پابرجاست و دست بسیاری از دانش‌بنیان‌ها از تسهیلات بانکی کوتاه.

سر بی کلاه 5500 شرکت دانش بنیان

البته آن طور که بانک مرکزی اعلام کرده، در 10 ماه ابتدایی سال گذشته ۱۱۷۶ شرکت دانش‌بنیان کشور موفق به دریافت تسهیلات بانکی شده‌اند و بیش از ۵۱۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات هم به آن‌ها پرداخت شده است؛ اما اگر آن را با آمار 6632 شرکت دانش‌بنیان تایید شده مقایسه کنیم، مشخص می‌شود که سر بیش از 5500 شرکت از دریافت این تسهیلات بی‌کلاه مانده و دلیل عمده آن، نداشتن وثیقه مناسب بوده است.

رئیس کمیسیون کسب و کارهای دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران

قول وزیر اقتصاد برای حل مشکل دانش بنیان ها

«افشین کلاهی»، رئیس کمیسیون کسب و کارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگو با خراسان می‌گوید: معتبر نبودن دارایی‌های نامشهود دانش‌بنیان‌ها، یکی از مشکلات اساسی آن‌هاست که ما بارها خواستار حل آن شده و اعلام کرده‌ایم بانک‌ها باید روال ارزیابی‌های خود برای اعطای تسهیلات را تغییر دهند و این دارایی‌ها را به عنوان ضمانت بپذیرند. کلاهی ادامه می‌دهد: در جلسه 29 فروردین با وزیر اقتصاد هم مجدد به این مشکل اشاره کردیم و دکتر خاندوزی هم قول دادند این مسئله را پیگیری کنند.

یک پیشنهاد برای دانش بنیان شدن شرکت های بزرگ

او یک پیشنهاد هم مطرح می‌کند و می‌افزاید: بانک‌ها می‌توانند برای خرید سهام شرکت‌های دانش بنیان، تسهیلات ویژه‌ای به شرکت‌های بزرگ بدهند تا هم شرکت‌های کوچک حمایت شوند و هم شرکت‌های بزرگ به سمت دانش بنیان شدن حرکت کنند. به گفته کلاهی، پیش‌بینی تسهیلات برای پروژه‌های دانش بنیان و مشارکت در این پروژه‌ها هم راهکار دیگری است که می‌تواند کمک حال شرکت‌ها باشد.

تا روال ها تغییر نکند، اتفاقی نخواهد افتاد

البته او برای صحبت‌هایش یک جمع‌بندی ناامیدکننده هم دارد: متاسفانه مسئولان اجرایی، درباره شعار سال حرف‌های زیادی می‌زنند اما تا زمانی که آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های وزارتخانه‌ها و سیستم بانکی تغییر نکند، قطعا تغییر مهمی در حوزه فعالیت دانش‌بنیان‌ها ایجاد نخواهد شد.