سعودی از چه می ترسد؟

گروه بین الملل- مصطفی مطهری*: عادل الجبیر وزیر مشاور دولت عربستان سعودی در امور خارجه باز هم به مانند گذشته، وارد میدان جنگ لفظی و رسانه ای با ایران شده است و تلاش دارد تا با مسموم سازی فضای عمومی به تکرار اتهامات خود در باره ایران بپردازد؛ در واقع روند تکرار اتهامات واهی الجبیر به ایران واکنشی است به سخنان وزیر خارجه کشورمان در صفحه اینستاگرامش بعد از ترور شهید فخری زاده، که به تشریح مواردی از همکاری های میان سه قطب همکاری تخریبی منطقه ای بر علیه ایران یعنی آمریکایی – اسرائیلی - سعودی پرداخته بود.

به گزارش بولتن نیوز، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، با ارائه دو نمودار در صفحه اینستاگرامش به تشریح کارزار ضد اطلاعاتی و جنگ روانی علیه ایران پرداخته و نوشته است: «سفرهای سراسیمه پامپئو به منطقه، ملاقات‌ سه جانبه در عربستان و بیانیه‌های نتانیاهو همگی نشانگر این توطئه است که متأسفانه در روز جمعه در اقدام بزدلانه تروریستی و شهادت یکی از مدیران برجسته کشور متبلور شد؛ اما همزمان با این اقدام تروریستی، کارزار ضد اطلاعاتی و جنگ روانی هدایت شده از سوی همین محور اهریمنی آغاز شد، به این امید واهی که برنامه پلید پامپئو، نتانیاهو و بن سلمان برای تشنج آفرینی کامل شود». این سخنان ظریف موجب واکنش توئیتری الجبیر شد که تحلیل دلیل این واکنش خالی از اهمیت نیست.

اول اینکه، واکنش رسانه ای الجبیر در توئیتر به سخنان ظریف، از حیث نشانه ای و رمزگانی بر این امر دلالت دارد که الجبیر به دلیل اهمیت واکنش و تسریع در واکنش، مقید به اصل فوریت پاسخ گویی و مظروف به ظرف زمان بوده است؛ از این رو ترجیح بر این بوده تا با ابزاری که ظریف در آن به تشریح جنگ روانی و ضد اطلاعاتی موجود پرداخته است، استفاده کند.

دوم اینکه، الجبیر به عنوان عضوی از سیستم مدیریتی در ساختار سعودی، تلاش کرده است تا رویکرد مقابله به مثل را مبنا قرار دهد. بطوریکه با این اتهام ادعایی که نظام سیاسی ایران از منظر آنها «مبتنی بر ترور» است، دو هدف را دنبال کرده است؛ هدف اول مبرا سازی کشورش از داشتن هر گونه نقش در اتفاقات اخیر در ایران و جدا کردن موضوع روابط ریاض با تل آویو و واشنگتن و نشست های دو جانبه با نمایندگان هر دو کشور از ترور اخیر از یکسو و دیپلماتیک قلمداد کردن آنها از سوی دیگر است. هدف دوم که همداستان و همسو با هدف اول به شمار می آید بر اساس وارونه سازی حقیقت و تصویرسازی های غیر واقعی می باشد؛ در واقع الجبیر تلاش کرده است تا ایران را که قربانی اصلی ترور در سال های اخیر بوده است حامی تروریسم معرفی کند. این در حالی است که سعودی در طول دهه های گذشته گهواره و مهد ظهور، رشد و بروز تروریست های بنیادگرای تکفیری – وهابی بوده است.

سوم اینکه، الجبیر به طرز جالبی در این توئیت درصدد است تا مقامات ایران را محکوم به پارانویا کند؛ بطوریکه در بیانی طنز آلود مدعی شده است «با وقوع سیل و زلزله نیز ایران، عربستان سعودی را متهم کند». اما از نظر تحلیلی این جهت گیری الجبیر به نمایندگی از نظام سعودی، با شاخص های سیاست فرار به جلو همراه است. در واقع الجبیر با اصل سوظن های توهمی و نسبت دادن آنها به ایران هدف پنهان سازی چهره واقعی سعودی را در پشت نقاب های ادعایی و سپرهای رسانه ای را دنبال کرده است. به موجب همین رهیافت متوهم خواندن ایران، الجبیر تلاش کرده است تا توپ را در زمین ایران بیندازد و سعودی را ساختاری واقع گرا معرفی کند که در چارچوب قواعد بین المللی عمل می کند و خود را متعهد و پایبند به آنها می داند.

*دکترای علوم سیاسی