آیا درآمد سرانه ایرانیان ۷۰٪ سال ۱۳۵۵ است؟

گروه اقتصادی- صادق الحسینی ‏کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه تهران نوشت: این ادعای برخی اقتصاددانان خوب نظیر ‎مسعود نیلی و دوستان دیگر درباره اینکه درآمد سرانه ایران الان ۷۰٪ مقدار سال ۱۳۵۵ است ادعای نادرستیه. دکتر ‎جواد صالحی اصفهانی بارها به این ادعا پاسخ و نشان داده‌ درآمد سرانه ایران تقریبا ۲برابر ۱۳۵۵ است.
اما صالحی چه میگوید و چرا درست میگوید؟

‏جواد صالحی استادتمام ‎ویرجینیا_تک است. دکتریش را در سال ۱۳۴۹ گرفت و چون بورسیه بانک مرکزی بود به ایران برگشت ولی پس از انقلاب او و بسیاری را مجبور به خروج از بانک مرکزی کردند!همه اساتید نورچشمند ولی معتقدم فهم او از اقتصاد ایران با فاصله بیشتر از دیگرانه.

جواد صالحی معتقده سری زمانی بانک مرکزی از تولید ناخالص داخلی، دوران بعد از انقلاب را بدلیل عدم بکارگیری شاخص درست تنظیم‌گر (deflator) کمتر از حد نشان داده و اگر از یک تنظیم‌گر معتبر استفاده شود قضیه کاملا متفاوته و درآمد سرانه ایرانی‌ها تقریبا ۲ برابر قبل از انقلابه.

الان نهادهای آماری خارج هم در حال استفاده از دیفلیتور مشکل‌دار بانک مرکزی هستند. راه فائق آمدن بر این مشکل استفاده از دیفلیتور مناسب از یک نهاد بین‌المللی معتبر است. صالحی معتقد است داده‌های پن (PWT) بهترین تخمین را در این زمینه بدست می‌دهند.

‏او دلیل این اشتباه را این میداند که اولا دیفلیتور بانک مرکزی بخش خدمات که ۵۰٪ اقتصاد ایران است را کمتر از حد تخمین میزند و ثانیا بکار بردن قیمتهای ثابت برای واقعی‌سازی بدون درنظر گرفتن حجم بشدت فزاینده یارانه‌های انرژی گمراه کننده و کاهنده تخمین تولید ناخالص داخلی ایران است

او در بروکینگز نشان میدهد با استفاده از یک دیفلیتور مشترک و درست برای ایران و ترکیه تا سال ۱۳۸۹ رشد اقتصاد ایران بعد از جنگ مجموعا بهتر از ترکیه بوده و دلیل اصلی افت ایران تحریم‌های بعد از ۲۰۱۰ است. نمودارهای زیر را ببینید(نمودار بالایی گمراه‌کننده است).

‏برای این البته شواهد میدانی هم هست. مثلا در جدول و نمودار زیر می‌بینید شرایط خانواده‌های ایرانی بلحاظ سطح رفاه قابل مقایسه با قبل از انقلاب نیست. از دسترسی به آب و برق گرفته تا ماشین و یخچال و کولر و ماشین لباسشویی. در سال ۱۹۷۲ تنها ۲٪ مردم جاروبرقی داشتند ولی ۲۰۱۶ حدود ۹۰درصد.

‏اگر درآمد ایرانیان ۷۰٪ سال ۵۷ بود که نباید دارایی‌ها و سطح مصرف و رفاه سرانه متبلور شده در خرید مثلا کالاهای بادوام اینقدر بهبود می‌یافت! خصوصا که جمعیت شدیدا رشد داشته و نزیک ۳ برابر شده است. از طرف دیگر فقر بشدت کاهش یافته و تعداد فقرا از ۲۰٪ جمعیت به ۵٪ در ۲۰۱۴ رسیده است.