رسانه نماز جمعه از رسانه‌های دیگر برتر است
گروه فرهنگی: اکبر نصراللهی، در یادداشتی به مناسبت سالروز برگزاری اولین نماز جمعه بعد از انقلاب اسلامی نوشت: بی‌تردید اگر رسانه یا media را به‌وسیله انتقال پیام به تعداد زیادی از مخاطبان اطلاق کنیم، نه‌تنها «نماز جمعه»، بلوک و شبکه رسانه‌ای عظیم، عاطفی، تعاملی، بی‌بدیل، متنوع، مردمی و جریان ساز است، بلکه از رسانه‌های دیگر به دلایل مختلف برتری دارد؛ گستره برگزاری نماز جمعه در شهرهای مختلف (حدود ۵۰۰ نقطه در کشور)، مواجهه گزینشی، ارتباطات چهره به چهره، حضور مستمر، پویا، معنوی و عاطفی فرستنده و گیرندگان پیام، امکان اخذ فوری بازخورد و وجود ارزش‌های خبری مجاورت از نوع معنوی و جغرافیایی، دربرگیری، تازگی، شهرت و بزرگی (ترکیب و کثرت شرکت‌کنندگان)، این شبکه رسانه‌ای را از رسانه‌های دیگر مثل رادیو و تلویزیون و مطبوعات متمایز کرده است.
به گزارش بولتن نیوز، این استاد ارتباطات و رئیس دانشکده علوم ارتباطات و رسانه دانشگاه آزاد، در ادامه یادداشت خود آورده است:
مخاطبان نماز جمعه با ترکیب و تنوع متفاوت از حیث جنسیت، تحصیلات، سن و سایر مؤلفه‌ها، هدفمند و از روی میل و اراده به مصلی می‌روند در کنارهم، فرستنده پیام را می‌بینند و سخنان او را می‌شنوند و در مورد آن در برخی مواقع هم‌زمان یا بعد از نماز بحث می‌کنند اما در رسانه‌های دیگر مواجهه مخاطبان مثل و به‌اندازه رسانه نماز جمعه گزینشی و مراسم گونه نیست و معمولاً مردم پیام‌های این رسانه‌ها را جمعی و به‌صورت هم‌افزا دریافت نمی‌کنند، بلکه به دلیل تغییر در سبک زندگی، انفرادی و در اتاق‌های مجزا دریافت می‌کنند. به عبارت دقیق‌تر، کامل‌ترین و بهترین نوع ارتباطات انسانی، یعنی ارتباط چهره به چهره با امکان برقراری هم‌زمان ارتباطات کلامی و غیرکلامی میان گوینده و شنونده، در نماز جمعه فراهم است و چون مخاطبان با خواست و باانگیزه شخصی‌شان این رسانه را انتخاب می‌کنند و پای آن می‌نشینند، این مواجهه گزینشی، تأثیر پیام را در آنان دوچندان و ماندگار می‌کند. علاوه بر این رسانه نماز جمعه ساده، بی هزینه و خطبای آن متقی و مؤمن و صادق و به همین دلیل پیام‌های آن می‌تواند اثرگذار است.
همچنین نماز جمعه کارکردهای مختلف آموزشی، اطلاع‌رسانی و راهنمایی و رهبری دارد و به جهت اینکه فرستنده پیام دارای وجاهت دینی است، اعتبار خوبی دارد. نماز جمعه در مقاطع مهم و سرنوشت‌ساز ازجمله در دوران دفاع مقدس، محل تصمیم‌گیری‌های بزرگ، شگفتی‌ساز و مشارکت‌های سیاسی-اجتماعی و حتی اقتصادی مردم بوده است. بسیاری از حرکت‌های مردمی در حمایت از رزمندگان اسلام و گروهایی مقاومت فلسطینی و دفاع از حقوق بشر و مردم مظلوم و آزادی‌خواه اقصی نقاط دنیا از دل همین نمازهای جمعه صورت گرفته و می‌گیرد.
بدیهی است موارد مذکور ظرفیت‌ها بالقوه رسانه نماز جمعه و کارکردهای مهم آن بعد از انقلاب اسلامی بوده است؛ درعین‌حال نماز جمعه، در ظاهر و ماهیتاً چیز خاصی نیست؛ فقط مکان تجمع مؤمنان است؛ مهم این است که چه کسانی در مکان‌های نماز جمعه، با چه وجهه و جایگاه علمی و معنوی و با چه احساس مسئولیتی، چه پیام و اطلاعاتی را با چه انگیزه‌ای می‌گوید و چه تأثیری را انتظار دارد؟
آنچه مسلم است باوجود اهمیت و ظرفیت‌های بی‌بدیل رسانه نماز جمعه، امامان جمعه فاضل، متقی و دانشمند در برخی شهرستان‌ها و تلاش‌های درخور قدردانی بعضی ستادهای نماز جمعه، به دلایل مختلف از آن استفاده ناکافی می‌شود و رونق و اثرگذاری رسانه نماز جمعه مطلوب و در تراز انقلاب اسلامی نیست؛ اگرچه برخی از این دلایل به شرایط اجتماعی و سیاسی کشور و تبلیغات نادرست رسانه‌های و گروه‌های سیاسی و بعضاً معاند برمی‌گردد اما مشکلات اصلی را باید در برخی خطبه‌های شعاری، تکراری، بدون مطالعه و تحقیق، متعارض با نیازهای مردم، اختلاف‌برانگیز و مغایر با عملکرد برخی خطبا و مهم‌تر از همه عمل نکردن به سیره و گفتمان مقام معظم رهبری جستجو کرد.
همچنین آگاهی ناکافی برخی خطبا از ظرفیت‌ها و آرایش جدید رسانه‌ای، سواد رسانه‌ای پایین، بی‌اطلاعی یا کم‌اطلاعی از مسائل راهبردی منطقه، کشور و جهان، سن زیاد بعضی‌ها و درک ناکافی از مسائل مردم به‌ویژه جوانان، فاصله گرفتن از مردم، غلبه نگاه اداری و اثرپذیری از برخی جریان‌های سیاسی در آسیب‌شناسی استفاده ناکافی از ظرفیت رسانه نماز جمعه درخور تأمل است.
بی‌تردید ایمان و باور خطیبان و ستادهای نماز جمعه به نقش بی‌بدیل رسانه نماز جمعه و شناخت دقیق ظرفیت‌های آن، آگاهی دقیق از ویژگی‌ها و نیازهای مخاطبان رسانه نماز جمعه، ارتباط نزدیک امامان جمعه با مردم به‌ویژه جوانان، طرح هوشمندانه مشکلات مردم هر منطقه در کنار ارائه راه‌حل از طریق ارتباط صمیمانه با مسئولان و کارشناسان همان منطقه، پیگیری عدالت و تلاش برای رفع فقر و فساد و تبعیض، زندگی مثل اقشار مختلف مردم شهر و روستایشان و حفظشان و جایگاه مردمی و معنوی نماز جمعه ازجمله راه‌های استفاده حداکثری از ظرفیت بالقوه رسانه نماز جمعه است.
همچنین ائمه جمعه نباید از دسترسی ارزان و آسان مخاطبان به فضای مجازی و حضور گسترده و مستمر و حرفهای دشمنان در این عرصه غافل شوند؛ این وضع تا حدود زیادی طبیعی و قابل پیش‌بینی بوده است؛ خطیبان نماز جمعه باید ضمن استفاده فعال، با برنامه و هوشمندانه و جذاب از رسانه نماز جمعه و سایر رسانه‌های سنتی مثل منبر، مطبوعات و رادیو و تلویزیون باید از رسانه‌های جدید به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی هم به‌عنوان رسانه مکمل حداکثر استفاده را بکنند.
رسانه نماز جمعه، باید حفظ شود و بتواند مجدد کارکردهای خود را به‌ویژه در مقاطع حساس مثل گذشته داشته باشد و قشرهای مختلف را دوباره به مکان‌های برگزاری نماز بکشاند. این امر در صورتی امکان‌پذیر است که نماز جمعه زبان گویای مردم باشد و مخاطبان به‌ویژه جوانان احساس کنند، حرف دل خود را از جنس خودشان در نماز جمعه می‌شنوند.
انتهای پیام/#
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
امثال رحیم پور ازغذی را برگردانید و بگذارید حرفهای اساسی را بزنند تا خود به خود نماز جمعه شلوغ شود. 
