ایران و چرایی تغییر رفتار بن سلمان

گروه سیاسی: حبیب ساسانی در یادداشت پیش رو که پیرامون بن سلمان و تغییر رفتارها و موضع گیری های او نگشاته، معتقد است: بن سلمان برای دور ماندن از تیغ تیز انتقادات احتمالی  علیه وی در اتخاذ سیاستهای منطقه ای و داخلی ، به نتیجه تعامل منطقه ای و ازجمله ایران رسیده  تا بلکه با سیاست های انعطاف آمیزش اعتراض های درونی خاندان سعودی و رقابت های موجودرا تلطیف نماید .

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرار گرفته، به شرح زیر است:

در چند هفته اخیر ، بن سلمان موضع گیری ها و اقدامات متفاوت و قابل تاملی را در مقایسه با مواضع گذشته اش بروز داد. این واکنش ها از دیدار با مقتدی صدر گرفته تا دعوت از سران برخی دیگر از گروههای مذهبی سیاسی موجود درعراق و درخواست ازحیدر العبادی نخست وزیر عراق برای میانجی گری جهت بهبود روابط ایران با عربستان ، برکناری عادل الجبیروزیر امورخارجه تند رو وضد ایرانی این کشور و همچنین تمایل عربستان برای خاتمه جنگ دریمن را شامل می شود. این درحالی است که خود ایشان نیز از مواضع ضد ایرانی زیادی برخوردا بوده و در سخنرانی ها و اظها رنظرهایش به صراحت بیان نموده و حتی به تحریک کشورهای عربی و غیر عربی علیه ایران اقدام می کرد. استفاده از ادبیات تهدید آمیز توام علیه ایران از خصوصیات بارز سیاسی ایشان می باشد. نگارنده درهرزمانی که مواضع ضد ایرانی ایشان را مطالعه می کردم یاد مواضع جان بولتون سناتور جمهوری خواه آمریکا می افتادم که همیشه از برخورد با ایران و سقوط نظام سیاسی ایران دم می زد. به نظر می رسد واکنش این دو در قبال ایران از نوعی وجوه اشتراک برخوردار باشدکه البته در عالم سیاست این مساله امری طبیعی است و قصدراقم این سطورنیز فقط ذکرتشابهات رفتاری بن سلمان بااین سناتور جمهوریخواه آمریکایی بوده است ولاغیر.

در این خصوص نکات ذیل را می توان در چرایی اتخاذ چنین سیاستی از سوی بن سلمان بیان نمود:

1-روی آوری ازآرمانگرانی منطقه ای به واقع گرایی منطقه ای درتعامل باایران از سوی عربستان:به نظر می رسد با این موضع گیر هایی که بن سلمان اتخاذکرده و درصورت پای بندی به آن از موضع آرمانگرایی مدنظر این کشور در مسایل منطقه ای و متعلق به جهان عرب در تعامل با ایران؛ به موضع واقع گرایی رسیده و مصلحت منطقه را دردوری ازتنش با ایران و مخصوصا کشورهای درگیر دربحران مانندعراق و یمن رسیده است. وی به این نتیجه رسیده است که در هر حالتی نمی توان نفوذ ایران را در این کشورها نادیده گرفت.چه ایران حضور لجستیکی داشته باشد وچه نداشته  باشد.قابل ذکر است که حضورایران در این کشورها علاوه بر حضور نرم افزاری و قرابت های فرهنگی با گرووه های مذهبی سیاسی حامی ایران ، به درخواست خود دولتهای این کشورها در برخورد با بحران کنونی موجود دراین کشورها و از جمله جریانات افراطی مذهبی و تروریسم می باشد. از اینرو، سیاست حذف و یا زمین گیر کردن ایران که تاکنون از سوی عربستان و در سالهای گذشته دنبال می شد با هدف به شکست کشاندن ایران وقطع حضورش فایده ای در برنداشته است. اگرچه توانسته هزینه هایی بر ایران تحمیل نماید.

2- ترس از اعتراضات داخلی ومخصوصا تمایل برخی ازشاهزادگان سعودی درعدم پذیرش بن سلمان درقدرت: ولیعهدی بن سلمان با اعتراضاتی در میان شاهزادگان سعودی همراه بوده است و حتی در مراسم بیعتی که در همین خصوص برگزار شده بود این اعتراض نشان داده شدکه با واکنش محافظان و نیروهای امنتی سعودی مواجه گردید. به نظر می رسد، جنگ قدرت و رقابت سیاسی موجود میان شاهزادگان برای دست یابی به مناصب سسیاسی و تبدیل نشدن آن به بحرانی برای عربستان از دغدغه های درونی بن سلمان باشد. ازاینرو، به نظرنگارنده بن سلمان برای دور ماندن از تیغ تیز انتقادات احتمالی  علیه وی در اتخاذ سیاستهای منطقه ای و داخلی ، به نتیجه تعامل منطقه ای و ازجمله ایران رسیده  تا بلکه با سیاست های انعطاف آمیزش اعتراض های درونی خاندان سعودی و رقابت های موجودرا تلطیف نماید .

 3-به نظر می رسد ادامه جنگ عربستان علیه یمن جایگاه سیاسی این کشور را هم اکنون به زیر سوال برده و در آینده نیز قضاوت درستی از این اقدام عربستان نخواهد شد. حمله کشوری مسلمان علیه کشور مسلمان دیگری که از کمترین اقدامات نظامی در مواجهه با جنگ افزارهای خریداری شده عربستان از کشورهای غربی برخورداراست قابل قبول نیست . در کنار این عامل ، شاید بن سلمان به این نتیجه رسیده که تحمل هزینه های اقتصادی ناشی از اتخاذ این نوع از سیاست درمنطقه برای اقتصاد این کشور مطلوب نباشد.   

در نتیجه اینکه، نگارنده اعتقاد دارد چالش میان ایران و عربستان با یکدگیر ره به جایی نخواهد برد و در وهله اول،برای منافع دو کشور ودر مرحله دوم  منافع منطقه مفید نیست .هرچه تعامل میان دو کشور بیتشر باشدسودسیاسی آن برای طرفین و کشورهای منطقه است و حتی این سود شامل سود اقتصادی نیز خواهد بود.و از هزینه هایی که دو کشور متحمل می شوند خواهد کاست البته این مساله پیش شرط هایی  هم دارد که یکی ازپیش شر ط ها آن است که عربستان در تعامل با ایران خود تصمیم گیرنده بوده و متاثر ازسیاست های قدرتهای فرامنطقه ای وآمریکا و یا اسراییل نباشد .