قدرت نمایی آمریکا برای جهان و اوباما برای جمهوری خواهان

گروه بین الملل – آمریکا برای قدرت نمایی در سطح جهان، و دولت اوباما برای قدرت نمایی در برابر جمهوری خواهان این کشور، به دنبال اظهارنظرها و واکنش های مختلفی هستند تا ضعف و عدم موفقیت آمریکا در منطقه را به نوعی برطرف کنند. 

به گزارش بولتن نیوز، طرح مباحثي مانند لزوم پاسخگويي آژانس به آمريكا و يا اينكه آمريكا مشاركت گسترده در بازرسي‌هاي آژانس دارد، برای قدرت نمایی آمریکا بیان می شود. 

همچنین سخنان افرادي مانند«اد رویس» رئیس جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا كه دوباره از «یوکیا آمانو» مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواست جزئیات توافق با ایران در مورد سایت نظامی پارچین را علنی کند، نیز نشان می دهد که آمریکا به دنبال قدرت نمایی در برابر آژانس است تا نشان دهند که نهادهای بین المللی بر اساس خواست آمریکا عمل می کنند و تا آمریکا نخواهد برنامه ای از سوی آژانس و سایر نهادهای بین المللی اجرایی نخواهد شد. 

از سوی دیگر، تاكيد بر حضور پاپ در كنگره براي دفاع از برجام و يا مسئله نامه‌هاي سياستمداران و نظاميان كهنه كار به كنگره و دولت اوباما براي اجراي برجام نیز رفتارهایی است که احتمالا از سوي اوباما براي قدرت نمايي در برابر جمهوريخواهان مطرح می شود. 

 تاکید بر لزوم تغییر رفتار ایران در منطقه در اظهارات مقامات آمریکایی بر این اساس است که برای ایران هزينه تراشي کنند تا از این طریق به خیال خود، رفتار ایران را در منطقه تغییردهند و به نفع منافع آمریکا اقدام کنند و رفتار ایران در منطقه را اعمال مدیریت کنند. 

 

اما سیاست ها و اشتباهات مداوم آمریکا در منطقه و  شکست های راهبردی غرب در منطقه از شکست طرح صلح فلسطين گرفته تا مقابله با تروريسم و رشد و گسترش داعش، نشان می دهد که رفتار ایران به مراتب معقول تر و منطقی تر از آمریکا بوده است در حالی که آمریکا با صرف میلیاردهادلار، قادر به بهبود وضعیت منطقه نیست، ایران توانسته در بسیاری از موارد موفق عمل کند و مانع رشد تروریسم شود. این نتایج متفاوت، وجه تمایز چارچوب رفتار ایران با غرب است.

رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا با صدور بیانیه‌ای بار دیگر خواستار انتشار علنی متن توافق طبقه‌بندی‌شده ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد.

«اد رویس» رئیس جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا روز سه‌شنبه دوباره از «یوکیا آمانو» مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواست جزئیات توافق با ایران در مورد سایت نظامی پارچین را علنی کند.

ایران و دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل روز 23 تیر ماه همزمان با اعلام توافق هسته‌ای در شهر وین اتریش، از توافق بر سر یک «نقشه راه» برای حل مسائل باقی‌مانده خبر دادند. ذیل این توافق، دو سند طبقه‌بندی‌شده وجود دارد که گفته می‌شود نحوه حل مسئله پارچین و همچنین ابعاد احتمالی نظامی ایران در آن‌ها تشریح شده است.

هفته گذشته خبرگزاری آسوشیتدپرس با انتشار سندی که البته اصالت آن از سوی چند کارشناس زیر سوال رفت، مدعی شد که قرار است نمونه‌گیری از داخل پارچین محدود بوده و ضمنا توسط ایران انجام شود. آمانو مانند هفته گذشته، روز سه‌شنبه هم در نشست شورای حکام آژانس، این توافق را «بی‌عیب و نقص» و همخوان با رویه‌های معمول این نهاد، توصیف کرد.

با این حال، رویس در بیانیه اش نوشته است: «آنچه ما می‌توانیم بگوئیم، ین است که این تمهیدات مورد توافق با ایران، بر خلاف آنچه دولت (باراک) اوباما ادعا می‌کند، به میزان زیادی متفاوت از رویه‌های متداول است و معمول است.»

وی افزود: «تنها یک راه مطمئن برای حل مناقشه وجود دارد، اینکه آن را اثبات کنید. دولت اوباما همراه با آژانس و دیگر طرف‌های این توافق، باید جزئیات این سند بازرسی را منتشر کنند.»

رویس با متهم کردن ایران به دروغگویی در مورد فعالیت‌های گذشته و همچنین دولت اوباما به پنهانکاری در مورد جزئیات توافق با ایران، گفته است که این سند طبقه‌بندی‌شده و تمهیدات پیش‌بینی‌شده در آن، برای ایران سابقه ایجاد کرده و موجب می‌شود تا تهران در بازرسی‌های احتمالی از دیگر سایت‌ها نیز به دنبال به کارگیری همین تمهیدات باشد.

کنگره آمریکا، متشکل از مجلس سنا و مجلس نمایندگان، تا روز 17 سپتامبر (26 شهریور) برای تصویب طرح موسوم به «عدم حمایت از توافق» زمان دارد. در صورت عدم تصویب این طرح تا آن تاریخ، توافق به صورت خودکار از سد کنگره رد می‌شود، اما اگر آن طرح تصویب شود، اوباما باید آن را وتو کند که این امر مستلزم حمایت دستکم یک سوم قانونگذاران در یکی از مجلسین آمریکا است. تاکنون 29 نفر از مجموع 100 سناتور آمریکایی از برنامه جامع اقدام مشترک حمایت کرده‌اند. اگر این رقم به 34 برسد، حق وتوی اوباما حفظ شده و توافق عملا از سد کنگره آمریکا می‌گذرد.

در شرایطی که کنگره آمریکا کمتر از یک ماه دیگر تا زمان رأی گیری درباره توافق هسته ای ایران فاصله دارد، موافقان و مخالفان این توافق همه تلاش خود را برای پیشبرد دستور کار مدنظر خود انجام می دهند. در این میان، یک پایگاه اینترنتی آمریکایی از نقشی سخن گفته که رهبر کاتولیک های جهان می تواند در دفاع از توافق هسته ای ایران انجام دهد.

پایگاه اینترنتی «پولیتیکو» در مطلبی به بررسی نقش احتمالی پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک های جهان در روند بررسی توافق هسته ای ایران پرداخته و می نویسد آن دسته از اعضای کنگره که تلاش دارند توافق هسته ای را با مانع مواجه سازند، می بایست با «فاکتور فرانسیس» نیز مواجه شوند. در یک برنامه ریزی احتمالاً اتفاقی، قرار است پاپ فرانسیس در تاریخ 24 سپتامبر در نشست مشترک کنگره آمریکا به سخنرانی بپردازد. 

هرچند بر اساس برنامه ریزی ها، این سخنرانی یک هفته پس از رأی گیری کنگره درباره توافق هسته ای ایران انجام می گیرد، اما با توجه به روندهای موجود، انتظار می رود که پیش از رأی گیری دوم کنگره باشد که قرار است برای فائق آمدن بر قدرت وتوی اوباما انجام گیرد. گفتنی است یک روز پس از این تاریخ نیز پاپ در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی خواهد کرد؛ یعنی جلسه ای که بسیاری از رهبران جهانی که اکثراً با توافق هسته ای موافقند، در آن حضور خواهند داشت. 

هنوز کسی درباره این موضوع نظر قطعی ندارد که پاپ در کنگره چه خواهد گفت؛ اما از آنجا که وی به طور کلی از بیان دیدگاه ها و نظرات خود پروایی ندارد، انتظار می رود که حمایتش را از توافق هسته ای اعلام کند. در صورتی که چنین امری اتفاق بیفتد، می توان این سخنرانی را در مقابل سخنرانی ماه مارس نخست وزیر رژیم اسرائیل در کنگره قرار داد که با هدف تقویت مخالفت از توافق انجام گرفت. به این ترتیب، کاخ سفید سفر پاپ به آمریکا را به عنوان موهبتی برای خود در نظر می گیرد. با این حال، مامات دولت اوباما تأکید دارند که اصراری برای گنجاندن موضوعاتی خاص در سخنرانی پاپ نخواهند داشت.

از سوی دیگر، قضاوت درباره اینکه دیدگاه های پاپ و سخنرانی وی چه تأثیری بر اعضای کنگره خواهد داشت، چندان ساده نیست. نخست، هنوز احتمال دارد که رأی گیری درباره توافق هسته ای، مطابق برنامه ریزی از پیش اعلام شده انجام نگیرد و به دلایل مختلف این امر به تعویق بیفتد. دوم اینکه کاخ سفید معتقد است حمایت کافی را برای حفظ قدرت وتوی اوباما در اختیار دارد و حتی اگر قانونگذاری که  به طور محرمانه از توافق حمایت می کند، اما به دلایل سیاسی نمی تواند به آن رأی مثبت بدهد، ممکن است احساس کند که لازم است موضع خود را در فاصله رای گیری اول و دوم تغییر دهد.

سوم، این موضوع که پاپ فرانسیس بخش احتمالی مربوط به ایران را چگونه در متن سخنرانی خود بگنجاند، در تأثیرگذاری آن بسیار مهم خواهد بود. پاپ تاکنون مجموعه ای از موضوعات، از خطرات نابرابری درآمدی تا تغییرات اقلیمی، بسیاری از محافظه کاران آمریکا، از جمله برخی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را آزرده کرده است. اگر پاپ با صراحت دیدگاه خود را بیان کند،‌ قانونگزاران ناراضی ممکن است بحث های گذشته را علیه وی به کار بگیرند.

یکی از مقامات ارشد کنفرانس اسقف های کاتولیک آمریکا پیش بینی می کند که پاپ رویکردی مثبت به مسئله ایران خواهد داشت و احتمال دارد در صورت لزوم، کنگره را تشویق کند که در موضع خود تجدید نظر کند یا اگر کنگره توافق را تایید کند، از نمایندگان تشکر خواهد کرد.