گروه فرهنگی:در یادداشتی که تحت عنوان «مهربانی با قاچاق، سر گرانی با یار مهربان!» و به قلم «محسن قائمی نسب» نگاشته شده است، نگارنده مشكل كتاب در جهان سوم را تنها به كمبود تولید و نشر كتاب محدود نمی داند و می نویسد: «مشكل اساسی این است كه حتی اگر كتاب های زیادی هم در این كشورها منتشر شود، میزان افراد استفاده كننده از این كتابها "كتابخوانها" بسیار پایین است.»
به گزارشبولتن نیوز، در متن این یاداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرار گرفته، آمده است:
یار مهربان را همه به یاد داریم، همو که دانا و خوش بیان بود، پندمان می داد فراوان ،با آن که بی زبان بود!
اقدام غیر اخلاقی گزینش و تدوین بخش هایی از یک مسابقه تلویزیونی و پخش گسترده آن در فضای مجازی و شبکه های ارتباطی اجتماعی با هر هدفی خواه زیرسوال بردن صدا و سیما خواه طنز و.. عملی ناپسند و غیر قابل قبول است و انتشار آن نیز یقینا خالی از اشکال نیست! بویژه آن که این موضوع موجب تمسخر ملت با فرهنگ ایران توسط رسانه های بیگانه و معاند قرار گرفته است اما صرف نظر از جنبه اخلاقی موضوع که بجای خود بسیار مهم است از کنار این واقعیت نمی توان به سادگی گذشت که ما با یارمهربان بی مهری کرده ایم! بگذاشته ایم هر آنچه باید برداشت ! برداشته ایم هرآنجه باید بگذاشت! از گذشته دور كتاب به عنوان یكی از ابزارهای آموزشی مورد توجه بوده است و اولیای دین نیز به پدیدآوردن آثار علمی و فرهنگ مكتوب توصیههای مهمی داشتهاند. امروزه نیز حاصل از تفكر و تجربههای اهل اندیشه و معرفت بوسیله كتاب در دسترس همگان قرا رمیگیرد و كتاب خانهها، كانونها و همایش صاحبنظران و گلستان پرطراوت صاحبان معرفت است. تجربه جهانی نشان می دهد كه رشد و توسعه تمدنها، ریشه در رشد فكری و فرهنگی هر جامعه دارد و بدون رشد فرهنگ كتابخوانی در جوامع، نمی توان به رشد هیچ تمدنی دل خوش كرد. باید تأكید كرد كه علیرغم رشد رسانه های گوناگون جمعی تاكنون هیچ رسانه ای نتوانسته است نقشی را كه كتاب در رشد تمدنها داشته است، ایفا نماید.
گرچه كشورهای درحال توسعه نزدیك به 80درصد جمعیت جهان را تشكیل می دهند، اما كمتر از 30درصد كتابهای مصرفی جهان را تولید می كنند و كمتر از این نسبت نیز به كتابخوانی مشغول هستند، این در شرایطی است كه كشورهای پیشرفته یا توسعه یافته كه حدود 20درصد جمعیت جهان را تشكیل می دهند، 70درصد كتابهای مصرفی جهان را تولید می كنند. گرچه كشورهای درحال توسعه نزدیك به 80درصد جمعیت جهان را تشكیل می دهند، اما كمتر از 30درصد كتابهای مصرفی جهان را تولید می كنند و كمتر از این نسبت نیز به كتابخوانی مشغول هستند، این در شرایطی است كه كشورهای پیشرفته یا توسعه یافته كه حدود 20درصد جمعیت جهان را تشكیل می دهند، 70درصد كتابهای مصرفی جهان را تولید می كنند.
كشورهای اروپایی حدود 15درصد جمعیت جهان را در خود جای داده اند، اما در سال 1990 بیشتر از نصف كتابهای مصرفی جهان را تولید كرده اند، اروپا در سال 1991 به ازای هر یك میلیون نفر جمعیت خود، 802عنوان كتاب منتشر كرده است، اما در قاره آسیا در همین سال به ازای هر یك میلیون نفر آسیایی 70عنوان و در قاره آفریقا به ازای هر یك میلیون نفر آفریقایی فقط 20عنوان كتاب منتشر شده است.
مشكل كتاب در جهان سوم، تنها به كمبود تولید و نشر كتاب محدود نمی شود، مشكل اساسی این است كه حتی اگر كتاب های زیادی هم در این كشورها منتشر شود، میزان افراد استفاده كننده از این كتابها "كتابخوانها" بسیار پایین است.
گرچه
در ارایه آمار مثل هر چیز دیگری نمی توان آمار دقیقی ارایه کرد اما آمار های
تقریبی از سرانه مطالعه در کشور نگران
کننده است آن هم در کشوری با قدمتی چندین هزارساله وسابقه درخشان
فرهنگی! طبق
آمارهاي جهاني، آمريکايي ها ۲۰
دقيقه، انگليسي ها۵۵
دقيقه و ژاپني ها ۹۰
دقيقه از وقت خود را در شبانه روز به مطالعه کتاب اختصاص مي دهند. بر اين اساس
آماري که از سرانه مطالعه کتاب در ايران در کنار تمام نوسانات عددي(از
۲ دقيقه به ۱۵ دقيقه و آخرش ۱۸ دقيقه رسيد) تا حالا ارائه
شده است، نشان مي دهد که ايرانيان رتبه خوبی در کتاب خوانی ندارند! ژاپن از نظر
عادت به کتابخواني جايگاه نخست را در جهان دارد و ۹۱ درصد مردم اين کشور به طور
معمول کتاب، روزنامه و مجله مي خوانند؛ براي مثال يک ژاپني در سال بين ۴۶ تا ۴۷ کتاب مي خواند شاید برخی کار زیاد و چند شغله بودن را دلیل عدم رغبت به مطالعه بدانند اما جالب است
بدانبد که بر اساس تحقیقات یکی ازمراکز پژوهشی در
خوشبينانهترين حالت ساعات كار مفيد در ايران در هر روز حداکثر 2 ساعت است كه
ميزان هفتگي آن به بيشتر از 11 ساعت نميرسد. البته برخي آمارهاي ديگر نيز اين
ميزان را 6 تا 7 ساعت در هفته برآورد كرده است. با اين حال ميزان ساعات كار مفيد
هفتگي در ژاپن 40 تا 60برآورد ميشود. برخی تصاویر نشان از صف طولانی ژاپنی ها برای تهیه کتاب دارد !کاش جامعه ما هم
برای رفتن به کتابخانه ها و سالن های مطالعه به صف می شدند نه خرید فست فود! برخی از منابع وجود قریب
به 6000 هزار واحد صنفی عرضه محصولات آرایشی در تهران را تایید کرده اند این در حالیست که مراکز عرضه کتاب تنها
و سخن پایانی این که کتاب غذای روح انسان است ! در دین مبین اسلام بر مسأله کتاب و کتابخوانی بسیار تأکید شده است، همانطور که بدن آدمی به طعام نیاز دارد، فکر و روح و روان انسان هم به خوراک نیاز دارد و بیشک، کتاب یکی از بهترین غذاهای روح برای انسان است.
امام حسن علیه السلام فرمودند:
«عَجَبٌ لِمَنْ یَتَفَکَّرُ فِی مَأْکُولِهِ کَیْفَ لَا یَتَفَکَّرُ فِی مَعْقُولِهِ »(بحار الانوار، ج 1، ص 218)
من در شگفتم از کسی که درباره غذایی که میخواهد بخورد فکر میکند که چه بخورم که مفید باشد و مضرّ نباشد، ولی «لَا یَتَفَکَّرُ فِی مَعْقُولِهِ»؛ امّا برای روحش فکر نمیکند !
کاش به اندازه تهیه قورمه سبزی، ست کردن لوازم خانه ، انتخاب رنگ ....!به تعالی روح می اندیشیدیم! چرا که آدمی به اندیشه است و ما بقی استخوان و ریشه!
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com