جناب آقای جنتی، وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین گشایش دوازدهمین نمایشگاه یاد یار مهربان پیرامون وضعیت کتاب و کتابخوانی اعلام کرده است: «شمارگان کتابهای فعلی گاهی به 700 نسخه میرسد».
گروه فرهنگی - در کشور ما معمول این است که آمارها رو به بالا و در جهت تأیید رفتار و گزارش عملکرد باشد اما سخنان وزیر محترم تأکید و صحه گذاشتن بر وضعیت نابسامان این حوزه است.
به گزارش بولتن نیوز ، کتاب که قرار است زیربنای تغییر، تحول و پیشرفت کشور باشد، به چنان وضعیت تأسفباری گرفتار شده که نه نوشتنش، نه تولیدش و نه توزیعش بهصرفه نیست.
حتی اگر تمام 700 نسخه یک کتاب با قیمت پشت جلدش بفروش برسد -که نمیرسد!- باز هم نه برای نویسنده، نه برای ناشر و نه برای موزع مقرون بهصرفه نخواهد بود.
در بیان دلایل کاهش شمارگان کتاب، موارد زیادی گفته شده که مهمترین آن به عدم خرید توسط مردم و کاهش سرانه مطالعه برمیگردد.
در این باره نیز به کاهش توان اقتصادی مردم اشاره میشود اما شمارگان 700 نسخهای، مؤید اینست که حتی دهکهای بالا و ثروتمند جامعه نیز رغبتی به خرید کتاب ندارند. به نظر میرسد این دلیل که اکثریت ما ایرانیها کتابخوان نیستم و عادت به کتابخوانی نداریم، بیش از دلایل دیگر به کمک کاهش شمارگان آمده است.
چرخه معیوب و ناکارآمد تولید و توزیع کتاب از مرحله نگارش توسط نویسنده تا مرحله آمادهسازی برای چاپ، توزیع، بازاریابی و فروش از دیگر مواردی است که به نابسامانی و کاهش تیراژ کتاب کمک میکند.
آنچه مسلم است نتیجه شعارها، اقدامات محسوس و غیرمحسوس، برگزاری نمایشگاهها، ممیزیها، جوایز ریز و درشت و هر آنچه مقامات و مسؤولان حوزه فرهنگ و کتاب در سالیان گذشته انجام دادهاند، این شده که متوسط شمارگان کتاب از پنج یا سه هزار نسخه به 700 نسخه و بلکه کمتر رسیده است.
به نظر میرسد زمان تجدیدنظر جدی در سیاستها و برنامههای حوزه کتاب فرا رسیده است. توسعه کتاب و کتابخوانی منوط و مشروط به ایجاد زیرساختهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است. این همه از اراده یک وزارتخانه و سازمان و دولت به تنهایی خارج است.
اگر دولت و نهادهای متولی فرهنگی معضلات این حوزه را با حضور و مشارکت بازیگران اصلی عرصه نشر یعنی پدیدآورندگان، ناشران، موزعان و حتی نمایندگان خوانندگان مورد بررسی و موشکافی قرار داده و به استفاده از تجارب موفق بینالمللی که امکان بومی شدن دارند، مبادرت ورزند ممکن است با طرحی نو، بهبود شرایط و کاهش مشکلات در عرصه کتاب و کتابخوانی فراهم شود.