گروه سینما و تلویزیون، جشنواره تورنتو امسال میزبان فیلم های زیادی است که مضمونی خاورمیانه ای
دارند. این فیلم ها یا در مورد اسلام و مسلمانان هستند، یا در مورد کشورهای
خاورمیانه و بالاخص ایران. به گزارش بولتن نیوز، به همین مناسبت نگاهی انداخته ایم به بخش های مختلف جشنواره بین المللی فیلم تورنتو و اطلاعات خوبی از این فیلم ها و سازندگانشان به دست آورده ایم. اولین بخشی که مورد بررسی قرار می گیرد بخش «گالا» است. جایی که فیلم های مهمی پخش می شوند و قطعا یکی از مهم ترین آثار این بخش، بدون شک «سامبا» است.
سامبا
کارگردان: الیور ناکاچ و اریک تولدانو
بازیگران: عمر سای، طاهار رحیم، شارلوت گینزبرگ، ایزیا هیگلین و...
محصول فرانسه
خلاصه داستان: سامبا سیسه یک مرد سیاه پوست است که از مالی به پاریس سفر کرده. او در یک هتل 5 ستاره، ظرف شور است. اما مشکلات وقتی برایش بزرگ تر می شود که او را به خاطر مشکلات اقامتش دستگیر می کنند. پس از آزادی، او حکم خروج از فرانسه را دریافت کرده. اما این چیزی نیست که او می خواهد. در این راه او با مهاجران دیگری هم آشنا می شود.
سایه روشن: الیور ناکاچ و اریک تولدانو را با «دست نیافتنی ها» می شناسیم.
فیلم فانتزی و تحسین شده سینمای فرانسه که با مضمونی کمدی ضمن روایت
داستانی واقعی به بیان مشکلات مهاجران در یکی از پیشرفته ترین کشورهای
اروپا می پرداخت. دغدغه مهاجران اما به همان فیلم ختم نشد و «سامبا» هم
مضونی مشابه دارد. حضور بازیگران مسلمان سینمای فرانسه از جمله «عمر سای»
(بازیگر سیه چرده فیلم «دست نیافتنی ها») و «طاهار رحیم» که با فیلم
«گذشته» اصغر فرهادی و «یک پیامبر» ژاک اودیار می شناسیمش، این فیلم را خاص
کرده است. این فیلم قرار است پس از جشنواره تورنتو اکران شود تا بتواند در
فصل جوایز امسال حضور پر رنگی داشته باشد. گفتنی است فیلم قبل الیور ناکاچ
و اریک تولدانو توانست پر فروش ترین فیلم فرانسوی در جهان شود. آیا فیلم
جدید هم چنین موفقیتی کسب خواهد کرد؟ پتانسیلش را دارد.
تعداد کم فیلم های بخش «گالا» باعث می شود که ما به همین یک فیلم بسنده کنیم و سراغ بخش بعد برویم. در بخش «اساتید» هم با یک فیلم مواجه هستیم. «تیمبوکتو» که محصول مشترک مالی، موریتانی و فرانسه است.
تیمبوکتو
کارگردان: عبدالرحمن سیسوکو
بازیگران: ابراهیم احمد (پینو دسپیرادو)، طلوع کیکی، ابل جعفری و...
محصول مشترک مالی، موریتانی و فرانسه
خلاصه داستان: این فیلم نگاهی به اشغال کوتاه مدت شهر تیمبوکتو به دست
گروهک تروریستی «انصار الدین» دارد. در این مدت، خنده، موسیقی و ورزش حتی
فوتبال در تیمبوکتو حرام بود.
سایه روشن: فیلم جدید عبدالرحمن سیسوکو به شدت جشنواره پسند است. موضوعی
که دارد دقیقا همان چیزی است که غربی ها دوست دارند از اسلام به نمایش
بگذارند. فیلمی که برای بخش رقابتی جشنواره بین المللی فیلم «کن» انتخاب شد
و اکنون به تورنتو آمده. جالب است بدانید که «تیمبوکتو» نماینده موریتانی
برای اسکار آینده در بخش «فیلم های خارجی زبان» است. وقایع این فیلم
اقتباسی از ماجرای واقعی سنگسار یک زن و مرد در شهر آگولهاک مالی است.
گروهک تروریستی «انصار الدین» یک گروهک ضد تصوف در مالی است که به رهبری
ایاد اغ غالی بین سال های 2012 تا 2013 به کشتار مردم مالی پرداخت. بر آورد
می شود که اعضای این گروه بین 500 تا 2000 نفر باشند.
بخش دیسکاوری اما به آرامی دو بخش دیگر نیست. فیلم های زیادی با مضمون مورد نظر ما در این بخش جشنواره بین المللی فیلم تورنتو شرکت می کنند:
دختر
کارگردان: عافیه ناتانیل
بازیگران: سمیه ممتاز، مهیب میرزا، صالحه عارف و...
محصول مشترک نروژ، آمریکا و پاکستان
خلاصه داستان: زینب، دختری ده ساله است که به خاطر یک قرارداد صلح میان قبایل مجبور است ازدواج کند.
سایه روشن: اساسا یکی از موضوعاتی که آمریکایی ها عاشقانه از آن برای به
تصویر کشیدن وضعیت زنان در جوامع اسلامی استفاده می کنند، ازدواج دختر بچه
ها است. کارگردان این فیلم در لاهور بزرگ شده ولی الان مقیم بروکلین آمریکا
است و کارگردانی را در دانشگاه کلمبیا آموخته است. این نخستین فیلم
سینمایی ناتانیل پس از چند فیلم کوتاه است.
مردان
کارگردان: بتین قبادی
بازیگران: حسین حسن، هلان عبدالله، اسماعیل زاگرس، فیاض دومان و...
محصول کردستان
خلاصه داستان: یک افسر پلیس به دنبال مردی در کوهستان های کردستان عراق است.
سایه روشن: جشنواره بین المللی فیلم تورنتو کلا رابطه خوبی با کردها دارد.
اگرچه آنها هنوز کشوری با نام کردستان تاسیس نکرده اند اما می توانند فیلم
هایشان را در این جشنواره به نام کشور کردستان بفرستند. این موضوع البته
ظاهرا فقط مختص خاورمیانه است. آیا جشنواره فیلم تورنتو یک فیلم اسپانیایی
را هم محصول «باسک» معرفی می کند؟ یا جلوی یک فیلم آمریکایی می نویسد محصل
کالیفرنیا؟! تورنتو تا کنون میزبان دو کارگردان سرشناس کرد دیگر هم بوده:
هونه‌ر سلیم و بهمن قبادی. حالا برادر بهمن قبادی با نخستین فیلم سینمایی
اش به تورنتو آمده. جالب است بدانید که کار تدوین این فیلم بر عهده هایده
صفی یاری(تدوینگر مهم ترین فیلم های اصغر فرهادی) بوده و صدای آن هم کار
محمدرضا دلپاک است. کیهان کلهر موسیقی این فیلم را نواخته و بهمن قبادی
تهیه کننده آن است. با این وجود زبان فیلم کردی است.
الله فرانسه را برکت دهد
کارگردان: عبد المالک
بازیگران: مارک زینگا، سابرینا اوزانی، متیو فالکونه و...
محصول فرانسه
خلاصه داستان: این فیلم داستان زندگی خود عبد المالک است.
سایه روشن: عبد المالک، ترانه سرا و خواننده رپ مقیم فرانسه است که به
عنوان تجربه اولش برای کارگردانی یک فیلم سینمایی سراغ داستان زندگی خودش
آمده. پسری که از کوچه های پر از جرم و فساد استراسبورگ به یک شخصیت فرهنگی
تبدیل می شود. او فیلمش را از روی کتابی نوشته خودش به همین نام اقتباس
کرده که در سال 2004 به چاپ رسیده بود. عبد المالک در دانشگاه مارک بلوش
فلسفه و ادبیات خوانده و اکنون سراغ سینما آمده. جالب است بدانید که او به
جز کارگردانی، فیلمنامه «الله فرانسه را برکت دهد» را هم نوشته و موسیقی آن
هم از آثار او و گروهش است. گفته می شود این فیلم که به صورت سیاه و سفید
فیلمبرداری شده مضمونی شبیه به فیلم های اسپایک لی دارد.
قاب باریک نیمه شب
کارگردان: طلا حدید
بازیگران: خالد عبدالله، ماری خوزه کروز، فدوا بوژوان، زهرا هندی و...
محصول مشترک بریتانیا، فرانسه، مراکش و قطر
خلاصه داستان: در سرزمینی که خشونت و بنیادگرایی حرف نخست را می زند سه نفر با سه هدف متفاوت با هم، همسفر می شوند.
سایه روشن: یک کارگردان فیلم اولی دیگر و باز هم فیلمی در مورد خاورمیانه.
طلا حدید از خانواده ای عراقی در لندن به دنیا آمده. پدرش از مبارزان رژیم
صدام حسین بوده و به خاطر عقاید مارکسیستی اش مدت ها در زندان های رژیم
بعث عراق به سر می برده. پس از مدتی وی تصمیم به فرار می گیرد. به بهشت آن
زمان کمونیست ها می رود: شوروی. اما شوروی با تصویری که او داشته بسیار
متفاوت بود. سران بزرگ ترین کشور شرق اروپا، به خیال آن که وی جاسوس است،
راهی اردوگاه های کار اجباریش کردند. حالا اما دختر وی می خواهد روایتی از
سرزمین مادریش داشته باشد. دختری که تحصیلاتش را در دانشگاه کلمبیای
نیویورک به سر انجام رسانده و پیش از این در انستیتوی ساندنس هم شرکت
داشته. او پس از یک فیلم مستند و یک فیلم کوتاه سراغ ساخت نخستین فیلم
سینمایی بلندش رفته. فیلم کوتاه وی توانسته از جشنواره بین المللی فیلم
برلین و بخش پانورامای آن، جایزه بهترین فیلم کوتاه را بگیرد.
نفوذی
کارگردان: شریف کورور
بازیگران: نصرالدین دچار، ولید بن مبارک و ....
محصول هلند
خلاصه داستان: یک پلیس با اصالت مراکشی به حلقه اصلی یک باند مواد مخدر
مراکشی نفوذ می کند. جایی که احساس تعلق به آن سراسر وجودش را می گیرد.
احساسی که تا کنون در جامعه نداشته است.
سایه روشن: شریف کورور در کاراکاس ونزوئلا چشم به جهان گشوده. با خانواده
اش به هلند می آیند و در آمستردام بزرگ می شود. تحصیل کرده آکادمی فیلم
هلند است و تاکنون فقط یک فیلم کوتاه از وی منتشر شده. او در نخستین ساخته
سینمایی اش سراغ تریلری رفته که ریشه در زندگی خودش به عنوان یک شهروند
هلندی که هیچ احساس تعلقی به آن نمی کند، دارد.
ذیب
کارگردان: ناجی ابو نوار
بازیگران: جسیر عید، حسین سلامه، حسن مطلق، جک فاکس و...
محصول مشترک بریتانیا، قطر، اردن و امارات متحده عربی
خلاصه داستان: در زمان جنگ جهانی اول، در سرزمین حجاز پسری بادیه نشین به
نام ذیب به یک افسر بریتانیایی کمک می کند تا به محلی مخفی در کویر برود.
سایه روشن: ناجی ابو نوار متولد لندن است و اکنون در امان زندگی می کند.
او تا قبل از «ذیب» فقط یک فیلم کوتاه به نام «مرگ یک بوکسور» را ساخته و
«ذیب» نخستین فیلم سینمایی اوست. ظاهرا «ذیب» مضمونی مشابه «لورنس عربستان»
دارد اما با تفاوت در داستان این شباهت را پوشش داده است.
دیسکاوری تنها بخش تورنتوی امسال نیست و «ذیب» هم آخرین فیلم فهرست ما نیست. در بخش ونگارد هم فیلم هایی هستند که داشتن اطلاعاتی از آنها جذاب است:
صداها
کارگردان: مرجانه ساتراپی
بازیگران: ریان رینولدز، جما آرتتون، آنا کندریک، جکی ویور و...
محصول مشترک آمریکا و آلمان
خلاصه داستان: جری مردی است که از مشکلات ذهنی رنج می برد. جری فکر می کند
گربه اش وی را یک قاتل سریالی می داند ولی سگش با گربه در حال مقابله است و
فکر می کند جری مرد خوبی است.
سایه روشن: ساتراپی را با انیمیشن سیاسی نامزد اسکارش می شناسیم:
«پرسپولیس». اثری محصول فرانسه، که «سیاه نمایی» را به معنای واقعی کلمه
تمام کرد و توانست تا نامزدی اسکار هم پیش برود اما جایزه را به خلاقیت برد
برد و «رتاتویی» اش باخت. با این وجود ساتراپی خوش خدمتی به غربی ها را
تمام نکرد و سراغ «مرغ با آلو» رفت. فیلمی در مورد یک موزیسین ایرانی که از
چهره های خارج نشینی چون «گلشیفته فراهانی» هم برای بازی در آن استفاده
کرد. این کارگردان متولد رشت، که هر دو فیلم قبلی اش را در جشنواره تورنتو
اکران کرده بود، «صداها» را هم برای نخستین بار به این جشنواره آورده. اما
با چند تفاوت بزرگ. اول این که فیلم جدید او اما بدون حضور وینسنت پارونا
ساخته شده. فردی که در «پرسپولیس» و «مرغ با آلو» در کنار ساتراپی، وظیفه
کارگردانی را بر دوش داشت. دوم این که ظاهرا مضمون فیلم جدید مرجانه
ساتراپی سیاسی نیست. اما وی سنت شکنی نکرده و ژانر فانتزی آثار قبلیش را در
«صداها» هم حفظ کرده. نکته آخر اما در مورد بازیگران فیلم تازه است.
کارگردان ایرانی الاصل سینمای فرانسه این بار برای ساخت اثر جدیدش رو به
آمریکایی ها و آلمانی ها انداخته و به جای استفاده از بازیگران دسته چندم،
که فقط به خاطر آشنایی با زبان فارسی انتخاب می شدند از بازیگران مطرح
هالیوودی استفاده کرده. بازیگرانی که اگرچه فقط تعداد اندکی فیلم مهم در
کارنامه هر کدامشان یافت می شود اما قطعا نسبت به بازیگران آثار قبلی
ساتراپی شناخته شده تر و سرشناس تر هستند. ریان رینولدز را با نقش «گرین
لانترن» یا «فانوس سبز»، ابر قهرمان کامیک بوک های دی سی می شناسیم.
بازیگری که امسال به جز یک حضور افتخاری در کمدی سخیف «یک میلیون راه برای
مردن در غرب» فیلم The Captive را در جشنواره بین المللی فیلم کن داشت.
فیلمی که البته با بیشترین میزان «هو»ی مخاطبان رو به رو شد! آنا کندریک
کارنامه قابل دفاع تری دارد. هنرپیشه ای که برای بازی کنار جرج کلونی در
«بالا در آسمان» نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن شد. با این
وجود حضور در فیلم های عامه پسندی چون مجموعه «گرگ و میش» او را مدت ها از
سطح اول هالیوود به حاشیه فرستاد. او البته امسال این فرصت را دارد تا با
بازی در کنار «جانی دپ» و «مریل استریپ» در موزیکال «در میان جنگل» کمپانی
دیزنی، کارنامه کاری اش را احیا کند. جما آرتتون هم با فیلم جیمز باند «ذره
ای آرامش» و «شاهزاده پارسی» شناخته می شود. میان بازیگران این فیلم، جکی
ویور 67 ساله، پر کارترین کارنامه را دارد. بازیگری که فراز و فرود های
زیادی را هم در دوران بازیگریش داشته. «کتاب بارقه امید» دیوید ا. راسل و
«جادو در مهتاب»، فیلم امسال وودی آلن مهم ترین آثار سینمایی جکی ویور
هستند.
هیچ جشنواره فیلمی بدون بخش «سینمای جهان»، بین المللی نمی شود. جشنواره تورنتو هم یک جشنواره بین المللی است. در کشوری که «بومی» به معنای واقعی کلمه وجود ندارد، شهروندان تورنتو به واقع می توانند در مدت جشنواره یکی دو فیلم را به زبان مادریشان پیدا کنند. این موضوع شامل زبان فارسی هم می شود:
قصه ها
کارگردان: رخشان بنی اعتماد
بازیگران: گلاب آدینه، فرهاد اصلانی، پیمان معادی، حبیب رضایی، باران کوثری، فاطمه معتمد آریا و...
محصول جمهوری اسلامی ایران
خلاصه داستان: یک داستان اپیزودیک در مورد 7 شخصیت که هرکدام با مشکلی مواجه هستند.
سایه روشن: رخشان بنی اعتماد قطعا یکی از سرشناس ترین کارگردانان زن
کشورمان در سینمای جهان است. کارگردانی که پس از هشت سال، بالاخره با یک
فیلم سینمایی به سطح اول سینمای کشورمان که جشنواره بین المللی فیلم فجر
است راه یافت. «قصه ها» پس از «خون بازی» جدیدترین ساخته کارگردان برنده
سیمرغ بلورین کشورمان است. فیلمی که داستان شخصیت های فیلم های قبلی
کارگردانش را بازگو می کند. «قصه ها» چندی پیش توانست جایزه بهترین
فیلمنامه را از جشنواره بین المللی فیلم ونیز دریافت کند. جایزه ای که با
انتقاداتی هم همراه بود و تعدادی از منتقدان معتقد بودند اشارات بنی اعتماد
به فیلم های قبلیش در این وسعت یک ضعف بارز برای فیلمنامه اوست. تعداد
دیگری از صاحب نظران، جایزه جشنواره ونیز را جایزه ای سیاسی دانستند که به
خاطر سیاه نمایی «قصه ها» به آن داده شده اما در طرف مقابل هم بودند
کارشناسانی که از فیلم لذت برده اند، حتی اگر آنها هم جایزه را حق این فیلم
نمی دانستند. تفاوت «قصه ها» با بسیاری از فیلم های فارسی زبان حاضر در
جشنواره های بین المللی این است که به ادعای کارگردانش زیرزمینی ساخته نشده
و قرار است در پاییز روی پرده سینماهای تهران بیاید. بنی اعتماد در ونیز
گفته بود که اگر خیالش از بابت اکران فیلمش در ایران راحت نمی بود، اثرش را
به هیچ جشنواره ای در خارج از ایران نمی فرستاد. ظاهرا او از اکران «قصه
ها» خیلی مطمئن است. حتی با این که اثرش به شدت مورد انتقاد وزیر محترم
فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفته.
مهمانی خداحافظی
کارگردان: شارون میمون و تال گرانیت
بازیگران: زئو رواچ، لوانا فینکلشتاین، الیسا روزن و...
محصول مشترک رژیم اشغالگر قدس و آلمان
خلاصه داستان: یک زوج کهنسال مقیم اورشلیم درگیر مشکلاتی می شوند که ممکن است پس از سال ها زندگی مشترک، بینشان فاصله بیندازد.
سایه روشن: شارون میمون متولد رام الله است. نخستین فیلم سینمایی اش را
سال 2009 ساخته و از همان زمان همکاریش را با تال گرانیت آغاز کرده است.
تال گرانیت متولد تل آویو است. کارگردانی را از مدرسه فیلم و تلویزیون سم
اشپیگل آموخته و تا کنون یک فیلم کوتاه و دو فیلم سینمایی را با هکاری
میمون ساخته است. جالب است بدانید که زبان فیلم «مهمانی خداحافظی» عبری
است.
رز سرخ
کارگردان: سپیده فارسی
بازیگران: مینا کاوانی، واسیلیس کوکالانی و شبنم طلوعی
محصول مشترک فرانسه و یونان
خلاصه داستان: در زمان حوادث سال 88 دو فعال سیاسی نسبت به وضعیت ایران شک هایی دارند.
سایه روشن: پس از مدتی سکوت، حالا سینماگران خارج نشین هم هم صدا با
هالیوودی ها موج فیلم های ضد ایرانی جدیدی را شروع کرده اند که قسمت اعظمی
از آنها در مورد فتنه 88 است. سپیده فارسی هم از این قاعده مستثنی نیست.
کارگردان ایرانی الاصلی که در تهران متولد شده اما سی سال است که از کشور
رفته و مقیم فرانسه است. فیلمسازی را از سال 2000 و با مستندسازی آغاز کرده
اما خیلی زود رو به سینمای داستان گو می آورد و سال 2002 «سفر مریم» را می
سازد. «رز سرخ» اولین فیلم سپیده فارسی است که در جشنواره بین المللی فیلم
تورنتو اکران می شود.
امروز
کارگردان: سید رضا میرکریمی
بازیگران: پرویز پرستویی، سهیلا گلستانی، شبنم مقدمی و...
محصول جمهوری اسلامی ایران
خلاصه داستان: یک راننده تاکسی با مسافری رو به رو می شود که به کمکش احتیاج دارد.
سایه روشن: بی شک متفاوت ترین فیلم فهرست ما ساخته جدید کارگردان «یه حبه
قند» است. فیلمی که نه تنها سیاه نمایانه و ضد اسلامی نیست، بلکه با پایان
بندی امیدوارانه اش یکی از آثار برجسته سینمای امید است. میرکریمی سینما را
از سال 2000 و با «کودک و سربار» آغاز کرد. با «زیر نور ماه» جایزه جایزه
بزرگ هفته منتقدان جشنواره بین المللی فیلم کن را از آن خود کرد. «اینجا
چراغی روشن است» سیمرغ بهترین کارگردانی را برایش به ارمغان آورد. پس از آن
با «خیلی دور، خیلی نزدیک» سیمرغ های جشنواره فجر را درو کرد. موفقیتی که
سه سال بعد با «به همین سادگی» هم آن را تکرار کرد. بی شک اما مهم ترین
فیلم کارنامه کاری میرکریمی «یه حبه قند» است. فیلمی که سال ها نماد سینمای
کلاسیک ایران باشد. فیلمی در قد و قواره «مادر» مرحوم علی حاتمی که حواشی
زیادش در جشنواره فیلم فجر باعث شد هیئت داوران به سادگی از آن بگذرد. این
فیلم به عنوان نماینده ایران در اسکار هم انتخاب شد اما همان حواشی، از
جنسی دیگر مانع حضور یکی از شایسته ترین فیلم های سینمای ایران در عرصه بین
المللی شد. «امروز» هفتمین فیلم سینمایی بلند سید رضا میرکریمی است.
دیمیتری ایپیدس منتقد وبسایت رسمی جشنواره فیلم تورنتو، شیوه روایت فیلم
میرکریمی را به شدت ستوده و آن را هنرمندانه دانسته. او که مشخصا از فیلم
لذت برده بازی های پرویز پرستویی و سهیلا گلستانی را هم ستوده است. «امروز»
یک شنبه در تورنتو اکران خواهد شد.
در جشنواره تورنتوی امسال و درمیان مستندهای آن، 3 مستند خاص هم اکران می شود. مستندهایی که لازم است اشاره ای به آنها داشته باشیم.
ادیسه عراقی
کارگردان: سمیر
با حضور احمد ریاض
محصول مشترک عراق، سوییس، بریتانیا، آلمان و امارات متحده عربی
خلاصه داستان: این مستند روایت گر یک زندگی از هم پاشیده در عراق است.
سایه روشن: سالیان سال است که عراقی ها از عدم ثبات در کشورشان رنج می
برند. «ادیسه عراقی» داستان مهاجرت یک خانواده است به اقصی نقاط دنیا.
خانواده ای که در پاریس، موسکو، لس آنجلس، سیدنی، اوکلند، لندن، زوریخ،
ابوظبی و... پخش شده. کارگردان این مستند متولد بغداد است. مستند سازی را
از سال 1993 آغاز کرده و تقریبا در همه مستند هایش هم نگاهی به وضعیت عراق
داشته است. «ادیسه عراقی» چهارمین مستند وی است.
آب نقره ای، خودنگاره سوریه
کارگردان: اسامه محمد و ویام سیماو بدریژان
محصول مشترک سوریه و فرانسه
خلاصه داستان: یک فیلمساز تبعیدی سوری به صورت غیر حضوری مستندی از وقایع حمص ساخته است.
سایه روشن: اسامه محمد سال ها است که به خارج از سوریه تبعید شده و اکنون
در پاریس زندگی می کند. در بحبوحه وقایع سوریه، وی با پیامی در صفحه
اجتماعیش مواجه می شود: اگر دوربینت در حمص بود، از چه چیزی فیلم می گرفتی؟
پاسخ به این سوال نتیجه همکاری بین اسامه محمد و ویام سیماو بدریژان شد.
سوال بعدی بدریژان این بود: از کجا شروع کنم؟ اسامه محمد به صورت غیر حضوری
کارگردانی را انجام می داد و ویام سیماو در صحنه بود. نتیجه این همکاری
عجیب، مستندی شد، جشنواره پسند که هم در کن به نمایش در آمده و هم در
تورنتو به نمایش در خواهد آمد. این نخستین فیلم مستند ویام سیماو بدریژان
است. مستندساز کرد که نام فیلم «آب نقره ای» هم از اسم او، «سیماو» می آید.
تحت تعقیب 18
کارگردان: عامر شمالی و پل کووان
بازیگران: آلیسون دارسی، هاید فوس، هولی الوت ا برایان و...
محصول مشترک کانادا، فرانسه و فلسطین
خلاصه داستان: روایتی متفاوت از نخستین انتفاضه فلسطین
سایه روشن: یکی از آثاری که در بخش مستند جشنواره بین المللی فیلم تورنتو
اکران می شود، «تحت تعقیب 18» است. فیلمی که در واقع یک انیمیشن به شیوه
Stop Motion است. انیمیشنی به سبک «مجموعه والاس و گرومیت» که داستان 18
گاوی را روایت می کند که به یک دلیل تحت تعقیب ارتش اسرائیل قرار گرفتند:
آنها تحدید امنیت ملی رژیم اشغالگر قدس محسوب می شدند. عامر شمالی از
خانواده ای فلسطینی در کویت چشم به جهان گشود. او به جز این که یک فعال
سیاسی است یک انیماتور هم هست و حالا از هنرش برای ساخت یک انیمیشن مستند
سیاسی استفاده کرده. او پیش از این فقط یک انیمیشن کوتاه ساخته بود. پل
کووان اما یک مستند ساز برجسته و متولد مونترال است. قریب به اتفاق آثار او
که مستند سازی را از سال 1983 آغاز کرده، مضمونی سیاسی دارند. «تحت تعقیب
18» جدیدترین ساخته وی است.
بخش پایانی جشنواره بین المللی فیلم تورنتو که مورد بررسی ما قرار گرفته، بخش ویژه جشنواره است. در این بخش فیلم های مهمی از سراسر جهان اکران می شوند. فیلم هایی که برخی از آنها برای جوایز پایان سال خط و نشان می کشند. در این بین سه فیلم توجه ما را به خود جلب کرد.
99 خانه
کارگردان: رامین بحرانی
بازیگران: اندرو گارفیلد، مایکل شانون و لارا درن
محصول آمریکا
خلاصه داستان: یک مرد بی کار برای این که خانه خانوادگی اش را نجات دهد مجبور به همکاری با مردی در تجارتی کثیف می شود.
سایه روشن: صرف ایرانی الاصل بودن یک کارگردان می تواند دلیل خوبی برای
آوردن «99 خانه» در لیست فیلم های ما باشد. حتی اگر این فیلم به ظاهر مضمون
سیاسی هم نداشته باشد. رامین بحرانی در وینستون سیلم به دنیا آمده.
فیلمسازی را از سال 2005 و با حضور در جشنواره فیلم های مستقل ساندنس آغاز
کرده اما رفته رفته سرشناس تر شد. سه فیلم آخر وی همگی در جشنواره فیلم
تورنتو به نمایش در آمده اند. فیلمنامه «99 خانه» نوشته تیم سه نفره رامین
بحرانی، امیر نادری و بهاره عظیمی است. تهیه کننده این فیلم هم خود اندرو
گارفیلد است. بازیگری که با بازی در نقش «مرد عنکبوتی» در سری جدید این
مجموعه یک شبه ره صد ساله را در هالیوود پیموده است.
پیامبر جبران خلیل جبران
کارگردان: راجر آلرز، گایتن بریدزی، پل بریدزی، جوان گراتز، محمد سعید
حریب، تام مور، نینا پالی، بیل پلیمپتون، جوان اسفار، میچال سوشا
بازیگران: کوانژین والیس، لیام نیسن، سلما هایک، آلفرد مولینا و...
محصول مشترک آمریکا، لبنان، قطر و کانادا
خلاصه داستان: یک اقتباس انیمیشنی از اثر مشهور جبران خلیل جبران.
سایه روشن: راجر آلرز کارگردان انیمیشن مشهور و پر طرفدار دیزنی، «شیرشاه»
تیمی از بهترین انیماتور ها را دور خود جمع کرده تا اقتباسی از «پیامبر»
جبران خلیل جبران داشته باشند. مجموع کارگردانان این انیمیشن آثار مشهوری
چون «راز کلز»، «گوژپشت نوتردام» و «آستریکس و سزار»، را کار کرده اند.
راجر آلرز به تنهایی هم در بسیاری از بهترین آثار انیمیشنی تاریخ وظیفه
کارگردانی را بر عهده داشته است. آثاری چون «شیر شاه»، «پری دریایی»، «دیو و
دلبر»، «علاءالدین» و «فصل شکار» تنها تعدادی از این انیمیشن های مهم
هستند. موزیسین این انیمیشن هم گابریل یارد است که پیش از این با آثارش
برای فیلم های «کوهستان سرد» و «بیمار انگلیسی» شناخته می شود. حضور
بازیگران سرشناسی چون لیام نیسن، سلما هایک، آلفرد مولینا و کوانژین والیس
که در 9 سالگی نامزد اسکار بازیگری شد هم از دیگر شاخصه های این انیمیشن
است.
گلاب
کارگردان: جان استوارت
بازیگران: گایل گارسیا برنال، شهره آغداشلو، گلشیفته فراهانی و...
خلاصه داستان: مازیار بهاری خبرنگار بی بی سی در زمان فتنه 88 به ایران می آید اما به اتهام جاسوسی دستگیر می شود.
سایه روشن: مجری سرشناس تلویزیون آمریکا دو جایزه از سه جایزه مهم فرهنگ
آمریکا را برده. او هم به گرمی رسیده و هم به جایزه معتبر امی. تنها جایزه
مهمی که هنوز نگرفته اسکار است. در نتیجه در تابستان گذشته مدتی از مجری
گری کنار کشید و فیلم اولش «گلاب» را در خاورمیانه فیلمبرداری کرد. این
مجری مطرح یهودی «گلاب» را از روی کتاب «سپس آنها سراغ من آمدند» نوشته
مازیار بهاری اقتباس کرده است. جالب این که قرار بود «گلاب» زودتر اکران
شود اما در نتیجه برای اکران در فصل پاییز آماده شد تا بتواند حضور موفقی
در فصل جوایز داشته باشد. این فیلم پیش از این در جشنواره های ونیز و
تلوراید هم به نمایش در آمده که مجبور به ترک دست خالی آنها شده. باید دید
عملکرد این فیلم ضد ایرانی در جشنواره تورنتو چگونه است و نظر منتقدان در
مورد آن چیست. در دو جشنواره قبلی بیشتر منتقدان معتقد بودند که «گلاب» ضعف
های یک فیلم اول را دارد اما ممکن است به خاطر مضمونش بتوان روی آن به
عنوان یکی از مدعیان جوایز پایان سال حساب باز کرد. درست مشابه اتفاقی که
در مورد «آرگو» هم افتاد.
