بازی با آتش یا تسویه‌حساب‌های داخلی در برابر چشم جهانیان؟

گروه بین الملل: در اجلاس جهانی داووس، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه سابق ایران، بار دیگر با سخنان جنجالی خود توجه رسانه‌ها و تحلیلگران را به خود جلب کرد. این بار، ظریف به جای تمرکز بر دفاع از منافع ملی ایران در عرصه بین‌المللی، به طرح دعواهای داخلی و جناحی در برابر چشم بیگانگان پرداخت. این رفتار نه تنها سوالاتی جدی درباره رویکرد دیپلماتیک او ایجاد کرد، بلکه واکنش‌های تندی را در میان منتقدان داخلی برانگیخت.

به گزارش بولتن نیوز ظریف در سخنان خود در داووس، با اشاره به رقابت‌های سیاسی داخلی ایران، اظهار داشت: «اگر امروز به جای پزشکیان، سعید جلیلی را به عنوان رییس‌جمهوری داشتیم، ممکن بود جنگ بزرگی در منطقه در جریان باشد.» او همچنین افزود: «اگر تندروها در ایران مسئولیت داشتند، من هم‌اکنون نمی‌توانستم آزادانه در خیابان‌های تهران قدم بزنم.» این اظهارات نه تنها نشان‌دهنده نگرش او به رقبای سیاسی‌اش است، بلکه تلویحاً به نوعی توجیه سیاست‌های خارجی گذشته خود نیز اشاره دارد.

این اولین بار نیست که ظریف در مجامع بین‌المللی به طرح مسائل داخلی و جناحی می‌پردازد. پیش از این نیز در دیدار با محمد البرادعی، دیپلمات مصری و در شورای روابط خارجی آمریکا، سخنان مشابهی از او شنیده شده بود. این رویکرد باعث شده تا منتقدان او را متهم کنند که به جای دفاع از منافع ملی ایران، به تسویه‌حساب‌های داخلی در برابر چشم بیگانگان مشغول است.

یکی از جنجالی‌ترین بخش‌های سخنان ظریف در داووس، توجیه خروج آمریکا از برجام بود. او ادعا کرد: «خروج آمریکایی‌ها از برجام به ترامپ تحمیل شد.» این اظهارات که به نوعی تلاش برای توجیه اقدامات دولت ترامپ به نظر می‌رسید، با انتقادات شدیدی مواجه شد. بسیاری از تحلیلگران این سخنان را نشان‌دهنده نگرش تسلیم‌طلبانه ظریف در قبال سیاست‌های خصمانه آمریکا دانستند.

منتقدان ظریف معتقدند که او با این سخنان نه تنها به منافع ملی ایران خدشه وارد کرده، بلکه به نوعی به توجیه اقدامات خصمانه دولت ترامپ نیز پرداخته است. برخی حتی پیش‌بینی کرده‌اند که اگر این روند ادامه یابد، ممکن است روزی شاهد توجیه ترور شهید حاج قاسم سلیمانی توسط ظریف نیز باشیم. این نگرانی‌ها نشان‌دهنده عمق اختلافات داخلی در ایران و نحوه بازتاب آن در عرصه بین‌المللی است.

در این میان، برخی از تحلیلگران با اشاره به آیه ۱۴ سوره بقره، سخنان ظریف را به رفتار منافقان تشبیه کرده‌اند. در این آیه آمده است: «وَإِذَا لَقُواْ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَإِذَا خَلَواْ إِلَىٰ شَيَٰطِينِهِم قَالُوٓاْ إِنَّا مَعَكُم إِنَّمَا نَحنُ مُستَهزِءُونَ» (و هنگامی که با مومنان روبرو می‌شوند، می‌گویند: ما ایمان آورده‌ایم، ولی هنگامی که با شیاطین خود خلوت می‌کنند، می‌گویند: ما با شما هستیم، ما فقط آن‌ها را مسخره می‌کنیم). این تشبیه نشان‌دهنده نگرانی‌هایی است که درباره صداقت و وفاداری برخی سیاستمداران در عرصه بین‌المللی وجود دارد.

به نظر می‌رسد که سخنان ظریف در داووس نه تنها نتوانسته تصویر مثبتی از ایران در عرصه بین‌المللی ارائه دهد، بلکه به نوعی به تشدید اختلافات داخلی نیز دامن زده است. این رفتار باعث شده تا بسیاری از ایرانیان از خود بپرسند که آیا سیاست خارجی جای تسویه‌حساب‌های داخلی است؟ و آیا دیپلماسی باید به ابزاری برای پیشبرد اهداف جناحی تبدیل شود؟

در نهایت، این سوال مطرح می‌شود که آیا ظریف و دیگر سیاستمدارانی که در مجامع بین‌المللی به طرح مسائل داخلی می‌پردازند، به عواقب این اقدامات برای منافع ملی ایران فکر می‌کنند؟ یا اینکه این سخنان تنها بازتابی از رقابت‌های سیاسی داخلی است که در عرصه بین‌المللی به نمایش گذاشته می‌شود؟ پاسخ به این سوالات نه تنها به روشن‌شدن رویکرد دیپلماتیک ایران کمک می‌کند، بلکه می‌تواند راه‌گشای حل اختلافات داخلی در آینده باشد.

سخنان محمدجواد ظریف در اجلاس داووس نشان‌دهنده عمق اختلافات داخلی در ایران و نحوه بازتاب آن در عرصه بین‌المللی است. این رفتار نه تنها به منافع ملی ایران آسیب می‌زند، بلکه سوالاتی جدی درباره صداقت و وفاداری برخی سیاستمداران ایجاد می‌کند. به نظر می‌رسد که زمان آن فرا رسیده تا سیاستمداران ایرانی به جای تسویه‌حساب‌های داخلی در برابر چشم جهانیان، به وحدت و همبستگی ملی برای دفاع از منافع کشور بیندیشند.