نگرانی از ادامه اعتراضات در ترکیه

به گزارش بولتن نیوز به نقل از شبکه خبری المنار، برخی از تحلیلگران از این بیم دارند، ادامه اعتراض‌های مردمی علیه حکومت «رجب طیب اردوغان»، نخست وزیر ترکیه که هم اکنون دوازدهمین روز خود را نیز سپری کرده است، موجب فرار سرمایه ‌گذاری‌های خارجی از این کشور شود.

«شاهین اوز گیتنکایا»، از صرافان استانبول می‌گوید: «هیچ اقتصادی را در جهان نمی‌توان یافت که بتواند در شرایط هرج و مرج و اغتشاش رشد کند». از زمان آغاز اعتراض‌های مردمی و درگیری نیروهای امنیتی و پلیس ترکیه با معترضان در میدان تقسیم استانبول در سی و یکم اوت گذشته تاکنون این صراف ترک که دفترش در نزدیکی میدان تقسیم قرار دارد، نتوانسته به کار خود ادامه دهد، این درحالی است که شاخص سهام و بورس ترکیه از زمان آغاز اعتراض‌ها تاکنون کاهش 66 درصدی را نشان می‌دهد.

اوز گیتنکایای 53 ساله با حسرت می‌گوید: «این حوادث همه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، از بانک‌ها گرفته تا بازارهای مالی و بورس تا کارگران و سرانجام کارفرمایان همگی تاثیر خواهند پذیرفت».

در این میان اگرچه بازار بورس استانبول دوشنبه گذشته کار خود را از سر گرفت و تلاش کرد، به دور از حوادث به کار خود رونق دهد، با این حال میزان افت سهام در آن روز ۱۰درصد را به ثبت رساند و اگرچه بازار بورس باز هم تلاش می‌کند، کارکرد خود را بهبود بخشد، با این حال تحلیلگران امروز از احتمال فرار سرمایه‌گذاران خارجی از ترکیه سخن می‌گفتند که سهم اساسی و مهمی را در فعال سازی اقتصاد ترکیه ایفا کردند که تا پیش از آغاز اعتراض‌ها موفق شده بود، رشد بسیار خوبی را به ثبت برساند.

«نل شرینگ»، از شرکت «کاپیتال اکونومیکس» فعال در لندن در این‌باره می‌گوید: «بیم از ادامه ناآرامی‌ها و اعتراض‌های سیاسی و امنیتی برای مدتی طولانی بر اعتماد سرمایه‌گذاران تاثیر منفی می‌گذارد و موجب می‌شود تا آنها سرمایه‌های خود را بیرون بکشند». این درحالی است که ترکیه پس از به قدرت رسیدن حزب آزادی و عدالت در ترکیه در سال 2002 پس از دوره طولانی از ناآرامی‌ها و تزلزل سیاسی که عامل آن دخالت‌های مستقیم ارتش در صحنه سیاسی بود، شاهد ثبات و استقرار شده بود.

پس از بحران مالی که در سال 2001 میلادی ترکیه را درگیر خود کرده بود، اقتصاد ترکیه وارد مرحله افزایش رشد و پیشرفت شده بود، به گونه‌ای که طی دو سال 2010 و 2011 اقتصاد ترکیه رشد 8 درصدی را به ثبت رسانده بود و دولت این کشور اجازه می‌داد تا تولید ناخالص ملی خود را دو برابر و سرانه هر فرد از این تولید را سه برابر کند.

اردوغان رشد اقتصادی سریعی که در دوره نخست وزیریش ترکیه شاهد آن بود و همچنین انتقال این کشور به یک جامعه بزرگ مصرفی را از جمله موفقیت‌های خود می‌داند و در این تردید ندارد که مسئولیت حوادث اخیر جاری در ترکیه را متوجه «تروریست‌ها» کند که به اعتقاد وی از خارج تحریک شده‌اند.

اردوغان در سخنانی که روز جمعه گذشته ایراد کرد، گفت که با رشد پیشرفت در تولید و ساخت و ساز موفق شدیم قدرت خود را افزایش دهیم، اما هم اکنون برخی تصور می‌کنند که می‌توانند از طریق بستن و تعطیل کردن بازارها و بورس ما را تهدید کنند، آنها باید بدانند که ما به آنها اجازه نمی‌دهیم که از عرق جبین‌ این ملت به جایی برسند و سوء استفاده کنند.

تحلیلگران امور مالی نمی‌توانند نگرانی و بیم و هراس خود از این سخنان تند و خشن اردوغان را پنهان کنند و پس از سخنرانی آتشینی که وی روز پنج‌شنبه گذشته در تونس ایراد کرد، شاهد بودیم که ارزش سهام ترکیه 5 درصد کاهش را به ثبت رساند و روز پس از آن هنگامی‌که لحن آرام‌تری در سخنانش به خود گرفت، ‌ارزش بورس اندکی بهبود یافت.

«دنیر چیچک»، از بانک «فایننس بانک» می‌گوید که «سخنان تند و آتشین اردوغان معامله‌گران بورس را ناامید کرد».

وی افزود: «پایبندی حکومت اردوغان به مواضع تند و افراطی موجب ضربه وارد شدن به سرمایه‌گذاری‌ها در کشور می‌شود، به خصوص اگر در این راه شاهد دخالت‌های خشونت‌آمیز پلیس و نیروهای امنیتی علیه تظاهرات کنندگان باشیم».

این درحالی است که آژانس رتبه بندی اعتباری فیچ روز جمعه گذشته اعلام کرد که «بازتاب تظاهرات بر اقتصاد ترکیه هنوز ضعیف است و آثار خود را برجای ننهاده و هنوز بر رتبه این کشور در حوزه سرمایه‌گذاری، تاثیر نگذاشته است».

اما «معمر گولر»، وزیر کشور ترکیه پنج‌شنبه گذشته میزان خسارات وارده به اقتصاد ترکیه طی اعتراض‌های مردمی اخیر این کشور را 70 میلیون لیر ترکیه معادل حدود 37 میلیون دلار برآورد کرد که اگرچه در قبال تولید ناخالص ملی 770 میلیارد دلاری ترکیه مبلغ ناچیزی به شمار می‌آید، اما در صورت ادامه روند اعتراض‌ها این خسارات افزایش خواهد یافت و در آن صورت نگران کننده خواهند شد و همین موجب شد تا آژانس رتبه بندی اعتباری فیچ به مقامات ترکیه هشدار دهد. این آژانس در هشدار خود گفته بود که «همه چیز با نحوه تعامل مسئولان ترکیه با تظاهرات کنندگان ارتباط پیدا می‌کند و در صورت ادامه تنش‌ها و بحران این وضعیت بر اقتصاد ترکیه اثر منفی خواهد گذاشت».

«عثمان ایرین» (33 ساله)، از صرافان ترکیه که دفتری در استانبول دارد، می‌گوید: «اردوغان باید در ساختار کشور تجدید نظر کند».

وی می‌افزاید: «طی دو روز اول من از تظاهرات کنندگان حمایت کردم، اما هم اکنون اوضاع تغییر کرده است. در صورتی‌که اعتراض‌ها و ناآرامی‌ها ادامه پیدا کند، مردم کارهای خود را از دست خواهند داد. من از نیروهای پلیس می‌خواهم که مردم را از میدان دور کند. آینده من امروز در پرده ابهام قرار دارد».

از سوی دیگر تاجران و شرکت‌های فعال در استانبول اعلام می‌کنند که آنها از اکنون بازتاب اعتراض‌ها و دور شدن گردشگران از این شهر احساس می‌کنند. هر روز جمع کثیری از تظاهرات کنندگان مخالف حکومت در میدان تقسیم جمع می‌شوند، این درحالی است که معترضین دیگر از روز 31 اوت گذشته تاکنون بوستان «گزی» را به اشغال خود درآورده و از آن خارج نمی‌شوند و این بدترین ناآرامی و اعتراض‌ سیاسی است که ترکیه از دهه‌های گذشته خود تاکنون دیده است. تظاهراتی که به صورت مسالمت آمیز در اعتراض به تجدید بنا و توسعه بوستان گزی در میدان تقسیم برگزار شده بود به خشم بی‌سابقه‌ای تبدیل شد که معترضین دلیل آن را تسلط نخست وزیر ترکیه از حزب عدالت و توسعه بر امور کشور می‌دانند و این اعتراض‌های مسالمت آمیز به این ترتیب به بدترین اعتراض‌های ترکیه طی دهه‌های اخیر تبدیل شد».

شرکت‌های محلی می‌گویند که پس از گذشت یک هفته از آغاز اعتراض‌ها گردشگران از حضور در این منطقه دوری می‌کنند و آنها از این اعتراض‌ها آسیب و ضرر دیده است.

در هتل «ایترنو» مدیر فروش این هتل «یونس جیکریکجی» می‌گوید که «45 درصد از رزروهای هتل ما این هفته لغو شد».

وی می‌افزاید: «این لغو رزروها برای 10 روز آینده است. این درحالی است که چندان به آینده خوش‌بین نیستم و تاکنون برخی از مشتری‌های خود را از دست داده‌ایم. اگرچه همچنان دارای مشتری‌هایی هستیم، آما آنها نسبت به سال قبل کمتر بوده است».

از روز جمعه برابر با 31 اوت گذشته ده‌ها هزار نفر از مردم ترکیه اعتراضاتی در شهرهای استانبول، آنکارا، ازمیر، موغلا، آنتالیا و بسیاری دیگر از شهرهای ترکیه، علیه دولت این کشور برگزار کرده‌اند.

ناآرامی‌های ضد دولتی در ترکیه پس از آن آغاز شد که نیروهای پلیس ترکیه تلاش کردند، تحصن مسالمت آمیزی که در میدان تقسیم شهر استانبول در اعتراض به تخریب پارک گزی را بر هم بزنند.

معترضان معتقدند که این پارک به مکانی نمادین برای تجمعات عمومی تبدیل شده است، آخرین فضای سبز عمومی به جا مانده در شهر استانبول است.

در همین حال سازمان عفو بین الملل، پلیس ترکیه را به خاطر سرکوب خشونت‌آمیز تظاهرات کنندگان به شدت مورد انتقاد قرار داده است.