سرطان، منفور ولی نزدیک

در دهه 70 خورشیدی حدود 18 هزار بیمار سرطانی در کشور وجود داشت که این عدد در دهه 90 افزایش یافته و به 90 هزار نفر رسیده است. طبق آمارهای جهانی تعداد بیماران سرطانی از 11 میلیون و 800 هزار نفر در سال 2005 با 55 درصد رشد به تعداد 18 میلیون و 200 هزار نفر در سال 2020 خواهد رسید.

به گزارش خبرنگار بولتن نیوز به نقل از  (ایسنا) _منطقه خوزستان_ حدود 18 تا 20 درصد کل مردم در طول عمر خود به سرطان دچار می‌شوند که ایران نیز از این مساله مستثنا نیست. از مجموع ۴۳۹۷ سرطان تشخیص داده شده، در سال های ۸۳ و ۸۴ در استان خوزستان ۱۸۴۳ مورد مربوط به سال ۸۳ و ۲۵۵۴ مورد در سال ۸۴ تشخیص داده شده است و از کل این موارد، ۲۳۸۲ مورد در مردان و ۲۰۱۵ مورد در خانم ها گزارش شده است.

10 سرطان شایع در سال ۸۳ به ترتیب سرطان ها مربوط به پوست، خون، پستان، معده، مثانه، ریه، روده بزرگ، پروستات،تیروئید و حنجره است که در سال ۸۴ این موارد به این ترتیب تغییر کرده است: پوست، پستان، خون، مثانه، معده، ریه، غدد لنفاوی، پروستات، روده بزرگ و مری که در هر سن و هر جنس تفاوت‌هایی با آمارهای جهانی دارد.

حال باید بدانیم میزان این سرطان‌ها در سال‌های اخیر چگونه بوده است. دکتر عبدالحسین طلایی‌زاده، رییس مرکز تحقیقات سرطان خوزستان، در این باره در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا _منطقه خوزستان_ اظهار کرد: سرطان معده همچنان مانند گذشته در صدر ابتلا به انواع سرطان‌ها در استان خوزستان قرار دارد و پس از آن نیز سرطان روده بزرگ بیشترین میزان شیوع را در بین خوزستانی‌ها دارد. در میان زنان نیز سرطان سینه بیش از دیگر سرطان‌ها دیده می‌شود.

وی افزود: میران شیوع سرطان کلرورکتال نسبت به گذشته افزایش بیشتری داشته که دلایل این افزایش در مرکز تحقیقات سرطان در حال بررسی است.

طلایی‌زاده تصریح کرد: سرطان معده، کشنده‌ترین نوع سرطان در کشور و در استان خوزستان است. این سرطان در استان اردبیل بیشترین میزان شیوع را دارد و به همین دلیل در آن استان برای کنترل این سرطان برنامه‌ مداخله‌ای اجرا می‌شود ولی در خوزستان برای مقابله با این بیماری تاکنون کاری انجام نشده است.

رییس مرکز تحقیقات سرطان خوزستان گفت: سرطان‌های معده و مری در زنان کمتر از مردان بروز می‌یابد ولی میزان ابتلا به سرطان کلرورکتال در میان مردان و زنان تقریبا برابر است.

طلایی‌زاده عنوان کرد: ابتلا به سرطان علت واحدی ندارد و به همین دلیل نمی‌توان یک عامل خاص را در ابتلا به آن دخیل دانست. سبک زندگی، تغذیه، تحرک و ژنتیک از عوامل تاثیرگذار در ابتلا به سرطان‌ها هستند.

وی افزود: 70 تا 80 درصد موارد ابتلا به سرطان ریه به دلیل استعمال سیگار ایجاد می‌شوند؛ همچنین مصرف مشروبات الکلی به همراه استعمال سیگار اثرات سوء آن را تا پنج برابر افزایش می‌دهد.

طلایی‌زاده تصریح کرد: شیوع سرطان ریه در مقایسه با سرطان‌های سینه و معده کمتر است، با این وجود این نوع سرطان خطرناک‌ترین و مرگ‌آورترین نوع سرطان است؛ در سرطان ریه فرد در مراحل انتهایی بیماری خود، متوجه عوارض آن می‌شود و افراد سیگاری به دلیل اینکه معمولا سرفه می‌کنند، این علامت را ناشی از دود سیگار می‌دانند و حتی اگر سرفه‌ها ناشی از ابتلا به سرطان باشد، به پزشک مراجعه نمی‌کنند.

دکتر شهرام ابراهیمی، کارشناس برنامه کنترل سرطان مرکز بهداشت خوزستان، نیز در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسنا _منطقه خوزستان_ اظهار کرد: در زنان همواره سرطان سینه با اختلاف زیاد نسبت به سرطان‌های دیگر در راس ابتلا بوده است. سرطان روده بزرگ، سرطان پوست، سرطان معده و سرطان خون سرطان‌های دیگری هستند که زنان بیشتر به آنها ابتلا شده‌اند.

ادامه داد: در مردان اولین سرطان شایع، سرطان پوست است و سرطان ریه و سرطان خون و سرطان معده در رده‌های بعدی هستند.

وی عنوان کرد: با پرداختن به ثبت آمار سرطان‌ها که یکی از مهمترین ابزار بهداشت برای تجزیه و تحلیل داده‌ها است، می‌توان مداخله‌ای موثر در پیشگیری از شیوع انجام دارد. متولی ثبت سرطان، مرکز بهداشت است که اطلاعات لازم را از هر مکانی که بیماران سرطانی برای کارهای تشخیصی و درمانی مراجعه می‌کنند، گرفته و از استفاده کرده و ماهانه ثبت می‌کند.

ابراهیمی گفت: به نظر می‌رسد میزان شیوع سرطان خون در استان خوزستان نسبت به میانگین کشوری بیشتر است. این رقم درباره سرطان پوست هم اندکی بیشتر است ولی مبتلایان به برخی سرطان‌ها در خوزستان نسبت به شاخص کشوری پایین‌تر هستند.

با تغییر شیوه زندگی می‌توان از بروز 70 درصد سرطان‌ها جلوگیری کرد.یکی از راه‌های پیشگیری تغذیه سالم و استفاده از موادی است که مواد خطرناکی وارد بدن انسان نمی‌کند.

مهنوش صاحبدل، مسئول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان، درباره راه‌های پیشگیری از سرطان، به خبرنگار ایسنای خوزستان اظهار کرد: افراد باید از چاقی و افزایش وزن پیشگیری کنند. طبق گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت اضافه وزن و بی تحرکی علت 25 تا30 درصد از موارد ابتلا به سرطان‌های سینه، کولون، کلیه و مری است. همچنین شواهدی مبنی بر ارتباط بین چاقی و افزایش احتمال ابتلا به سرطان های پانکراس، رحم، پروستات و تخمدان وجود دارد.

وی با بیان این که غذاهای پرچرب، خطر ابتلا به سرطان‌ها را افزایش می‌دهد، گفت: توصیه می‌شود که مقدار چربی دریافتی را کاهش دهید و از روغن نباتی مایع استفاده کنید. از چربی‌های مفید مانند روغن زیتون در حد متوسط استفاده شود و در هنگام مصرف چربی از انواع غیراشباع شده به جای انواع اشباع استفاده شود.

مسئول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان افزود: غذاهای گیاهی حاوی ماده‌ای به نام فیتوکمیکال‌ها هستند. این ماده به شدت با ایجاد سلول‌های سرطانی مقابله می‌کند. غذایی را انتخاب کنید که به مقدار زیاد دارای منابع گیاهی باشد. سه‌چهارم بشقاب غذایی که می‌خورید باید شامل مواد گیاهی باشد و تنها یک‌چهارم آن شامل مواد با منبع حیوانی یا سایر منابع پروتئینی باشد.

صاحبدل ادامه داد: از میوه‌ها و سبزیجات با رنگ سبز تیره و نارنجی بیشتر استفاده کنید، همچنین از فیبرهای غذایی که در سبزی‌ها و میوه‌ها یافت می‌شوند، استفاده شود زیرا مواد سرطان‌زا را از بدن خارج می‌کنند.

مسئول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان تصریح کرد: از مواد غذایی حاوی قند طبیعی مانند میوه و لبنیات استفاده کنید و از غذاها و نوشابه‌هایی که مقدار زیادی قند دارند ولی سایر مواد غذایی را به مقدار خیلی کمی دارند استفاده نشود. همچنین سعی شود از غلات کامل مانند گندم دارای سبوس استفاده شود.

وی گفت: برای پیشگیری از سرطان، مصرف گوشت را کاهش داده و برای پختن آن از روش‌هایی مانند پختن در فر به جای سرخ کردن استفاده کنید و استفاده از گوشت سفید مانند مرغ جایگزین گوشت قرمز شود.

صاحبدل عنوان کرد: استفاده از موادغذایی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها سبب پیشگیری از سرطان می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌ها عمدتا در سبزی‌ها و میوه‌ها موجود هستند.

وی ادامه داد: از خوردن غذاهایی که ظاهر کپک‌زده یا بوی کپک دارند، اجتناب شود زیرا احتمال دارد آلوده به سم آفلاتوکسین باشند. این ماده، یک سرطان‌زای قوی برای کبد است و عمدتا در بادام زمینی وجود دارد.

مسئول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان گفت: غذاها را در روغن داغ نپزید. پختن غذا در درجه حرارت پایین مانع از تبدیل روغن و چربی‌ها به مواد سرطان‌زا می شود. سعی کنید به جای حرارت دادن یا سرخ کردن، از روش آب‌پز کردن یا بخارپز کردن استفاده کنید.

وی افزود: درصورت تمایل به مصرف غذاهای سرخ کرده حتماً از روغن مایع مخصوص سرخ کردنی استفاده شود. مصرف روغن مایع معمولی برای سرخ کردن در حرارت های زیاد بسیار سرطان زاست. کباب کردن گوشت‌ها نیز سبب ایجاد ماده‌ای سرطان‌زا (هترو سیکلیک آمین) می‌شود.

صاحبدل عنوان کرد: نمک مورد استفاده در رژیم غذایی نیز باید تنها از انواع تصفیه شده بوده و استفاده از این ماده را نیز تا حد روزانه 6 گرم یا کمتر محدود کنید.

وی گفت: در اثر سرخ کردن و برشته کردن غلات و سیب‌زمینی، ماده‌ای سرطان‌زا به نام آکریلامید تولید می‌شود، بنابراین در مصرف این مواد نیز باید دقت شود.

به گزارش ایسنای خوزستان، ‌سالانه افراد زیادی به دلیل رعایت نکردن اصول سلامتی دچار این بیماری رنج‌آور می‌شوند. اگر اندکی در زندگی خود دقت کنیم، متوجه می‌شویم که روزانه کارهایی می‌کنیم، غذاهایی می‌خوریم و از اماکنی عبور می‌کنیم که احتمال ابتلا به سرطان را در سال‌های آینده افزایش می‌دهد.

با وجود این‌که می‌دانیم موادی مانند فست‌فودها و چربی‌های سرخ‌شده، سرطان‌زا هستند ولی باز هم از آنها استفاده می‌کنیم. با این‌که می‌دانیم آلودگی هوا هم فاکتوری موثر در سرطان است، روزهای آلوده از خانه خارج می‌شویم و مهم‌تر از همه با این‌که می‌دانیم دخانیات سم است، اما حاضر نیستیم آن را ترک کنیم و هزار مورد دیگر که می‌دانیم و به آنها عمل نمی‌کنیم.

سرطان درد دارد، شیمی‌درمانی دارد، هزینه‌های وحشتناک دارد و گاهی حتی درمان ندارد؛ ولی پیشگیری نه درد دارد، نه هزینه و نه شیمی‌درمانی و ...