شعبه فروشی بانکها برای جبران ناترازی/ بانک مرکزی از ابزارهای نوین بانکداری استفاده کند

گروه اقتصادی: یک عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران گفت: بانکها برای جبران ناترازی های خود به فروش شعب خود روی آورده اند، در حالی که این راهکارموقتی است ولازم است بانک مرکزی ابزارهای نوین بانکداری را در کشور اجرایی کند تا مشکل ناترازی بانکها حل شود.
مسعود دانشمند در گفت وگو با بولتن نیوز با اشاره به مشکلات پیش آمده برای بانکها به لحاظ افزایش ناترازی، اظهارداشت: بانکها طبق قانون بخشی از منابع خود را تحت عنوان ذخیره قانونی باید نزد بانک مرکزی بگذارند و درباره مابقی منابع خود تصمیم گیری کنند. بانکی که تسهیلات بدهد و منابع آن برنگردد، یا به تعبیری معوقه شود، یعنی امکان تسهیلات بعدی را ندارد. اتفاقی که امروز در اکثر بانکهای کشور افتاده است که باعث شده بانکها خارج از عرف قانونی از ذخایر خود برداشت کنند.
وی افزود: وقتی سپرده های جاری و دیداری با هم همتراز نباشد، ناترازی شدت می گیرد. دلیل آن هم این است که وقتی قیمت پول در نظام بانکی ارزان تر از بیرون بانک است، همه تلاش می کنند که از بانک تسهیلات بگیرند تا بیرون از بانک به سود بیشتری برسند.نتیجه اینکه پول به بانک برنمی گردد و معوقه ها تشدید می شود.
او با بیان اینکه دریافت معوقه ها از سوی بانک نیاز به یک پروسه طولانی دارد، اضافه کرد: بازپس گرفتن معوقه ها به خصوص از واحدهای تولیدی برای بانکها پروسه ای زمان بر است.اگر معوقه متعلق به شخص یا واحد تجاری باشد، این مسیر راحت تر طی می شود.مادامی که تورم در جامعه برقرار است و تسهیلات تکلیفی برای بانکها جاری است،معوقه شدن به دلیل نرخ تورم ادامه دارد.
این فعال اقتصادی با تاکید براینکه معوقه شدن یک امر عادی در نظام بانکی ما تبدیل شده است، گفت: با ادامه این وضعیت ناترازی روز به روز افزایش خواهد یافت. اگر بانکی در این شرایط بتواند جریان فعالیت روزانه اش مقداری سپرده از مردم دریافت کند یا مثل بانک ملی زور بیشتری برای دریافت پول داشته باشد، وضعیت بهتری دارد اما بانکهایی که دستشان از این نوع دریافتی های دولتی کوتاه است ناترازی ها زودتر خود را نشان می دهند و ادامه این روند خطرناک است.
دانشمند با اشاره به اینکه یکی از اقدامات بانکها برای فرار از ناترازی روی آوردن به فروش ساختمان های خود است، گفت: در حال حاضر برخی بانکها با فروش شعب خود تلاش می کنند که ناترازی خود را جبران کنند. اما تا کی می توانند شعبه خود را جابجا کنند؟ بنابراین کاری که باید بانک مرکزی انجام بدهد این است که طرح عقد خرید دین را اجرایی کند. یعنی معاملات با سفته به جای چک را اجرایی کند.
او افزود: با این طرح می توان تا حد زیادی معاملات بیرون از بانک به داخل بانکها منتقل شود.بانکها هم می توانند سفته ها را به عنوان بخشی از ذخایر قانونی که برداشت کرده اند، تحت عنوان دین مجدد به بانک مرکزی انتقال دهند. در نتیجه این طرح بنیه بانکها می تواند تقویت می شود.
دانشمند با تاکید بر لزوم استفاده از ابزارهای نوین بانکی در کشور، یادآور شد:یکی از ابزارهای نوین بانکی مشارکت در تولید است.در واقع بانک به جای آنکه وام بدهد که مشخص نیست تکلیف آن وام چه می شود، با تولیدکننده در تولید شریک شود.بانک هم می تواند برای تامین این سرمایه به مشتری های خود اعلام کند که قصد دارد در یک پروژه تولیدی مشارکت کند و نقش بانک دریافت یک سود واسطه است که همان نقش اصلی بانک محسوب می شود.
وی افزود: نقش بانک جمع کردن سرمایه های خرد مردم است که آنها را در تولید مشارکت می دهد.اگر این روش اجرایی شود، به جای آنکه مردم پولشان را به نزول خورها بدهند که ریسک بالایی هم دارد، این پول را به بانک می دهند که مجوز قانونی فعالیت دارد.
او گفت: متاسفانه با وجودی که بیش از چهاردهه از اجرای قانون بانکداری بدون ربا می گذرد، اما این قانون نه تنها به روز نشده بلکه همان بخش مضاربه و مشارکت مدنی هم به خوبی انجام نمی شود.