مروری بر مناسبت‌های امروز ۳ مرداد

گروه سیاسی: در این مطلب مروری خواهیم داشت بر وقایع و مناسبت هایی که در سوم مرداد این وقایع و مناسبت ها عبارت هستند از: تصویب لایحه ننگین کاپیتولاسیون در مجلس سنا در سال ۱۳۴۳، امضای قرارداد رویتر بین دولت ایران و یک فرد انگلیسی به نام بارون جولیوس رویتر در سال ۱۲۵۱، حمله ارتش ایالات متحده امریکا در جریان جنگ با اسپانیا به پورتوریکو و تصرف آن در سال ۱۸۹۸، اعلام رسمی مستمعره شدن جزایر کومور توسط دولت فرانسه در سال ۱۹۱۲.

تصویب لایحه ننگین کاپیتولاسیون در مجلس سنا در سال ۱۳۴۳:

با سفر شاه به آمریکا در تیرماه ۱۳۴۳ و مذاکراتی که صورت گرفت، آمریکا اعطای کمک‌های نظامی را به وضع مقرراتی در زمینه‌ی مسائل قضایی منوط کرد و شاه برای دریافت دویست میلیون دلار کمک نظامی، به آمریکا قول مساعد داد.

پس از بازگشت شاه از آمریکا، لایحه‌ی کاپیتولاسیون در مجلس سنا طرح گردید و در سوم مرداد ۱۳۴۳ مجلس سنا جلسه‌ی فوق‌العاده‌ای تشکیل داد تا به بررسی این لایحه‌ی چندفوریتی بپردازد. این جلسه از صبح تا نیمه‌شب ادامه داشت و سرانجام در نیمه‌شب لایحه‌ی کاپیتولاسیون مطرح گردید و حسنعلی منصور نخست وزیر وقت، برای طرح لایحه تقاضای فوریت کرد. مجلس سنا وارد شور گردید و جلسه سرانجام ساعت دوازده شب خاتمه یافت. در این جلسه، عده‌ای از سناتور‌ها ناراضی بودند ولی نمی‌توانستند نارضایتی خود را ابراز نمایند.

پس از این، لایحه در تاریخ بیست‌ویکم مهرماه ۱۳۴۳ در مجلس شورای ملی نیز مطرح شد و در غیاب رئیس مجلس و ۲۵ تن از نمایندگان به تصویب رسید. لایحه‌ی مزبور با هفتادوچهار رأی موافق و شصت‌ویک رأی مخالف تصویب گردید.

امضای قرارداد رویتر بین دولت ایران و یک فرد انگلیسی به نام بارون جولیوس رویتر در سال ۱۲۵۱:

یکی از مشهورترین امتیازاتی که در زمان ناصرالدین شاه قاجار و با اصرار میرزا حسین خان سپهسالار، صدر اعظم وقت به بیگانگان داده شد، امتیاز رویتر بود. این امتیاز بین دولت ایران و یک فرد انگلیسی به نام بارون جولیوس رویتر که یک یهودی بود در ۲۴ ماده به امضا رسید. به موجب این قرارداد، امتیاز انحصاری ایجاد راه آهن و استخراج معادن ایران از قبیل ذغال سنگ، آهن، مس، سرب، نفت و به طور کلی هر معدن دیگری را که قابل بهره برداری برای کمپانی باشد به مدت هفتاد سال به رویتر انگلیسی واگذار شد.

در این قرارداد خفت بار، رویتر حق داشت به هر اسم و با هر شرایطی که لازم بداند، یک یا چند شرکت جهت انجام امور امتیاز نامه تشکیل دهد؛ اراضی مورد نیاز خود را به طور رایگان دریافت دارد؛ مصالح مورد استفاده‏اش را به طور مجانی تحویل گیرد و از پرداخت تمام حقوق و عوارض گمرکی معاف باشد. این قرارداد به علت تخلف در اجرای مفاد آن در زمان تعیین شده و همچنین دخالت روسیه، هرگز به مرحله اجرا نرسید ولی بدنامی آن برای میرزا حسین‏خان مشیرالدوله، معروف به سپهسالار، صدر اعظم ناصرالدین شاه ماند. البته دولت ایران بعدها، قرارداد دیگری به عنوان غرامت، با پسر رویتر منعقد کرد و از قِبَلِ آن، بانک شاهنشاهی و بانک صنایع و معادن ایران توسط وی تاسیس شد.

حمله ارتش ایالات متحده امریکا در جریان جنگ با اسپانیا به پورتوریکو و تصرف آن در سال ۱۸۹۸:

در ۲۵ ژوئیه ۱۸۹۸، در طول جنگ اسپانیا و آمریکا، نیرو‌های آمریکایی به پورتوریکو حمله کردند. در نتیجه جنگ، اسپانیا مجبور شد پورتوریکو و همچنین کوبا، فیلیپین و جزیره گوام را تحت پیمان پاریس در ۱۸۹۸ واگذار کند. پورتوریکو وارد قرن بیستم شد در حالی که تحت حکومت نظامی ایالات متحده بود و فرماندارش توسط رئیس جمهور ایالات متحده منصوب شد. در سال ۱۹۱۷، به گفته قانون جونز-شفروت به ساکنان پورتوریکو تابعیت ایالات متحده اعطا شد و این وضعیت هنوز معتبر است. از زمان جنگ جهانی اول، بسیاری از پورتوریکویی‌ها در ارتش ایالات متحده خدمت کرده اند. بلایای طبیعی و رکود بزرگ زندگی را در این جزیره بدتر کرد.

برخی سیاستمداران مانند رهبر حزب ناسیونالیست پدرو آلبیسو کامپوس از استقلال جزیره حمایت کردند. وی متعاقباً دوبار دستگیر و به جرم فعالیت‌های خرابکارانه علیه دولت آمریکا در این جزیره زندانی شد. اولین فرماندار دموکرات منتخب پورتوریکو لوئیس مونوس مارین بود که در ابتدا از استقلال قلمرو دفاع کرد، اما با مشاهده یک رکود اقتصادی جدی، همراه با افزایش جنایت و نارضایتی عمومی، او وضعیت یک قلمرو مرتبط را به عنوان مرحله میانی در مسیر استقلال انتخاب کرد.

در دوران حکومت روزولت-ترومن، در نتیجه سازش بین نیرو‌های مختلف سیاسی، تغییراتی در ماهیت اداره داخلی قلمرو ایجاد شد. این تغییر در دوره رئیس جمهور هری ترومن در سال ۱۹۴۶ و انتصاب اولین فرماندار پورتوریکو عیسی تی پینرو به اوج خود رسید. در سال ۱۹۴۷، آمریکایی‌ها به پورتوریکو این حق را دادند که به طور مستقل فرماندار خود را انتخاب کند. در سال ۱۹۴۸، لوئیس مونوس مارین به صورت دموکراتیک به عنوان فرماندار پورتوریکو انتخاب شد و به مدت ۱۶ سال، تا سال ۱۹۶۴ در این پست خدمت کرد.

اعلام رسمی مستمعره شدن جزایر کومور توسط دولت فرانسه در سال ۱۹۱۲:

در سال ۱۸۴۳ فرانسه برای اولین بار کومور را به عنوان مستعمره خود تصرف کرد. در سال ۱۹۱۲ فرانسه این کشور را با ماداگاسکار که در آن زمان مالاگاشی نامیده می‌شد، یکی اعلام کرد. در سال ۱۹۷۱ کومور به لحاظ اقتصادی مستقل شد و در سال ۱۹۷۵ مجلس نمایندگان این کشور به طور یکجانبه استقلال کومور را اعلام کرد. کومور در سال ۱۹۷۹ بار دیگر به عضویت سازمان وحدت آفریقا درآمد. کومور از ۷ ناحیه تشکیل شده است که به شکل فدرال اداره می‌شوند، مرکز حکومت آن مورونی بوده و در جزیره گراند کومور واقع شده است.