مدافع حق؛ پاسدار انقلاب

گروه سیاسی- حمیدرضا بوجاریان، خبرنگار: عباسعلی کدخدایی، استاد تمام دانشگاه تهران و عضو حقوقدان شورای نگهبان است. او از سال 89 تا 92 قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان بود و از تیرماه۱۳۹۵ تا تیرماه۱۴۰۰ مسئولیت سخنگویی این شورا را برعهده داشت. مجموعا کدخدایی در 20سال گذشته در پست‌های مختلف شورای نگهبان مشغول به‌کار و از نزدیک با چهره‌هایی مانند آیت‌الله احمد جنتی، دبیر این شورا در تعامل بوده است. در آستانه پایان دوره 6ساله ماموریت 3نفر از فقهای شورای نگهبان، با او درباره بخشی از ویژگی‌های آیت‌الله احمد جنتی به گفت‌وگو نشستیم؛ از چگونگی انجام فعالیت‌های قدیمی‌ترین فقیه عضو شورا پرسیدیم؛ فقیهی که به‌دلیل هجمه‌های سنگینی که در سال‌های گذشته به او وارد شده به عمار انقلاب مشهور شده است.

فقیهی بدون تعارف

به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه همشهری، «آیت‌الله جنتی با حکم حضرت امام(ره) به عضویت شورای نگهبان درآمد و تنها فقیهی است که حکم عضویت خود را از امام راحل دریافت کرده‌ است. رهبر انقلاب نیز در پایان هر دوره فعالیت فقهی شورای نگهبان، این حکم را تمدید کرده‌اند و از این‌رو ایشان قدیمی‌ترین فقیه حاضر در شورای نگهبان است.» این سخن را عباسعلی کدخدایی، سخنگوی سابق و عضو حقوقدان شورای نگهبان می‌گوید. او در پاسخ به این سؤال همشهری که برخی به دبیر شورای نگهبان خرده می‌گیرند که افزایش سن مانع انجام وظایف دبیر شوراست، این موضوع را رد می‌کند و می‌گوید: «بیش از 2دهه است که از نزدیک با ایشان کار می‌کنم. فقها و حقوقدانان دیگری هم هستند که بیش از من سابقه همکاری با آیت‌الله جنتی را دارند. همه فقها و کارشناسانی که با ایشان در ارتباط هستند به هوش بالای سیاسی و پیگیری‌هایی که در امور سیاسی دارد، اذعان می‌کنند.» کدخدایی با بیان اینکه شورای نگهبان وظیفه پاسداری از اسلام و نظام را برعهده دارد، هدایت و مدیریت شورا را کاری بزرگ از سوی این فقیه برجسته می‌داند و می‌افزاید: «همه از اعضای شورای نگهبان انتظار دارند در ایامی مانند انتخابات که فضای سیاسی خاصی در کشور ایجاد می‌شود به‌درستی و بدون تعارف با افراد و ترس از هجمه‌هایی که وجود دارد، تصمیماتی به نفع اسلام و انقلاب بگیرند. توانمندی بالا و شناختی که آیت‌الله جنتی از جامعه دارد به اتخاذ چنین تصمیماتی کمک شایانی کرده است.»

مدافع حق‌الناس و توصیه‌ناپذیر

کدخدایی مسئولیت‌های متنوعی در شورای نگهبان داشته است؛ مسئولیت‌هایی که سبب می‌شود ارتباط تنگاتنگی با اعضای شورا داشته باشد و با روند کار اعضا بیش از هر کس دیگری آشنا باشد. او در پاسخ به این سؤال که آیت‌الله جنتی دارای چه ویژگی بارزی در جایگاه دبیری شورای نگهبان است، می‌گوید: «حساسیت بالا در رعایت حق‌الناس را می‌توان برترین وجه شخصیتی ایشان دانست. بارها در بررسی پرونده افراد داوطلب انتخابات پیش آمده است افرادی به‌دلیل گزارش‌های غلط در آستانه رد صلاحیت بوده‌اند، اما ایشان به‌دلیل نبود مدارک مستند و مستدل با قاطعیت از حق چنین افرادی دفاع کرده‌ و مانع از رد صلاحیت آنان شده است. از سوی دیگر، افرادی هم بوده‌اند که براساس گزارش‌های قطعی و محتویات پرونده‌ای که دارند صلاحیتشان مورد تأیید نیست، اما برخی تلاش می‌کنند با توصیه‌هایی صلاحیت آن افراد را تأیید کنند، اما ایشان بدون توجه به نسبت‌های افراد و توصیه‌پذیری از کسی، رأی خود را به استناد قانون و مقررات اعلام می‌کند.» او حرفش را اینطور ادامه می‌دهد: «یکی از دلایل هجمه‌هایی که به آیت‌الله جنتی وارد می‌شود را باید در همین موضوع جست‌وجو کرد. ایشان بارها مورد حمله هوچی‌گری‌های سیاسی قرار گرفت تا از مواضع اصولی خود عقب‌نشینی کند، اما این رفتارها ذره‌ای در ایشان تأثیر نگذاشته و به این دلیل مورد بی‌سابقه‌ترین هجمه‌ها در طول تاریخ انقلاب قرار گرفته است.»

دوقطبی جوانگرایی و سالخوردگی

استاد تمام دانشگاه تهران و عضو حقوقدان شورای نگهبان به برخی هجمه‌های وارد شده به دبیر شورای نگهبان و انتقاد از انتصاب این فقیه به دبیری شورای نگهبان اشاره می‌کند و با بیان اینکه افرادی که چنین انتقادی دارند جوانگرایی در شورا را ندیده‌اند، می‌گوید: «نهادهایی که مشورتی و کارشناسی هستند، الزاما نیاز به اینکه جوانگرایی کنند، ندارند، بلکه برعکس در چنین مراکزی باید از ظرفیت و امکان بهره‌مندی از افراد با تجربه و کارشناس استفاده شود. با این حال، میانگین سنی فقهای شورای نگهبان 60سال است که متناسب با جایگاه این شوراست. درمیان اعضای حقوقدان نیز افرادی با 40سال سن حضور دارند که این خود نشان‌دهنده جوانگرایی در شورای نگهبان و توجه به این موضوع است.» او به مشورت‌پذیری دبیر شورای نگهبان و تابع بودن این فقیه به آرای جمعی اشاره می‌کند و با بیان اینکه برخلاف نظر برخی که ادعا می‌کنند شورا تابع تصمیمات آیت‌الله جنتی است، می‌گوید: «رأی نهایی شورای نگهبان براساس رأی اکثریت تعیین می‌شود. رأی فقیهی مانند آیت‌الله جنتی با 40سال سابقه حضور در شورا با رأی جوان‌ترین حقوقدان شورا یکی است و اصطلاحا رأی ممتاز در شورا نداریم.» این حقوقدان شورای نگهبان، حمله به آیت‌الله جنتی را موضوعی تازه نمی‌داند و خطاب به منتقدان منصف می‌گوید: «آیا می‌پذیرید فردی با تجربه‌ 40ساله که اشراف کامل بر موضوعات جامعه دارد و برای انجام ماموریت خود وقت می‌گذارد را از دست بدهیم و خود را از بهره‌مندی از تجربه گرانی که به‌دست آورده است، محروم کنیم؟ طبیعتا کسی نمی‌پذیرد فردی را با تجربه‌ای گران در مسندی که تجربه حرف اول را می‌زند، جدا کنیم.»