اعتراف به اشتباهاتی که سال های قبل مقام معظم رهبری آن را بارها گوشزد و تکرار کردند

گروه سیاسی- مصطفی مطهری*:  موضوع مذاکره ایران در ارتباط با پرونده هسته ای از جمله چالش های سیاست خارجی ایران در سال های اخیر بوده است. اینکه مذاکره انجام شده و برجامی هم تدوین و امضا شد و ایران به تعهدات خود در آن عمل کرد و اعضای اروپایی در آن به تعهدات خود عمل نکردند و آمریکا از آن خارج شد و آن را بی اثر و مصرف کرد، هم به موضوع این یادداشت ربط دارد و هم ربط ندارد.

به گزارش بولتن نیوز، اما آنچه در این یادداشت به دنبال تحلیل آن هستیم اقتباسی تحلیلی از اظهارات رسانه ای عباس عراقچی معاون وزیر خارجه از اعضای ارشد تیم مذاکره کننده ایران در ارتباط با پرونده هسته ای است. اینکه ایشان با قاطعیت و شجاعت عنوان کرده اند «درباره مذاکره حق با رهبر انقلاب بود؛ خسارات ما در برجام یک بحث جدی خواهد بود؛ کاهش تعهدات عین منافع ملی است»، نشان دهنده درک واقعی و بی واسطهِ به وابستگی های فکری – سیاسی ایشان به موضوع مذکور است.
قابل به ذکر است آنچه در این باره بیان شد برشی از اظهارات رسانه ای عراقچی در گفتگو با پایگاه اطلاع ‌رسانی مقام معظم رهبری«KHAMENEI.IR» می باشد. در واقع عراقچی ضمن بازگوی آنچه که در این باره از سوی مقام معظم رهبری گوشزد و توصیه می شد با عدم برآورده شدن مطالبات ایران، به نوعی از عزم جدی ایران جهت اعلام قاطع رفع تحریم ها و تأثیر آن برای بازگشت به برجام به عنوان راهبرد کلان نظام در این باره رونمایی کرد. اگرچه پیش از این رهبر معظم انقلاب بارها شروط ایران را برای بازگشت به برجام بدون هرگونه اغماضی را اعلام و مشخص کرده بودند ولیکن در یک مسیر قرار گرفتن تمام ارکان نظام در یک خط، جهت تأمین منافع کشور موضوعی است که با اعتراف عراقچی به اشتباهات گذشته و تعیین مسیر از سوی رهبری و تکرار آن توسط متولیان دستگاه دیپلماسی برای آینده حاصل شده است.
در واقع این پیوستگی فکری و منشی در درون حاکمیت در ارتباط با برجام، موضوعی است که می تواند واقعیات تصمیم گیری غربی ها را در این باره بدون از دست رفتن زمان مشخص کند. به عبارت بهتر غربی ها یعنی اروپا و آمریکا، حساب ویژه ای روی دو دستگی حاکمیت در ارتباط با نحوه تعامل در برجام باز کرده بودند؛ از این رو قرار گرفتن دولت و متولیان دستگاه دیپلماسی در مسیری که رهبری از همان ابتدا آن را غیر قابل اعتماد و اتکا می دانستند موجب خواهد شد تا غرب در این باره نه تنها شروط ایران را بپذیرد بلکه از عرصه شروط گذاری ها در این باره نیز عبور کند و بدون پیش شرط وارد مذاکره با ایران شود.
از سوی دیگر نیز انسجام سیاسی و قرار گرفتن در مسیر تدوینی با اتکا به رهنمودهای رهبری و استفاده از نظرات و پیشنهادات های متخصصان در این باره، علاوه بر ایجاد بسترهای توانمندسازی ایران در ارتباط با برجام، بر دامنه کنش های ایران در کارزار دیپلماسی و مذاکره خواهد افزود؛ این بدان معنا خواهد بود که اولاً ایران در این باره علم به انجام کار و پیامدهای آن دارد. ثانیاً دیگر به مذاکره دلخوش نخواهد کرد؛ ثالثاً اینکه برای اجرای مفاد برجام دیگر ذوق زده نخواهد بود و منافع خود و تأمین حداکثری آن را بر هر چیز دیگری در این باره ترجیح خواهد داد؛ و رابعاً متولیان امر مذاکره دیگر اشتباهات گذشته را تکرار نخواهند کرد و به این امر پی برده اند که در مسیر تعامل با غرب نباید اصل را بر اعتماد قرار داد چرا که تجربه نشان داده است که نباید به غرب اعتماد کرد.
کوتاه سخن اینکه این سخنان عراقچی نشان دهنده این است که اصطلاحات گام های کوچک برای تعامل در درون برجام، دیپلماسی حداکثری، برجام پلاس و... که از سوی غرب مطرح می شود تا زمانیکه نتوانند موافقت ایران را با قبول شروط آن فراهم کنند عملیاتی نخواهد شد. از سوی دیگر نیز ایران با انداختن توپ مذاکره در زمین غرب تلاش دارد نه تنها منافع خود را تأمین کند بلکه درصدد است در این باره، در مسیری حرکت کند که سالهاست رهبری در آن مسیر هستند؛ مسیری که به انحاء مختلف تلاش شده تا ماهیت غرب را از طریق آن به جهانیان معرفی کنند.