گروه بین الملل - این هفته ولیعهد سعودی سرانجام از پرده بیرون آمد و پس از غیبتی تقریبا 25 روزه، برای دومین بار پس از شبهکودتای قصر الخزامی آفتابی شد. محمد بنسلمان که همین 2 هفته پیش حتی از ترس ترور توسط مخالفان حاضر نشده بود رئیس سابق سیا، مایک پمپئو را که در جامه جدید وزیر خارجه ترامپ به عربستان آمده بود در محل کاخ سلطنتی به طور رسمی ملاقات کند، این هفته به فاصله 2 روز با 3 رهبر خارجی تلفنی صحبت کرده و علاوه بر حضور در مجلس وزرا در ارگ سلطنتی جده به ریاست پدرش، به عنوان رئیس دولت، جلسه اختصاصی کابینه را هم مدیریت کرد و در نهایت عکسی از او در بدرقه اعضای تیمملی فوتبال عربستان به جامجهانی 2018 منتشر شد تا همه دشمنانش را مطمئن کند که فعلا زنده است.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از وطن امروز، برخلاف اشتباه برخی رسانههای منطقه، آخرین باری که بنسلمان در انظار عمومی ظاهر شده بود به هفته متعاقب حمله مخالفان به کاخ سلطنتی الخزامی بازمیگشت که او در معیت پدرش در جشن کلنگزنی یک شهرک تفریحی بزرگ در بیابانهای القدیه واقع در جنوب غربی ریاض شرکت کرد. منطقهای که فعلا چیزی جز سنگزار و شنزار نیست اما پادشاه شنها مدعی است که عواملش در حال ساخت بزرگترین شهرک ورزشی و تفریحی جهان در آن هستند که نقش اساسی در پیشبرد برنامه 2030 ولیعهد جاهطلب برای غربیسازی جامعه عربستان دارد. شاید به همین دلیل بود که بنسلمان پس از انجام درگیریهای مسلحانه یکساعته شامگاه 21 آوریل با هدف سوءقصد به خود و پدرش که توسط اعضای ناراضی گارد سلطنتی در قصر پادشاهی ریاض انجام گرفت تا اواسط این هفته تنها در همین مراسم عمومی حاضر شده بود و بس.
آل علیه یک نفر، یک نفر علیه آل
شکاف داخل خاندان حاکم بر حجاز به مرحلهای رسیده است که سلمان و پسرش امکان اعتماد به کمتر کسی را در ساختار قدرت دارند. نشان به آن نشان که اغلب شواهد حاکی از دخالت گارد سلطنتی در حمله به الخزامی هستند، یعنی نهادی که وظیفه اصلی و ذاتیاش حفاظت از تاج و تخت است و سال گذشته سکان فرماندهی آن از دست پسر مغضوب شاه قبلی گرفته شده و به وزیر دفاع یعنی شخص ولیعهد سپرده شده بود. با این حال تنها واکنش رسمی شاه و ولیعهد پس از آن شب بحرانی الخزامی حاکی از قدردانی آنها از وزیر کشور جدید و جوانی بود که کنترلی بر گارد سلطنتی ندارد و احتمالا در شب کودتای کوچک با یگان شرطههایش به داد سلمان و پسرش رسیده است.
کلاف اختلافات داخلی وقتی پیچیدهتر میشود که بدانیم وزیر کشور 34 ساله، «عبدالعزیز بن سعود بن نایف» در حقیقت برادرزاده وزیر کشور و ولیعهد خلع شده «محمد بن نایف » است که برای ساکت کردن طیف نایفیها جایگزین عمویش شد. برجسته شدن جایگاه این جوان تازهوارد به دستگاه دیوانی توسط شاه و ولیعهد و همراهی یا نمایندگی آنها در مراسم مهم، خود گویای عدم اطمینان بنسلمان به شخصیتهای باتجربه و کارکشته آلسعود است. «عبدالعزیز بن سعود» که تا پیش از انتصاب به عنوان مشاور دفتر پادشاهی، تنها ریاست کمیته علمی مسابقات دینی منسوب به پدربزرگش تحت عنوان مسابقات «نایف» را در کارنامه داشت، در حقیقت استعدادی است که بنسلمان در خاندان نایف کشف کرده و طی 2 سال اخیر او را در پستهای مشاورتی دربار در امور حقوقی و اداری و حراست آزموده تا در نهایت سال پیش او را به جای عمویش در پست وزارت کشور گمارد.
این در حالی است که اغلب تحلیلگران، طیف اصلی ناراضیان آلسعود یعنی خاندان نایفیها، وابستگان شاه سابق به سرکردگی متعب بن عبدالله پسر او و همچنین برادر کوچک شاه فعلی ولیعهد قبلی یعنی مقرن بن عبدالعزیز را در کنار مفتیان کهنهکار وهابی چون عبدالعزیز آلشیخ در پس شبهکودتای ماه گذشته ریاض تصور میکنند. به عبارت دیگر با آنکه وزیر کشور 34 ساله در جریان حمله به قصر الخزامی وفاداریاش را به شاه و پسرش نشان داد اما وابستگیهای خاندانی و قبایلی در ساختار دیوانی زلزلهزده عربستان امروز چنان پررنگ است که او هم میتواند یک تهدید بالقوه برای تاج و تخت آینده بنسلمان محسوب شود. با توجه به ساختارشکنی وسیع ولیعهد در حاکمیت با حذف سلسلهمراتب خاندانی بویژه حذف شاهزادگان و وابستگان آلسعود از مصادر کلیدی و حبس و حصر مهمترین شخصیتهای این خاندان، دیگر سخن گفتن از وفاداری به اصل حاکمیت سعودی بیمعنی به نظر میرسد و این خطری است که کل پادشاهی را تهدید میکند.
مصاحبه اخیر شاهزاده متواری سعودی در آلمان، «خالد بنفرحان» با «میدل ایستآی» این موضوع را فاش کرد که نگرانی از دست رفتن کل پادشاهی با اقدامات نسنجیده سلمان و پسرش آنها را علیه او متحد کرده است. او گفته است: «اگر احمد و مقرن (تنها برادران سلمان که مدعی تاج و تخت باقی ماندهاند) به تنهایی متحد شوند، 99 درصد اعضای خاندان سلطنتی حاکم و دستگاههای امنیتی و ارتش همگی در کنار آنها قرار خواهند گرفت». بنفرحان همچنین به لحن اظهارات اخیر «ممدوح بن عبدالعزیز» یکی از بزرگترین برادران زنده سلمان اشاره کرده که حاکی از از نارضایتی گسترده در خاندان سلطنتی است. به گفته شاهزاده ناراضی سعودی «حالت خشم شدید در داخل خاندان حاکم وجود دارد و بر اساس این اطلاعات، من از عموهایم احمد و مقرن که فرزندان عبدالعزیز و در سطح بالایی از فرهنگ و آموزش هستند و تجارب و قدرت تغییر امور به بهترین شکل را دارند، درخواست میکنم و میتوانم به آنها بگویم که همه ما در پشتسر شما هستیم و از شما حمایت میکنیم».
او همچنین از سیل ایمیلهای ناراضیان وضع موجود در پلیس و ارتش و آمادگی آنها برای بیعت با کودتایی به رهبری احمد بن عبدالعزیز صحبت کرده است. در همین حال خبر میرسد کار به جایی رسیده است که متعاقب حمله به قصر الخزامی، بنسلمان نهتنها دیگر در قصرهای ریاض سکونت نداشته و تحتالحفظ آمریکاییها با بالگردها، هواپیماهای نظامی آنها بین پایتخت و اقامتگاهش در ساحل دریای سرخ جابهجا میشود بلکه حتی از سر بیاعتمادی به گارد سلطنتی، اقدام به تاسیس یک گارد اختصاصی برای خود متشکل از نیروهای مزدور شرکت آمریکایی آکادمی (بلک واتر سابق ) کرده است.
سلطنت، تنها راز بقای بنسلمان
حال در روزهایی که بن نایف تقریبا یک سال پس از خلع از پستهای ولیعهدی، وزارت کشور و ریاست بخش سیاسی کابینه عربستان و پس از طی کردن حبس خانگی و حبس ویژه توأم با بازجوییهای 2 ماهه در هتل مشهور به «زندان طلایی» ریتزکارلتون ریاض به همراه دیگر شاهزادهها و نخبگان سعودی در حصر کامل بهسر میبرد و طبق آخرین تصاویر منتشر شده مشغول بازی با نوهها و بازهای شکاریاش است، بنسلمان با جستن از تهدید ترور برای برداشتن قدم نهایی به سوی تخت پادشاهی آماده میشود. میتوان گفت دلیل شتاب بن سلمان برای سلطنت، از غریزه وحشی او برای بقا در نظام طایفهای درندهخوی حاکم بر عربستان سرچشمه میگیرد به طوری که او هیچ راه دیگری جز قرار گرفتن در راس قدرت برای زنده ماندن ندارد.
این راهی است تا او حامیان غربی رژیم سعودی را وادارد برای حفظ منافعشان هم که شده در مقابل احتمال کودتای خارجی از او حمایتی ویژه بهعمل آورند. نشانههای تدارک بنسلمان برای تاجگذاری را میتوان به وضوح دید. به نظر میرسد مقامات خارجی که بنسلمان در روزهای دوشنبه و سهشنبه با آنها تلفنی صحبت کرد به شکلی نمادین گزینش شدهاند. سباستیان کورتس، صدراعظم 31 ساله اتریش و جوانترین رئیس دولت در جهان است. همچنین بنسلمان طی یک سال اخیر که امانوئل مکرون، رئیسجمهور 40 ساله در فرانسه روی کار آمده بسیار مشتاق بوده با او قیاس شود. بیانیه کاخ الیزه حاکی از آن است که این دو درباره برگزاری کنفرانس حقوقبشری با موضوع یمن و همچنین وضعیت برجام پس از خروج آمریکا صحبت کردهاند. محمود عباس نیز که طرف تماس تلفنی بینالمللی دیگر بنسلمان بود، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین است که خودش از چند ماه پیش به او ضربالاجل داده که باید زیر بار معامله قرن برود، یعنی همان توافق پشتپرده مصر، سعودی و دیگر شیخ نشینهای دستنشانده غرب با آمریکا، اسرائیل و اتحادیه اروپایی برای تسلیم بیقید و شرط سرزمینهای فلسطینی به صهیونیستها.
دلیل گفتوگوی او با عباس پس از غیبت طولانیاش نیز آنطور که تارنمای اطلاعاتی اسرائیلی نوشته به نقشه ولیعهد جاهطلب سعودی برای جلب حمایت مطلق آمریکا و اروپا از اعلام پادشاهی قریبالوقوعش با به رسمیت شناختن رسمی رژیم صهیونیستی در پایان همین ماه مربوط میشود. اما شاید آشکارترین نمود تدارک او برای سلطنت، تغییر برخی تشریفات سلطنتی به نفع جایگاه ولیعهد در همین یک ماه اخیر باشد. پس از شبهکودتای الخزامی، نمایشی از وفاداری نظامیان به شاه در تمام استانها برپا شد که در یکی، دو مورد شخص سلمان هم حضور داشت اما بنسلمان مطلقا در هیچ یک از آنها شرکت نکرد. در عوض او حربهای جالب به کار برد و امیران مناطق را ملزم به اعلام این موضوع کرد که به نیابت از ولیعهد در مراسم نظامی شرکت میکنند حال آنکه امیران مستقیما توسط شاه منصوب میشوند و نیابت رسمی او را دارند. بدین ترتیب او به بهترین شکل ممکن، از غیبت خود برای القای ارتقای عملی جایگاه ولیعهدیاش در نظر مقامات کشوری و لشکری به جایگاه پادشاهی بهره برد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com