شاید می‌خواهی خودت را هلاک کنی

گروه دین و اندیشه: حجت الاسلام دکتر سوزنچی از اساتید دانشگاه، هر روز یک آیه قرآن را با ترجمه و چند حدیث تفسیری و چند نکته در تدبر آن آیه منتشر می کند. بولتن نیوز نیز در راستای ترویج چنین اقدامات ارزشی، این سلسله مطالب را به صورت روزانه منتشر می کند.

به گزارش خبرنگار بولتن نیوز، در مطلب امروز به آیه 6 سوره کهف پرداخته شده و در آن آمده است:

فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ عَلى‏ آثارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَديثِ أَسَفاً

سوره کهف (18) آیه6 

ترجمه

 پس شاید که می‌خواهی خودت را هلاک کنی در پی کار آنها اگر که به این گفتار ایمان نیاورند از تأسف.

حدیث

1) از امام باقر ع در توضیح این آیه روایت شده است: «فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ: شاید که می‌خواهی خودت را هلاک کنی» یعنی خودت را به کشتن بدهی «عَلَى آثَارِهِمْ: در پی کارهای آنها» و «أَسَفاً» یعنی به خاطر حزن (غم و غصه)

تفسير القمي، ج‏2، ص31

2) امیرالمومنین ع در خطبه‌ای در وصف پیامبر اکرم ص فرمودند: او را برگزيد از شجره پیامبران، و از چراغدانى پر نور، از خاندانى بلندمرتبه، و از سرزمين بطحاء [= مکه]، از چراغ‌هاى ظلمت و چشمه‏هاى حكمت؛ ... طبیبی بود كه او به دنبال بیماران این سو و آن سو می‌رفت، و مرهم‌هایش حکیمانه و داغ نهادن‌هایش سوزان بود، آن را به هنگام حاجت بر دل‌هاى کور و گوش‌های ناشنوا و زبان‌های گنگ می‌نهاد؛ و با داروهای خود به دنبال [علاج] عرصه‌های غفلت و کویر‌های حیرت می‌رفت.

نهج البلاغه، خطبه108

3) از امیرالمومنین ع درباره پیامبر ص روایت شده است:از جانب پروردگارش ابلاغ کرد تا حدی که عذری باقی نماند؛ و با هشداردادن برای امتش خیرخواهی کرد؛ و با مژدگانی دادن به بهشت دعوت نمود.

تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص109

تدبر

1️⃣ این تعبیر نهايت دلسوزى پيامبر را مى‏رساند: گويا پيامبر به شخصى تشبيه شده كه مى‏بيند عزيزترين افرادش از او جدا مى‏شوند و او با حسرت از پشت سرشان به آنان نگاه مى‏كند. (تفسير نور، ج‏7، ص141)

2⃣ «أَسَفاً» را غالبا مربوط به «باخع ...» ‌دانسته‌اند؛ یعنی از شدت تاسف چیزی نمانده که خودت را به کشتن بدهی.

اما مقصود از «علی آثارهم: بر آثار آنان» یعنی:

الف. در قبال کارهای بدی که آنها انجام می‌دهند و در مقابل دعوت تو دائما بهانه‌جویی می‌کنند. (مجمع‌البیان، ج6، ص694)

ب. عبارت «إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَديثِ» توضیح آن است؛ یعنی برای همین ایمان نیاوردن و رویگردان شدن آنها از قرآنی که تو برایشان آورده‌ای. (مجمع‌البیان، ج6، ص694؛ المیزان، ج13، ص240)

ج. برای بعد از مرگشان [و در امان ماندن آنها از عذاب] (مجمع‌البیان، ج6، ص694)

د. برای اینکه کارهای آنان اصلاح شود؛ یعنی می‌خواهد بفرماید «رهبر بايد در فكر اصلاح عقايد و اعمال مردم و پيگير آن باشد.» (تفسير نور، ج‏7، ص141)

3️⃣ اغلب مفسران منظور از «هذا الْحَديثِ» را

الف. قرآن کریم دانسته‌اند و آیه «اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتاباً مُتَشابِهاً» (زمر/23) که کلمه «احسن الحدیث» در مورد قرآن به کار رفته است نیز موید این برداشت است. اما «حدیث» در قرآن کریم در مورد هر گونه گفتار و حکایتی نیز به کار رفته است؛ و بر این اساس، ممکن است اشاره این آیه:

ب. به همین مطلبی باشد که در دو آیه قبل مورد مذمت قرار گرفت؛ یعنی ایمان نمی‌آورند به اینکه باور به فرزند گرفتن برای خدا خیلی باور مهلکی است (بویژه اگر فرزند را به معنای تشریفاتی‌اش در نظر بگیریم که خود را عزیزکرده خدا قلمداد می کردند)

ج. به مفاد آیه قبل باشد؛ یعنی اینکه سخن از روی علم نباید زد و چنان سخنی کلام گزافی است که انسان را به وادی دروغ می‌کشاند.

انتهای پیام/#