آیا اردوغان می تواند مشکل خویش را با سیستم ریاستی حل کند؟

گروه بین الملل: در تازه ترین واکنشها به این تقلبات سلین سایک بوک، سخنگوی حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه، چهارشنبه اعلام کرد: «تصمیم گرفته‌ایم به دادگاه حقوق بشر اروپا رجوع کنیم.»

به گزارش بولتن نیوز، این حزب پیشتر از تصمیم شورای عالی انتخابات مبنی بر معتبر شمردن آرای بدون مهر که در آخرین لحظات به صندوق انداخته شده بود، انتقاد و اعلام کرده بود این تصمیم راه را برای تقلب هموار کرده است. تصمیم حزب جمهوری‌خواه خلق برای رجوع به دادگاه اروپا در حالی اتخاذ شد که دیوان عدالت اداری ترکیه روز سه‌شنبه با درخواست این حزب برای ابطال نتیجه همه‌پرسی اصلاح قانون اساسی مخالفت کرده بود.

مخالفت با دادخواست حزب جمهوری‌خواه خلق با چهار رأی موافق اعضای دیوان عدالت اداری در برابر یک رأی مخالف، به تصویب رسید. این نهاد قضایی با اشاره به اینکه تصمیم شورای عالی انتخابات ترکیه در خصوص تأیید نتایج انتخابات، «فرایندی اداری نیست»، این شکایت را در دایره صلاحیت رسیدگی خود ندانست. وزیر دادگستری ترکیه، شنبه گفته بود تصمیم شورای عالی انتخابات را نمی‌توان با شکایت در دادگاه قانون اساسی یا دیوان عدالت اداری زیر سوال برد. در همه‌پرسی اخیر ترکیه حدود 51/41 درصد از رأی‌دهندگان، به تغییر نظام این کشور از پارلمانی به ریاست‌جمهوری رأی موافق دادند. حدود 48/59 درصد از مردم ترکیه نیز با این اصلاحات مخالف بودند.

در پایان این همه پرسی اردوغان نتیجه همه پرسی را به بازی فوتبال تشبیه کرد و گفت چه با یک گل ببریم و چه با گلهای بیشتر بهرحال بازی برد است و چیزی از ارزش آن نمی کاهد، ولی واقعیت این است که اینگونه نیست. اگر حتی اردوغان پیروز همه پرسی هم شده باشد خوب می داند که نصف جامعه ترکیه مخالف این همه پرسی و تغییر قانون اساسی ترکیه است...هر چند مخالفین معتقد هستند که موافقین این همه پرسی تنها 45 درصد رای داشتند و بقیه آرا را با تقلب کسب کردند. استدلال مخالفین این است که در این همه پرسی میلیونها برگه رای بدون اینکه مهر داشته باشد به حساب آورده شده است در حالیکه در انتخابات شهرداریها در سال 2005 میلادی صرفا به خاطر یک رای مهر نشده کل انتخابات در شهر دیاربکر ملغی اعلام گردد. همزمان ناظران سخن از هزاران تقلب مستقیم از سوی هواداران حزب عدالت و توسعه سخن می گویند که نشان می دهد این همه پرسی کاملا بازنده بوده است. خود اردوغان هم از ابتدا فکر می کرد که مردم به او و همه پرسی اش رای ندهند ولی تقلب کمک کرد که این مرحله را پشت سر بگذارد.

در تاریخ حزب عدالت و توسعه این سومین رفراندوم می باشد که برگزار می شود، در رفراندوم سال 2007 میلادی 68 درصد رای بله دادند و در رفراندوم سال 2010 نیز 58 درصد رای مثبت دادند و در این رفراندوم نیز که منابع موثق تاکید دارند کمتر از 45 درصد بوده است اما سایه تقلب کمک کرده است این میزان به 51 درصد برسد.

در تمام کشورهای دنیا رفراندوم هایی که بین 67 تا 70 درصد ارا را بدست می اورند به عنوان رفراندومهایی با تایید بالا به حساب آورده می شوند و مشروعیت و مقبولیت پیدا می کنند و در مقابل رفراندوم هایی که آرای 51 تا 53 درصد را کسب می کنند جزو رفراندومهای با مقبولیت پایین به شمار آورده می شوند و نشانگر نبود وحدت اجتماعی در لایه های مختلف آن جامعه می باشد و خبر از شکاف گسترده می دهد.

ناظران بین المللی تماما بر یک نکته تاکید دارند که کمپین تبلیغات به هیچ عنوان برای دو طرف مساوی نبوده و همزمان دولت 300 برابر بیشتر از کمپین مقابل تبلیغات داشته است و بسیاری از مخالفین رای مثبت به همه پرسی اردوغان عملا راهی زندان شده بودند و سرکوب بخشی از حیات مخالفین شده بود.

رجب طیب اردوغان مدتهاست تبلیغ می کرد که سیستم پارلمانی در ترکیه مشکل اساسی به شمار می رفت و باید مردم به سیستم ریاستی رای دهند تا او بتواند همه مشکلات را پشت سر بگذارد و حالا او موفق شده است و به هدف خود رسیده و از این به بعد تنها فرد قدرتمند ترکیه به شمار می رود.

اردوغان وعده داده است از طریق سیستم ریاستی تمام مشکلات را حل و فصل کند حال باید ببینیم اردوغان می تواند مشکلات و بحرانهای شدید اقتصادی را در این کشور حل و فصل کند که می رود تیشه به ریشه اقتصاد این کشور بزند؟

باید ببینم اردوغان می تواند شکاف عمیقی را که در لایه های اجتماعی ترکیه ایجاد کرده است ترمیم بخشد و نوعی آشتی اجتماعی در جامعه ایجاد کند؟

باید ببینیم اردوغان می تواند تنش های گسترده ای را که با همسایگان درست کرده است حل کند؟ باید دید اردوغان می تواند نبردهای سازمان یافته را در داخل کشور که می رود ساختاری کاملا مردمی پیدا بکند متوقف نماید؟ باید دید اردوغان می تواند با سیستم ریاستی مشکلات متعددی را که با اروپا درست کرد حل و فصل کند؟

اصولا اردوغان دیگر بهانه ای برای مشکلات در ترکیه باید نداشته باشد ولی اتفاقات چند روز اخیر نشان داد که او نمی تواند به این مشکلات پایان دهد و خود هم بخشی از مشکل شده است. زندانی کردن بیشتر مخالفین در داخل و نقض حاکمیت سیاسی عراق و سوریه و کوبیدن بر طبل بازگرداندن سایه مرگ به ترکیه این پیام را به مردم ترکیه و منطقه و جهان داد که سیستم پارلمانی مشکل این کشور نیست بلکه تمام مشکل ترکیه خود اوست و بس و باید دید حالا با این همه قدرتی که پیدا کرده می تواند مشکل خویش را حل کند؟