دومینوی تغییر نظر و تغییر رویه‌های ترامپ/عقب‌نشینی از مواضع قبلی
گروه بین الملل: مصطفی مطهری* در یادداشت پیش رو که به بهانه تغییر موضع ترامپ در مورد شهرک سازی اسراییل در نوار غزه نوشته شده، نویسنده معتقد است آنچه که باروی کار آمدن ترامپ در ایالات‌متحده آمریکا از
همان ساعات اولیه بعد از مراسم تحلیف در سطح جهانی رسانه‌ای شده است تماماً توأم
با تحقیر بوده است. درواقع همان‌طور که انتخاب وی به‌عنوان کاندیدای نهایی جمهوری
خواهان و درنهایت رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا همه را شگفت‌زده کرد، اقدامات وی
بعد ورود به کاخ سفید با صدور فرامین جنجالی نیز همه را مات و مبهوت کرد. نه‌تنها
اظهارات، تصمیمات و عملکردها و احکام جنجالی از سوی وی شاهد و گواهی بر نکته فوق
است بلکه عقب‌نشینی از مواضع و گفته‌های پیشین در رابطه با چالش‌های جهانی (چالش
با چین) و منطقه‌ای در خاورمیانه (موضوع شهرک‌سازی‌ها و موضوع مهم تراز یعنی
انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس) نیز از دیگر نکاتی است که قابل‌تأمل
و درخور تحلیل است.
به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرار گرفته به شرح زیر می باشد:
درواقع ترامپ چند روز گذشته در گفتگو و مصاحبه با روزنامه «اسرائیل هیوم» با اتخاذ مواضعی متضاد نه‌تنها از مواضع قبلی خود در خصوص درگیری‌های اسرائیل و فلسطینی‌ها و حمایت بدون محدودیتش از ساخت‌وسازهای در اراضی اشغالی که خوش‌بینی‌هایی را در میان حامیان شهرک‌سازی‌ها در تل‌آویو به وجود آورده بود، عدول کرد بلکه اظهار کرد که «من می‌خواهم شاهد این باشم که اسرائیل درروند صلح منطقی‌تر رفتار کند. من می‌خوام هر دو طرف منطقی‌تر رفتار کنند و ما فرصت خوبی برای این مسئله‌داریم».
اما نکته مهم‌تر در رابطه با تغییر رویه‌های ترامپ در عرصه کلان رفتاری (عرصه خارجی) ایالات‌متحده آمریکا که در دوران قبل از ورود به کاخ سفید همواره آن را فریاد می‌کشید، نعره‌های پی‌درپی انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس بود که از آن موضع نیز عقب‌نشینی کرد. درواقع ترامپ در مسیر تغییر و عدول از مواضع خود با محوریت رژیم صهیونیستی تصریح کرد که در حال فکر درباره انتقال سفارت از تل‌آویو به بیت‌المقدس است. بطوریکه وی اظهار داشت این تصمیم آسانی نیست، سال‌های سال درباره این موضوع بحث شده است و هیچ‌کسی نمی‌خواهد این تصمیم را بگیرد و من هم در حال فکر کردن به آن به‌صورت جدی هستم.
اما آنچه که دارای اهمیت دنبال کردن و تحلیل وقایع و عقب‌گردهای ترامپ در فراگردهای متحیرانه کنشی او در رابطه با رژیم صهیونیستی است پرداختن به پیامدهای دو مؤلفه ذکرشده از بعد داخلی و خارجی است.
در بعد داخلی، اول اینکه مشروع نشان دادن موضوع شهرک‌سازی، بزرگ‌ترین مانع درراه اجرای طرح حل دو دولت است و این موضوع شدیدتر شدن فرآیند دوقطبی یهودی-عربی منجر خواهد داشت. دوم اینکه این اقدام با توجه به اینکه به عاملی در جهت تقویت احزاب راست افراطی (تضعیف چپ‌گراهای صهیونیستی) در میان صهیونیست‌ها خواهد شد، افزایش افراط‌گرایی در سرزمین‌های اشغالی و تشدید درگیری‌ها در سرزمین‌های اشغالی بخصوص قدس را به دنبال خواهد داشت. سوم اینکه این اتفاق در بعد داخلی در میان فلسطینان نیز اثراتی مشابه به همراه خواهد داشت؛ بطوریکه در بین فلسطینیان هم جایگاه احزاب و شخصیت‌هایی که طرفدار مذاکرات صلح و راه‌حل دو دولت هستند (جنبش فتح و شخص ابومازن)، تضعیف و دچار انفعال خواهند شد.
در بعد میانی (منطقه‌ای) و کلان (بین‌المللی) نیز ادامه رویه حمایت نامحدود و یا اتخاذ موضع انفعالی درباره اقدامات توسعه اراضی صهیونیست‌ها از سوی آمریکا، عملاً نقض صریح قوانین بین‌المللی محسوب می‌شود. درواقع با توجه به این اثرات قابل ملموس و در معرض دید پیامدها از عناصر داخلی و خارجی است که ترامپ شهرک‌سازی‌های اسرائیل برای فرایند صلح غیر سازنده می اند و از اسرائیل می‌خواهد در فرایند صلح معقول عمل کند. این در حالی است که ترامپ برای نشان دادن چهره‌ای همراه با تل‌آویو نیز گفت که انتظار دارد تا فلسطینیان نیز برای برقراری صلح، امتیازاتی بدهند، چراکه «هیچ توافقی نمی‌تواند توافق خوبی باشد مگر اینکه برای تمامی طرفین خوب باشد»، «من از هر دو طرف می‌خواهم که عقلانی رفتار کنند».
از سوی دیگر نیز برای درک بهتر پیامدهای موضوع انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو بیت‌المقدس باید اشاره کرد که انتقال سفارت‌خانه آمریکا به قدس به‌منزله به رسمیت شناختن پایتختی قدس برای اسرائیل است و این موضوع به معنای نادیده گرفتن حقوق فلسطینیان و مسلمانان است. درواقع موضوع جنجالی انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به شهر قدس که ترامپ آن را مطرح کرده است ازجمله موضوعات قدیمی و شعاری است. موضوعی که در سال 1995 میلادی کنگره آمریکا آن را تصویب کرد، اگرچه کلینتون و بوش در شعارهای انتخاباتی خود وعده چنین کاری را دادند ولی هیچ‌کدام از روسای جمهور آمریکا تاکنون اقدام عملی برای این موضوع انجام نداده است.
به‌هرحال آنچه باید موردتوجه قرار گیرد این است که علیرغم اینکه ترامپ نظرش را تغییر داده و از مواضع خود درباره شهرک‌سازی‌های رژیم صهیونیستی و انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس عقب‌نشینی کرده است اما به نظر می‌رسد تمایلی برای محکوم کردن اسرائیل در دوره ریاست‌جمهوری‌اش ندارد. درواقع ترامپ سعی دارد برنامه و اهداف خود را در سرزمین‌های اشغالی بر ارائه راهکارها و به‌تبع آن حل بحران فلسطین طراحی کند که مشمول زمان بوده و هست. بطوریکه همان‌طور که عقیده و باور عده‌ای کارشناسان و تحلیل گران است می‌توان گفت که ترامپ با در نظر گرفتن چالش‌های پیامدی در سرزمین‌های اشغالی، مواضعی اتخاذ کرده است که برخی آن را با مواضع دولت اوباما قابل همخوانی می‌دانند، مواضعی (مواضع اوباما) که ترامپ آن را درباره رژیم صهیونیستی ناعادلانه می‌دانست.
*دکتری علوم سیاسی
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
