سفر اهالی مدرسه علوم دینی «هارتفورد» به ایران / 10

گروه سبک زندگی، دانشجویان، کارکنان، مدیران و هیات امنای مدرسه علوم دینی «هارتفورد» در سفری تفریحی از ایران دیدار کردند.

روز دهم: شیراز

گویی از گوشه و کنار شهر شیراز بوی گل به مشام می رسد. عطر شیرین و خوشایند یاس و یاسمن بهارنارنج تقریباً همه جا را پُر کرده است. تلفیق این رایحه دلکش با هنر و شعر موجب سرزندگی این شهر شده است.


انتخاب بهترین قسمت این سفر هر لحظه سخت تر و سخت تر می شود، انگار در هر گوشه ای تجربه جالب دیگری نهفته است.
 
صبح ما در شیراز با بازدید از جایی موسوم به مسجد «صورتی» یا نام واقعی اش «مسجد نصیرالملک» آغاز شد.


درست موقعی که فکر می کردیم دیگر فضای داخلی هیچ مسجد یا بنایی در گشت و گذار از شهرهای ایران به خاطر تزئینات چشم نواز و زیبایش ما را تحت تاثیر قرار نمی دهد، زیباترین مسجدی که تاکنون دیده بودیم را پیدا کردیم.
 
شاید بسیاری، این تجربه را به حضور درون فضایی شیشه ای توصیف کنند. تابش نور خورشید از پنجره ها و شیشه بندهای منقوش و رنگارنگ، رنگین کمانی از انعکاس رنگ ها را به نمایش گذاشته بود که بر فرش های ایرانی زیر پای ما به رقص درآمده بود.


ستون های مارپیچی و سقف منقوش و زیبایی که بر فراز این ستون ها استوار شده بود و کلمات دعای جوشن کبیر را به خط خوش عربی بر سینه داشت.  
 
سپس از خانه تجار شیراز که به موزه تبدیل شده بود تا باغ های زیبایی که گوشه و کنار این شهر را با رنگ های زیبا و رایحه خوش پُر کرده بود، همه جا را گشتیم.


شاید تصور کنید که انسان از دیدن این همه زیبایی و بناهای تاریخی خسته می شود اما این سفر به ما ثابت کرد که اصلاً چنین چیزی صحت ندارد. دیدن اینهمه زیبایی، از کاشی های زیبا و پُر نقش و نگاری که یادگار سمبلولیسم کهن بود، تا طراحی ها فضاسازی های مدرن مناظر، باز هم کافی نبود.  
 

با بالا رفتن خورشید ظهرگاهی، ما وارد مسجد وکیل شدیم که سر راه بازار و حمام وکیل قرار داشت که اکنون به موزه تبدیل شده است.

وکیل در معنای لغوی به معنی "نماینده" است و در واقع نام یکی از پادشاهان محبوب ایرانی بوده است.


گویا وی از ابتدا لقب شاه را نپذیرفته و در عوض لقب وکیل را برای خود برگزیده، و خود را نماینده مردم فقیر می دانسته و زندگی و دوره سلطنت خود را وقف خلق فضاهایی عمومی مانند بازار و حمام و ... برای مردم کرده تا مردم عادی بتوانند از این فضاها استفاده کرده و لذت ببرند - بسیاری از این اماکن هنوز هم مورد استفاده و تفرجگاه مردم عادی شیراز است.


هنگام  قدم زدن به سمت بازار از کنار موتورسواران زیادی عبور کردیم و لابه لای جمعیت زیادی راه می رفتیم که با عجله از کنار ما راه باز می کردند و می خواستند قبل از آغاز گرمای بعدازظهر که مغازه ها چند ساعتی تعطیل می کنند، خرید خود را به پایان برسانند. 


این بازار قدیمی هنوز هم حس و حال قرن 18 را در خود دارد و راهنمای ما می گفت که اجاره بهای این مغازه ها بسیار زیاد است و هیچکس اجازه ندارد، تغییرات اساسی در ساختار و طراحی این بناها ایجاد کند تا حس و حال کهن و سنتی آن دست نخورده باقی بماند.

بعد از این که باز هم سوغاتی و هدایای مختصری خریداری شدم برای خواب و استراحت بعدازظهر به هتل بازگشتیم.


چیزی نگذشت که بار دیگر سوار بر اتوبوس به آرامگاه سعدی شیرازی، یک از مهم ترین و معروف ترین چهره های ادبی ایران رفتیم.

سعدی که یکی از شاعران بزرگ قبل از زمان حافظ به شمار می آید، قبل از فوتش در سال 1292 اشعار و حکایات پندآموز و تاثیرگذاری از خود به جای گذاشته است.


مقبرۀ سعدی پُر بود از خانواده ها و گروه های دانشجویی و دانش آموزی که همگی مانند ما برای بازدید و ادای احترام به مردی آمده بودند که در بیان افکار و عقایدش از چاشنی جسارت و تا حدی گستاخی استفاده کرده و در اشعارش از نظام و حکومت و سیستم قضایی وقت خود، انتقاداتی را مطرح کرده است.
 
بعد از ادای احترام به سعدی بزرگ و تعدادی از نوادگانش که در نزدیکی مقبره او مدفون شده اند، به سمت مقبره حافظ رفتیم.


با اینکه هر دوی این شاعران بزرگ در ایران به شدت معروف و محترم هستند، اما حافظ به نحو متمایزی خوانندگان و هواداران بین المللی دارد و تعداد انبوه مشتاقان مقبرۀ او میزان محبوبیتش را به خوبی به نمایش می گذارد.
 
به لطف دوست عزیزمان دکتر شکیبی ما کمی با اشعار حافظ آشنا هستیم و تقریباً می توانستیم اشعار او که هنگام زیارت مقبره اش از بلندگوها به گوش می رسید را تشخیص بدهیم و درک کنیم.

 
با شنیدن اشعار حافظ و صحبت های راهنما که اطلاعات بیشتری از افکار و اندیشه های حافظ برایمان می گفت، متوجه شدیم که حافظ همواره آرزو داشته که بارگاهش میعادگاه عاشقان مشتاق باشد و فضای شاعرانه و لبخند و شور و شعف بازدیدکنندگان مقبره او به واقع فضایی شاد و معنوی ایجاد کرده بود.
 

به سختی می شد تصور کرد که روز شاعرانه ما هر لحظه هیجان انگیز تر می شد. ما تقریباً تمام مقبره و موزه ها و باغ های اطرافش را بازدید کردیم و تقریباً دو ساعتی را هم در بازار سپری کردیم و با این شاعر بزرگ و افکارش تجدید پیمان کردیم - خوب این بعدازظهر زیبا و دلنشین دیگر چه ارمغانی می توانست برای ما داشته باشد؟
 

همینکه آفتاب غروب کرد، ما را به کنسرتی شنیدنی و جالب بردند که توسط گروه معروف سیتار و دف موسوم به «عندلیب»(واژه فارسی به معنی بلبل) اجرا می شد.

یکی از افراد گروه ما پیش از این به موسیقی اصیل ایرانی که در شیراز اجرا می شد، علاقه داشت و با اهدای این هدیه ارزشمند ما را نیز مهمان این تجربه به یادماندنی کرد.
 
توصیف نوای دل انگیز نی (فلوت ایرانی)  امکان پذیر نیست و در کلام نمی گنجد. 


سفر ما به شیراز که با نوای نی و صدای سیتار و ضرب و دف ادغام شده بود، خاطره ای به یادماندنی در ذهن گروه ایجاد کرد.

ما همگی این لذت وصف نشدنی را مدیون دوستمان نیل و علاقه وافرش به موسیقی هستیم.