دانشگاه مفيدقم، مركز معرفی فرهنگی اسلامی به جهان اسلام

گروه فرهنگی، دانشگاه مفيد قم، با سابقه 20 ساله در پذيرش و تربيت دانشجو، زمينه آشنايي دانشجويان علوم انساني را با مباني فقهي و فرهنگ ديني و اسلامي، در رشته هاي مختلف ايجاد كرده و  در حال حاضر 4500 دانشجو در 18 رشته و سه سطح كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري در اين دانشگاه مشغول تحصيل می باشند و پيش از اين نيز حدود 3500 نفر از اين دانشگاه فارغ التحصيل داشته است. 

به گزارش بولتن نيوز، اين دانشگاه، به خاطر ايجاد ظرفيت بالاي تحصيل در رشته هاي علوم انساني با برخورداري از مباني فقهي، انديشه و فرهنگ اسلامي و ارائه رشته هاي مختلف اقتصاد، فلسفه، حقوق، مترجمي زبان و... به مركز بزرگ معرفي علوم انسانی و فرهنگ و معارف اسلامی به جهان اسلام تبديل شده و به خاطر قرار گرفتن در شهر مقدس قم و استفاده از ظرفيت حوزه هاي علميه، و حضور فضلا و روحانيون، مراجع و مجتهدين حوزه و استادان رشته هاي مختلف دانشگاهي، به مركز غني و توانمند در علوم انساني و اسلامي  تبديل شده و ظرفيت بررسي مسائل و حل مسائل و چالش هاي علوم انساني را ايجاد كرده است تا به خاطر برخورداري از موقعيت شهر مقدس قم به عنوان يك شهر مذهبي و مركز علوم اسلامي و تشيع، مسائل علوم انساني  به گونه اي پيگيري شود كه پاسخ قانع كننده اي به سوالات دانشجويان و محققان رشته علوم انساني باشد. 

حجت الاسلام گل قند دشتي، از مديران دانشگاه مفيد، در حاشيه مراسم آغاز سال تحصيلي جديد در دانشگاه مفيد قم كه روز يكشنبه 6 مهرماه 93 برگزار شد، در پاسخ به پرسش خبرنگار اعزامي بولتن نيوز به شهر مقدس قم، در ارتباط با رشته هاي دانشگاه مفيد گفت: در دانشگاه مفيد قم  حدود 4500 دانشجو در سطوح مختلف كارشناسي، كارشناسي ارشد، و دكتري تحصيل مي كنند و در 18رشته  كارشناسي، 5 رشته كارشناسي ارشد و 5 رشته دكتري، دانشجو پذيرفته است. 

وي افزود: رشته هاي اقتصاد نظري، اقتصاد بازرگاني، حقوق، فلسفه، علوم سياسي، مترجمي زبان، علوم قرآني و حديث، پول و بانكداري، حقوق بين الملل، جزا و جرم شناسي، حقوق بشر، حقوق خصوصي، حقوق عمومي، اقتصاد اسلامي، معارف قرآني، فقه و مباني حقوق، فلسفه دين، فلسفه اسلامي، فلسفه غرب ... در دانشگاه مفيد قم وجود دارد .

وي ادامه داد: حدود 3 هزار نفر در سطح كارشناسي، حدود 100 نفر در سطح دكتري و حدود 1000 نفر در سطح كارشناسي ارشد مشغول تحصيل هستند. وي در پاسخ به پرسشي در مورد حجاب دانشجويان دختر گفت: حجاب دانشجويان چادر است و بر آن تاكيد شده است.

حجت الاسلام دكتر مرتضي محمدي معاون دانشجويي و فرهنگي دانشگاه مفيد قم،  نيز با اشاره به سابقه 20 ساله فعاليت اين دانشگاه گفت: در حال حاضر 4500 دانشجو در سطوح كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري و در رشته هاي مختلف علوم انساني در حال تحصيل هستند.

وي افزود: تاكنون بيش از 3500 نفر نيز از اين دانشگاه فارغ التحصيل شده اند و روي هم رفته تاكنون بيش از 7 هزار نفر تاكنون دانشجو پذيرفته است.وي ادامه داد: در سطوح مختلف، با گرايش هاي ديني و مذهبي و علمي در رشته هاي مختلف علوم انساني، از جمله اقتصاد، حقوق، فلسفه، علوم قرآني و...دانشجو پذيرفته شده و در 2 سال اخير نيز در رشته هاي فقه، و مباني فقهي علوم اقتصادي،  علوم سياسي، حقوق بين الملل، و... رشته هايي اضافه شده است. 

وي افزود: رشته هاي مختلف حقوق شامل حقوق خصوصي، حقوق عمومي، جزا، انديشه سياسي، مسائل ايران، و... نيز در سطوح ارشد و دكتري ايجاد شده است. 

وي در پاسخ به اين پرسش كه به نظر شما تحصيل در دانشگاه مفيد قم، كه علاوه بر مسائل علمي، مباني فقهي و علوم قديمه  و متناسب با فرهنگ ايراني اسلامي و بومي ايران را پيگيري مي كند چه تاثيري در تعليم و تربيت دانشجويان، پخته شدن دانشجو، ايجاد مسووليت اجتماعي، احساس تعلق به جامعه، و حل و فصل مسائل جامعه ايران دارد؟ گفت: دوره دانشجويي، و تحصيل، مهمترين دوره در ايجاد ساختار روحي، علمي و پخته شدن جوانان است تا علاوه بر يادگيري علوم، انتقال دانش و مسائل امروز بشر، احساس مسووليت اجتماعي، مديريت زندگي و كار و احساس تعلق به جامعه را نيز به همراه داشته باشند. لذا دانشگاه هايي مانند دانشگاه مفيد، به دانشجو كمك مي كند كه ضمن فراگيري علوم امروز جهان، با مسائل فرهنگي و غني ايران و تعاليم اسلامي و مسائل بومي ايران نيز آشنا شوند و قادر باشند كه علم روز را با مسائل بومي و روز جامعه ايران پيوند بزنند. 

وي افزود: نگاه تك بعدي، توان دانشجو را افزايش نمي دهد و اگر تنها علوم قديمي و بومي باشد يا تنها علوم غربي مطالعه شود، باعث توانمندسازي نمي شود و توانمندسازي و درك مسائل جامعه، حل مشكلات و بومي سازي و دروني سازي علوم و دانش بشري، زماني تحقق مي يابد كه دانشجو و دانشگاه بتواند ضمن فراگيري مسائل روز علمي و انتقال تجربه دانشگاه هاي جهان، قادر به بومي سازي و بهره گيري از مباني غني علمي و فرهنگي و تاريخي ايران زمين و مفاهيم اسلامي نيز باشد تا مسائل جامعه ايران با بهره گيري از علوم روز جهان و مباني بومي و غني داخل كشور پيگيري شود و افرادي با درك و تحليل عميق پرورش يابد.

وي ادامه داد: باوجود بي مهري هايي كه گاهي در زمينه هاي فرهنگي و اجتماعي وجود دارد، دانشگاه ها بايد به جنبه هاي فرهنگي و تعليم و تربيت توجه داشته باشند و افرادي پخته و عميق را پرورش دهند. 

وي افزود: در قرآن كريم، چندين بار به تزكيه و تعليم  اشاره شده است. اين موضوع نشان مي دهد كه تزكيه حتي قبل از تعليم اهميت دارد. لذا محيط دانشگاه بايد ضمن آن كه به دريافت علوم روز توجه دارد اما قبل از آن مسائل فرهنگي و بومي و ريشه هاي غني فرهنگ ايراني اسلامي را نيز مورد توجه قرار دهد. 

دكتر محمدي با اشاره به تجربه دريافت مفاهيم عميق انسان ساز در جبهه هاي جنگ و در سنگر رزمندگان گفت: وقتي به تجربه دفاع مقدس نگاه مي كنيم در مي يابيم كه گاهي يك هفته حضور در جبهه هاي جنگ، بيش از يكسال حضور در دانشگاه و 10 سال حضور در جامعه، تجربه و پختگي و مفاهيم انسان ساز را به انسان منتقل مي كند. مسووليت اجتماعي، فداكاري، تلاش براي ميهن و حركت در جهت منافع ملي و كار براي مردم و رضاي خداوند و رضايت مردم، درك مفاهيم عميق ادبيات و تاريخ ايران و مفاهيم ارزشمند اسلامي و... مسائلي است كه در جبهه هاي جنگ، بيش از هر مكان و زمان ديگري براي انسان پندآموز و سرنوشت ساز و انسان ساز است. 

وي با اشاره به خاطره اي از عمليات والفجر 8 و كربلاي 5 و حضور در شلمچه و... گفت: به ياد داريم كه در شرايط سخت جنگ، رزمندگان اسلام در يك مقطع، در شرايطي بودند كه در تيررس دشمن بودند چون منطقه باتلاقي بود، و  شاهد حضور تعدادي از سربازان عراقي و بعثي بوديم كه زخمي شده بودند و جلوي چشم ما در حال جان دادن بودند و امكاناتي نداشتند، اما در اين شرايط رزمندگان اسلام با وجود آن كه در زير آتش دشمن بودند، با درك مفهوم، "چو اسيرتوست اكنون، به اسير كن مدارا" با مجروحان عراقي مدارا كردند و به جراحت و زخم و مشكلات آنها رسيدگي كردند. اينها نشان مي دهد كه جبهه هاي دفاع مقدس، در انسان سازي و ايثار و گذشت و فداكاري، تاجايي اثرگذار بوده كه حتي رزمندگان، با سرباز دشمن نيز از نگاه انسان دوستي و كمك به مسلمان فريب خورده دشمن بعثي برخورد كردند و به جاي كشتن آنها، با اسير يا سرباز زخمي مثل يك انسان برخورد كردند. 

محمدي كه خود جانباز جنگ تحميلي است و به قول خودش، سعادت جانبازي و ايثارگري داشته، با اشاره به خاطراتي از درس و جبهه و جنگ گفت:  امام خميني فرمودند كه جبهه دانشگاه است و مسووليت پذيري و فداكاري و... را به رزمندگان  و دانشجويان آن زمان آموخت. زماني كه با آقايان دكتر نبويان و دكتر هاشمي  و ساير روحانيون در حوزه علميه بابل  بوديم در عمليات و جبهه نيز حضور داشتيم و هر زمان كه لازم بود در جبهه و عمليات شركت مي كرديم و در زماني كه امكان بازگشت به داخل كشور را داشتيم و عمليات نداشتيم به حوزه ها مي رفتيم و مشغول درس و بحث و تحصيل مي شديم. تعداد زيادي از همكلاسي ها و دوستان ما در اين مسير در جبهه ها، شهيد شدند و تعدادي نيز مجروح  و جانباز شده اند. 

وي افزود: در شرايط كنوني، نيز بايد محيط دانشگاه و مدارس و محيط كار و جامعه نيز بايد به گونه اي باشد كه ضمن تعليم مباني علمي و علوم جديده و قديمه، به تربيت و تزكيه نيز توجه كنيم. لذا بايد در كنار علم، مسائل بومي و فرهنگ غني ايراني اسلامي را نيز بياموزيم و انتقال دهيم و... 

وي در پاسخ به اين پرسش كه باوجود نگراني خانواده ها، از غفلت نظام آموزشي نسبت به تعليم و تربيت فرزندان آنها، چه فضاهاي آموزشي مي تواند به تعليم و پرورش وتزكيه توجه كند تا افراد بعد از اتمام تحصيل، افرادي كارآزموده و پخته و مسووليت پذير باشند و محيط دانشگاه و مدرسه محيط انسان سازي و مسووليت پذيري باشد و... گفت: نظام آموزشي بايد در كنار تعليم و درس و علم، دانشجو و دانش آموز را با انسان دوستي و مسووليت پذيري آشنا كند. بايد با مسائل بومي  و فرهنگ غني ايراني و اسلامي آشنا شويم. لذابايد علاوه بر درس، از طريق مراسم، كتاب خواندن، تشكل ها، فعاليت ها، بحث ها، آزادي بيان و بحث و گفت وگو، كرسي آزاد انديشي و... محيط آموزشي را به محل انسان سازي و مسووليت پذيري تبديل كنيم. دانشگاه بايد انسان ساز باشد نبايد تنها درس و نمره گرفتن مطرح باشد. بايد مكان بحث و گفت وگو باشد. 

از آنجا كه در برخي مدارس و دانشگاه ها نسبت به اين مسائل غفلت شده لذا خانواده ها نگران آن هستند كه فرزندان آنها چگونه پرورش مي يابند و آيا با مسائل زندگي  و مديريت و.. آشنا مي شوند يا خير. در نتيجه ترجيح ميدهند دانشگاه و مدرسه اي را انتخاب كنند كه اين گونه مسائل را نيز مورد توجه قرار مي دهد و مسووليت پذيري و مديريت و آگاهي از فرهنگ و ادبيات غني ايراني اسلامي را دنبال مي كند. لذا محيطي مثل دانشگاه مفيد كه هم با مباني فقهي و ديني و مذهبي  وهم با مباني علمي سروكار دارد و از استادان دانشگاه ها تا فضلاي حوزه علميه قم را دعوت به همكاري كرده است، باعث مي شود كه دانشجو تربيت و توان قابل توجهي داشته باشد. 

وي با اشاره به گسترش تشكل هاي دانشجويي وعلمي و اثر آن بر درك مسائل جامعه گفت: با ايجاد انواع انجمن و تشكل هاي علمي و دانشجويي در رشته هاي مختلف، تلاش شده كه مسائل حقوقي، اقتصادي، سياسي و... مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد و درك مناسبي از مسووليت هاي اجتماعي را حاصل نمايد. ما حتي در رشته مترجمي زبان نيز انجمن علمي داريم و كانون هاي مختلفي در زمينه قرآن، مسائل فرهنگي و مذهبي داريم. 

وي افزود: دغدغه هاي جامعه و دانشجويان در اين كانون هاي فرهنگي، ادبي، علمي و ... مطرح و بررسي مي شود. ضمن آن كه اصول و ارزش ها و چارچوب هاي قانوني رعايت مي شود، آزادي بيان و درك و بيان دغدغه ها نيز در چارچوب قانون وجود دارد و فعاليت هاي دانشجويي نيز تقويت مي شود. 

وي ادامه داد: در شروع سال تحصيلي، و همزمان با هفته بزرگداشت دفاع مقدس، مباحث علمي و ارزشي با هم تلفيق شده و فعاليت هاي جدي با برگزاري نمايشگاه فرهنگي و دفاع مقدس در ورودي دانشگاه داشته ايم و  مراسم آغاز سال تحصيلي، نيز طي همايشي با حضور دانشجويان و اعضاي هيات علمي و مسوولان دانشگاه برگزار شد. 

وي با اشاره به برگزاري جشن ازدواج تعدادي از دانشجويان كه در فضايي شاد و با كمك خيرين و بيت حضرت آيت اله موسوي اردبيلي در سال هاي اخير انجام شده گفت: امسال با وجود مشكل منابع مالي،  با كمك تعدادي از خيرين و بيت آيت اله موسوي اردبيلي، حدود 65 زوج جوان آغاز زندگي خود را جشن گرفتند. سال گذشته نيز بيش از 70 زوج جوان توانستند در فضايي همراه با شور و نشاط، آغاز زندگي خود را با حضور دانشجويان و همكلاسي هاي خود جشن بگيرند. 

وي افزود: برگزاري جشن ازدواج، ضمن اين كه گردهمايي دانشجويان را همراه با شور و نشاط و شادي به همراه دارد و فضايي دلنشين و همراه با مهر و همدلي و همراهي ايجاد مي كند، و ارتباط دانشجويان و استادان را تقويت مي كند، باعث ايجاد انگيزه در جوانان براي ازدواج و انجام سنت حسنه ازدواج مي شود كه مورد تاكيد پيامبر اسلام و امامان و پيشوايان است و از سوي ديگر با كمك خيرين، مشكلات مالي جوانان نيز كاهش مي يابد و باعث تقويت همدلي و همراهي و انسان دوستي و تقويت مسووليت اجتماعي و شروع زندگي همراه با اميد مي شود. 

دانشجويان پس از فارغ التحصيلي در دوره كارشناسي و كارشناسي ارشد وارد جامعه مي شوند و بايد مديريت زندگي و جامعه و كار و شغل خود را به دست بگيرند. در نتيجه بايد براي پذيرش مسووليت كار و زندگي آماده شوند. لذا در تشكل هاي دانشجويي و علمي و در محيط دانشگاه، آماده مي شوند تا خود را براي پذيرش مسووليت توانمند سازند. در تشكل هاي دانشجويي به اين پرسش پاسخ مي دهند كه چه توانايي هايي لازم است و چه مواردي بايد پيگيري شود تا علاوه بر مطالعه و درس و علم، توانايي حرفه اي و مديريتي خود را افزايش دهند و با مسائل جامعه خود آشنا شوند. 

محمدي گفت: حتي براي آشنايي با معضلات اجتماعي، ريشه هاي مشكلات و راهكار برخورد با آنها، نمايشگاه مواد مخدر برگزار شد تا آسيب هاي اجتماعي شناسايي شود. 

دانشگاه مفيد قم از حدود 50 عضو هيات علمي ثابت در رشته هاي مختلف برخوردار است و حدود 100 استاد و عضو هيات علمي نيز به صورت پاره وقت با دانشگاه همكاري دارند و جمعا حدود 150 نفر در رشته هاي مختلف، كار تعليم دانشجويان را به عهده گرفته اند. 

دانشگاه مفيد علاوه بر برنامه ها، مراسم، تشكل ها و نمايشگاه هاي مختلف، در برگزاري ارتباط هاي بين المللي با استادان و اعضاي هيات علمي و دانشگاه هاي خارجي نيز اقدامات قابل توجهي انجام داده است و رفت و آمدهاي علمي و مطالعاتي و تحقيقاتي و بررسي تجربيات ايران و كشورهاي خارجي مورد توجه است.

شروع كلاس هاي ايشان و دانشگاه با اقتصاد اسلامي بود و به دنبال اين مباحث، فارغ التحصيلاني مانند حجت الاسلام عباس موسويان را داريم كه عضو شوراي فقهي بانك مركزي است و افراد ديگري در شوراي بورس و... از فارغ التحصيلان دانشگاه مفيد هستند. همچنين اين دانشجويان پس از اتمام درس خود در بسياري از نهادها، تشكل ها و سازمان ها و شركت ها مشغول فعاليت شده و از توان بالاي آنها استفاده مي شود.  استادان حوزه و دانشگاه در اين دانشگاه در كنار هم فعاليت دارند و توان علمي و حوزوي و تحليل مباني فقهي دانشجو را افزايش داده اند. 

محمدي در پاسخ به اين پرسش كه چه تعداد از دانشجويان از حوزه علميه و طلاب و روحانيون هستند گفت: حدود  25 درصد ازدانشجويان در مجموع از حوزه هستند و 75 درصد نيز دانشجويان معمولي هستند كه از طريق كنكور وار مي شوند. در هنگام ورود حدود 15 درصد از دانشجويان از طلاب و روحانيون هستند كه با آزمون و مصاحبه انتخاب مي شوند و بايد پايه 10 حوزه باشند. همچنين تعدادي از دانشجويان كه در كنكور شركت مي كنند، افرادي هستند كه قبلا سابقه حضور در حوزه را داشته اند و حالا به دانشگاه مفيد آمده اند. 

وي افزود: افرادي كه حدود 10 سال در حوزه بوده اند و پايه 10 حوزه بوده اند مي توانند وارد دانشگاه مفيد شوند و ما آنها را بورس مي دهيم. 

وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا در شرايطي كه مباني فقهي اسلامي و علوم امروزي در دانشگاه تدريس مي شود و بحث و گفت وگوهاي مختلفي نيز مطرح مي شود، آيا دچار چالش ها و سوالات پيچيده و... مي شوند كه از اين روش تحصيل  در دانشگاه مفيد قانع نشوند و...گفت: دانشجو پرسشگر است  و به سختي قانع مي شود لذا  بايد از مباني اعتقادي و بومي و فرهنگ و ادبيات ايراني اسلامي استفاده كنيم تا باعث پربارتر شدن مباحث علمي شويم و دانشجو بتواند راهكار مناسبي براي درك و برخورد منطقي بيابد و قانع شود . دانشجو در اثر مواجه شدن با افكار غربي ممكن است تك بعدي شود و يا با آشنايي با مباحث علوم قديمه ممكن است آشنايي كافي با مباحث جديد نداشته باشد اما وقتي با منطق و جستجوگري با مباحث آشنا مي شود پخته مي شود و قادر به درك وعمق مباحث خواهد بود هم با ابزارهاي علمي آشنا مي شود و هم ضرورت ها، ارزش ها، اصول و قواعد بومي و فرهنگي خود را مي شناسد و لذا به تدريج قانع مي شود. 

وي تاكيد كرد: در دانشگاه مفيد، ما فيلتر براي ورود دانشجو نداريم كه چه كسي بيايد و چه كسي نيايد. ورود دانشجو از طريق كنكور انجام مي شود و رقابتي است و بسته به نوع انتخاب رشته او دارد. وقتي حاضر مي شود به تدريج با روش درس و بحث در دانشگاه مفيد آشنا مي شود و با جذابيت، بحث هاي غني و عمق مباحث آشنا مي شود و با روش تدريس هماهنگ مي شود. دانشجو ممكن است ابتدا قانع نشود و جستجوگر باشد اما به تدريج در فضاي آزاد بحث و درس و گفت وگو، با مباحث آشنا مي شود و با استدلال و منطق استادان و همدرس هاي خود، قانع مي شود. 

وي افزود: اين گونه مباحث و آشنايي با علوم امروز و مباني فقهي و ديني و اسلامي اگر در قم و دانشگاه مفيد جواب نگيرد در كجا مي تواند جواب بگيرد؟!  لذا ظرفيت بالايي در قم و دانشگاه مفيد براي دريافت استدلال و بحث هاي منطقي، علمي و ديني وجود دارد و فضاي بسيار مطلوب و راهگشا و اثرگذاري در اين زمينه وجود دارد كه پاسخ بسياري از سوالات دانشجويان در دانشگاه هاي مختلف در كشورهاي اسلامي را مي دهد. 

وي تاكيد كرد: دانشگاه مفيد قم، مركزي براي معرفي فرهنگ اسلامي به جهان اسلام است زيرا  دانشجو هم با مباحث اسلامي و ديني آشنا مي شود و هم با مباحث علمي و دانش روز جهان آشنا مي شود و در نتيجه مركز و دانشگاهي غني و با ظرفيت بالا در خدمت معرفي انديشه هاي اسلامي و تقويت علوم انساني در جهان اسلام و ايران و جهان است. 

نمونه روش دانشگاه به شكل هاي ديگري در ساير موسسات در قم مورد توجه قرار گرفته است و در موسسه پژوهشي امام خميني با مديريت آيت اله مصباح يزدي، و دانشگاه اديان و مذاهب، دانشجويان و طلبه ضمن آشنايي با زمينه ها و فرهنگ و انديشه هاي اسلامي و ديني و مباني فقهي علوم مختلف، به شكل هاي مختلف با مباني علمي روز نيز آشنا مي شوند تا به پربارترشدن فرهنگ و روش تحقيق علوم انساني و اسلامي كمك كند.