بازسازی عمارت ناصرالدین‌شاه توسط سپاه

عمارت کلاه فرنگی ناصرالدین شاه در میدان سپاه تهران بالاخره پس از گذشت ۳۷ سال از آخرین باری که مرمت شد قرار است پیش از اینکه فرسایش گذر زمان، تاریخ را در آن از بین ببرد با تفاهم سپاه، میراث فرهنگی و شهرداری عملیات نجات‌بخشی آن آغاز شود و موزه‌ «انقلاب» یا «جنگ» در آن شکل گیرد.

به گزارش فارس ناصرالدین شاه قاجار در سال 1291 هجری قمری بعد از بازگشت از نخستین سفر خود به فرنگ دستور داد تا کاخی بین قصر قاجار (زندان قصر) و باغ نگارستان (وزارت ارشاد) بنا کنند و عمارتی چهارطبقه را در آن بسازند، کاخ ساخته شد و زنان شاه به این کاخ منتقل شدند و از آن پس این کاخ نام عشرت آباد گرفت و برج چهارطبقه آن موسوم به کلاه فرنگی شد.

عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد به عنوان بنایی قاجاری 23 فروردین 1346 با شمارهٔ ثبت 648 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید که هم اکنون در داخل پادگان ولیعصر (عج) نیروی هوایی سپاه قرار دارد.

اما در این سالها شرایط قرارگیری آن سبب شده است تا فرسایش تدریجی با این بنای تاریخی عجین شود و از عمارت وسیع و کوشک‌ها و استخر بزرگ عشرت‌آباد تنها عمارتی چهارطبقه باقی بماند.

در دوره‌های مختلف تلاشهایی برای حفظ این بنای تاریخی انجام ‌شد اما بی‌نتیجه. در سال 1384 مهدی معمارزاده، رئیس وقت اداره حفاظت و مرمت میراث فرهنگی استان تهران، «تخصیص 300 میلیون تومان اعتبار برای مرمت عشرت‌آباد را اقدامی مهم برای نجات این عمارت قدیمی عنوان کرده بود»، بودجه‌ای که اگر به مرمت این عمارت ختم می‌شد امروز پس از گذشت 8 سال احوال عشرت‌آباد تا این حد غبارگرفته نبود.

وی 8 سال پیش گفته بود که «پوسیدگی‌های ایجاد شده در بنا تا حدی است که عمارت عشرت‌آباد در برابر لرزه‌ای 2 ریشتری هم توان مقاومت نداشته و فرو می‌ریزد.»

اما پس از گذشت سالها این روزها با بازدید رئیس شورای شهر و مدیر کل میراث فرهنگی تهران، «عشرت آباد» دوباره خبرساز شده است و قرار است سپاه، میراث فرهنگی و شهرداری به تفاهمی برای مرمت و حفظ این عمارت تاریخی برسند و برای آن کاربری در قالب «موزه» تعریف کنند.

رجبعلی خسروآبادی، مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران در این باره به خبرنگار فارس می‌گوید: طرح‌های اولیه‌ای برای حفاظت از عمارت کلاه فرنگی تهیه شده بود اما طرح ما گسترده تر از این است که فقط عمارت کلاه فرنگی مرمت شود، عمارت نیاز به عملیات نجات بخشی دارد و باید نحوه چگونگی استفاده از آن و کاربری جدید آن تعریف و تنظیم شود.

وی درباره منبع تأمین بودجه عملیات نجات بخشی و مرمت بنا پاسخ می‌دهد: سپاه قول  داده است که از نظر اعتباری کمک کند و دسترسی را باز کند تا مردم پس از تبدیل آن به موزه بتوانند در محل عمارت، حضور داشته باشند.

مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران تأکید کرد که این عمارت حتماً تبدیل به موزه می‌شود.

وی می‌گوید: موزه «انقلاب» یا موزه «جنگ» کاربری جدید عمارت کلاه فرنگی خواهد بود.

خسروآبادی تصریح می‌کند: میراث فرهنگی ، شهرداری و سپاه یک ماه فرصت دارند تا متن تفاهم‌نامه برای نجات و مرمت عشرت‌آباد را تنظیم و تهیه کنند.

با این اوصاف پیش‌بینی می‌شود که آن‌قدرها هم سر عمارت کلاه فرنگی بی کلاه نمی‌ماند و پیش از آنکه به کلی تخریب شود با هماهنگی دستگاه‌های مرتبط عملیات نجات بخشی و مرمت آن صورت پذیرد و مردم بتوانند به این عمارت راه یابند.