باید به‌عنوان انسان مورد احترام باشیم

روح الله مومن نسب : یکشنبه ۱۰ آذر ۱۳۹۲ ساعتِ ۱۸:۴۴ دقیقه به مدت ۴۲ دقیقه میهمانِ برنامهٔ زندهٔ برخطِ شبکهٔ آموزش بودم. در طول برنامه حرف هایِ عجیبِ مجری و کارشناس، بحث را به سویی برد که ناچارم کرد موضوع «سایبر آپارتاید» را طرح کنم و از آن روز دنبال فرصت و بهانه‌ای می‌گشتم تا در حد زمان و علم ام به این موضوعِ مهم بپردازم.

به گزارش بولتن نیوز، ساعاتِ پایانی پنجشنبه ۱۴ آذر ۱۳۹۲ این بهانه را به من داد، زیرا در این ساعاتِ تاریخی قهرمانِ مبارزه با آپارتاید به دیگر قهرمانانِ تاریخِ بشری پیوست و بشر را دوباره به فکر فرو برد، فکر اینکه آیا آپارتایدی که موهای ماندلا را سپید کرد، امروز ازمیان‌رفته یا چون استعمارِ قاتلِ گاندی، تغییرِ نام و تغییر شکل داده است؟

آپارتاید از نظر لغوی به معنای مجزا و جدا نگه‌داشتن است. اساساً به رژیم کشورهایی که انسان‌ها را بر اساس نژادهایشان از هم جدا می‌کنند، آپارتاید می‌گویند.

از سال ۲۰۰۰ تا کنون اندیشمندان زیادی در جهان به شکل‌گیری آپارتاید جدید با عنوان سایبر آپارتاید (Cyberapartheid) اشاره‌کرده و به آن پرداخته‌اند، اما امروز کمتر حقوقدان و جامعه‌شناسی را می‌توان یافت که رژیم حاکم بر فضای مجازی را نمونه تمام‌عیارِ آپارتایدِ جدید نداند.

بر اساس «کنوانسیون بین‌المللی منع و مجازات جنایت آپارتاید»، «هر گونه اقداماتی که احتمالاً مانند اعمال آپارتاید تلقی گردند طبق حقوق بین‌الملل یک جنایت محسوب می‌شوند.»

برای اینکه مشابهتِ نحوه اداره اینترنتِ جهان با رژیم آپارتاید را بهتر درک کنیم، باید نگاهی به ترکیبِ جمعیتی اینترنت و شبکه‌های اجتماعی بی اندازیم.

طبق گزارش «موسسه جهانی آمار اینترنت» (Internet World Stats) در لحظه تنظیم این مقاله تعداد کاربران اینترنت در آمریکا ۲۴۵/۲۰۳/۳۱۹ نفر و جمعیت کاربران اینترنت کل جهان ۲/۴۰۵/۵۱۸/۳۷۶ اعلام شده است، این بدان معناست که تنها ۱۰% کاربران اینترنت جهان در ایالات‌متحده آمریکا زندگی می‌کنند، درحالی‌که تمام مراکز عمده اینترنتِ جهان در آمریکا بوده و پهنایِ باندِ اینترنتِ بین‌الملل نیز از آمریکا تامین می‌شود.

برخی از این مراکز عبارت‌اند از IAB، IANA، ICANN، IESG، IETF، IRTF، ISOC، NANOG، NRO، W3C که ساختار سازمانی آنها به نحوی تنظیم شده است که به طور کامل تحت کنترلِ آمریکا باشند و به این شکل عملاً کشورهای جهان حقِ دخالتِ موثر بر سرنوشت ملت های خود در اینترنت را ندارند.

پایگاه‌های اینترنتیِ آمریکاییِ نسل وبِ ۲ که بخش بزرگی از مردم جهان را تحت کنترل خود دارند نیز از هیچ‌گونه نظام دموکراتیکی پیروی نمی‌کنند و رژیمِ سیاسی و اقتصادیِ آنها بر مبنای دیکتاتوری مطلق بنانهاده شده است.

اگر به خاطر داشته باشید در سال ۱۳۹۰ طی مقاله‌ای این جنایتِ بشریِ بزرگ را بررسی کردیم و در آنجا نشانه‌های دیکتاتوری مطلق را با تکیه بر دانشِ جامعه‌شناسی به این شرح بر شمردیم: دارای یک ایدئولوژی کلی، یک سیستم متعهد به آن ایدئولوژی کلی که توسط یک نفر هدایت می‌شود، دارای پلیس مخفی گسترده، انحصار در استفاده از تجهیزات سلبی، انحصارِ وسایلِ ارتباط‌جمعی، انحصارِ اقتصادی.

همان طور که می‌بینید تمام این ویژگی‌ها در رژیمِ حاکم بر شبکه‌های اجتماعی و تارنماهای کاربر محورِ عمده کنونیِ آمریکایی از جمله فیسبوک، گوگل و یاهو وجود دارد و آنها را تبدیل به بزرگ‌ترین دیکتاتوری های تاریخِ بشری کرده است.

به‌عنوان نمونه بر اساس گزارشِ موسسهٔ پیش‌گفته، تعداد اکانت های فیسبوک در لحظهٔ تنظیم این مقاله برابر با ۹۳۷/۴۰۷/۱۸۰ اکانت بود، درحالی‌که کشورِ آمریکا با ۱۶۶/۰۲۹/۲۴۰ اکانت تقریباً ۱۵% از اعضاء این دیکتاتوری مجازی را تشکیل می‌دهد، اما اکنون با همه اعضاءِ این شبکه اجتماعی بر اساسِ قوانین ایالات‌متحده آمریکا رفتار می‌شود.

بندِ دومِ کنوانسیونِ بین‌المللیِ منع و مجازاتِ جنایتِ آپارتاید، «هر گونه اعمال غیرانسانی که به‌منظور ایجاد و برقراری سلطه یک گروه نژادی بر گروه نژادی دیگر انجام گیرد و به طور سیستماتیک آنان را مورد ظلم قرار دهد» را «جنایتِ آپارتاید» نامگذاری کرده و مرتکبِ آن را مستحق مجازات های سنگین دانسته است.

در پایان ضمن دعوت از همه اندیشمندان و آینده پژوهانِ آزاداندیش برای پرداختن به این مهم، با بیانِ «نِلسون رولیهلاهلا ماندِلا» و این بار به نمایندگی از مردم جهان خطاب به جنایتکاران آمریکایی «اعلام می‌کنیم که باید به‌عنوان انسان مورد احترام باشیم و باید در این جامعه، بر روی این زمین، در این دوره، از حقوقِ انسانی که خواهانِ احیایِ آن هستیم، برخوردار باشیم؛ به هر طریق لازم».