آیا مهدی کرباسیان برای ایجاد تحول و ساماندهی در بخش فولاد و صنایع معدنی آماده است؟

گروه اقتصادی - به دنبال پیروزی حسن روحانی در انتخابات و تشکیل دولت تدبیر و امید، شور و نشاط امیدبخشی در بین صنعتگران کشور درجهت بهبود فضای کسب وکار و اوضاع کلان اقتصاد کشور ایجاد شد تا به تدریج با اتخاذ سیاست ها و کاهش سوء مدیریت 8 سال گذشته و توجه به دیدگاه کارشناسان و صنعتگران، شاهد پیشرفت طرح های توسعه ای صنعت و کاهش مشکلات باشیم و دولت با اتخاذ تدابیر و سیاست ها و ملاحظاتی که بتواند به میزان تولید، تیراژ محصولات، فروش و درآمد وسودآوری و صادرات کمک کند، صنایع کشور را از رکود و شرایط نیمه تعطیلی و تعطیلی خارج کند. لذا بولتن نيوز در 10 گزارش به اقدامات و موضوعات مطروحه خواهد پرداخت .

به گزارش بولتن نیوز،  صنعت فولاد و صنایع معدنی کشور، به عنوان یکی از صنایع زیربنایی، استراتژیک و مادر در اقتصاد ایران در دو دهه اخیر، سرمایه گذاری قابل توجهی را شاهد بوده و مزیت های بزرگی را به واسطه برخورداری از معادن، نیروی انسانی متخصص و انرژی در نقاط مختلف کشور، ایجاد کرده است. اما متاسفانه به دلیل سوء مدیریت های حاکم بر فولاد و صنایع معدنی در سال های اخیر، بی توجهی به سیاست های کلان اثر گذار بر فولاد و صنایع معدنی، سیاست های مرتبط با واردات و صادرات، صدور مواد خام معدنی به جای فرآورده و محصولات صنعتی و... هم در بخش ظرفیت سازی، تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر، و هم در بخش مدیریت ستادی از جمله مدیریت طرح های فولادی استانی کشور و معادن وصنایع معدنی، مشکلات بسیاری را در این بخش شاهد بوده ایم و در حال حاضر به دلیل عدم اتخاذ سیاست های متناسب با شرایط تحریم، رشد نرخ ارز و افزایش هزینه های تولید و هدفمندی یارانه ها و... با رکود نسبی در فروش و تولید و پیشرفت طرح ها مواجهیم.

-    اولویت های فوری در دستور کار آقای کرباسیان و ایمیدرو و گروه ملی فولاد

آقای کرباسیان و سازمان ایمیدرو و گروه ملی فولاد باید چند اولویت و برنامه فوری را در دستور کار قرار دهند تا به ساماندهی بازار فولاد، معادن و صنایع معدنی کمک کند. زیرا در چند سال اخیر، ایمیدرو 6 مدیر متفاوت به خود دیده است که هریک تغییراتی را در چارت، مدیران و تکالیف سازمان ایجاد کرده بودند  و لازم است که به این تغییرات سروسامان داده شود تا کارایی ایمیدرو افزایش یابد.

یکی از اقدامات فوری در ایمیدرو، تعیین تکلیف معاونین و مدیران ایمیدرو در آبان ماه 1392 است. زیرا اکثر مدیران این سازمان از افراد اجرایی بوده اند و در تصمیم گیری و سیاست گذاری تجربه کافی ندارند و با توجه به این که این سازمان یک نهاد تصمیم گیر و نظارتی در بخش صنایع معدنی و معادن است، باید از افراد خبره و با تجربه و تصمیم ساز در این سازمان استفاده شود و مدیران و افراد با سابقه اجرایی باید به بخش ها و کارخانه هایی منتقل شوند که کارایی و بهره وری بیشتری داشته باشند و توانایی خود را در آن حوزه ها نشان دهند.

همچنین  تعیین تکلیف چارت تشکیلاتی سازمان ایمیدرو نیز یک ضرورت است که باید در دستور کار قرار گیرد و تا آذرماه 1392 به نتیجه برسد تا تغییرات زیاد و چند باره چارت سازمانی و به هم ریختگی مسوولیت ها و تکالیف موجود در سازمان ساماندهی شود.
تعیین تکلیف نیروهای مازاد سازمان ایمیدرو نیز موضوعی است که باید در دستور کار قرار گیرد زیرا هر مدیرعامل و مدیر ایمیدرو، تعداد زیادی از نیروهای کم تجربه را بدون مجوز وارد این سازمان تصمیم ساز کرده است که کمکی به تکالیف و نقش ایمیدرو نمی کند.
تعیین تکلیف مدیران عامل و مدیران شرکت های زیرمجموعه گروه ملی فولاد نیز از مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد زیرا این موضوع به دلیل عدم توان تصمیم گیری و ضعف مدیریت ها، موجب کندی کارها و عدم پیشرفت طرح ها و برنامه ها شده است. همچنین عملکرد کسانی که قبلا به واسطه ضعف مدیریت خود، عامل حذف نیروهای کارآمد در بخش فولاد بوده اند و به خاطر عقب افتادگی طرح های فولادی، باعث رشد هزینه های تکمیل طرح ها و تحمیل هزینه های زیاد شده اند، باید مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد و مدیران متناسب با عملکرد و توان تخصصی و مدیریتی خود، در جایگاه مناسب خود قرار گیرند و از افراد شایسته و دلسوز که قادر به کاهش هزینه ها، پیشرفت طرح ها و... هستند استفاده شود و معیار انتخاب مدیران نباید تنها سابقه مدیریت آنها در 8 سال گذشته باشد که برخی از آنها در جای مناسب  و متناسب با توان خود نبوده اند.
به عنوان مثال، یکی از مسوولان و مدیران فولادی کشور که قبلا با انتقادهای جدی در دوره معاونت و مدیریت خود در رابطه با عقب افتادگی و سوء مدیریت طرح های فولادی و افزایش هزینه طرح ها مواجه بود و باعث حذف نیروهای کارآمد شده بود،  اکنون در بخش تامین مالی و فاینانس بین ایران و چین، فعال شده و هم حقوق دلاری و هم حقوق ریالی دریافت می کند. در نتیجه باید ملاک انتخاب مدیران در این صنعت استراتژیک و با اهمیت، میزان کارایی افراد و مدیران باشد و نباید دائم این مدیران را جابجا کنند بدون آن که به عملکرد قبلی و ضعف های آنها توجه شود.  

روشن نمودن وضعیت شرکت های زیرمجموعه گروه فولاد و 8 شرکت زیر مجموعه ایمیدرو از نظر اجرایی، موضوع دیگری است که باید در دستور کار قرار گیرد زیرا بسیاری از کارها در خود سازمان ایمیدرو متمرکز شده و سازمان از حالت برنامه ریز و نظارتی و هلدینگ، به یک شرکت اجرایی بدون برنامه تبدیل شده است.

طرح های توسعه ای و استانی فولاد و صنایع معدنی، طرح های نیمه تمام و متوقف شده نیز از نظر اجرایی، امکان واگذاری، مشارکت با بخش خصوصی یا فولادسازان و شرکت های مطرح صنایع معدنی کشور و... نیز باید بررسی شوند تا طرح های نیمه تمام و در حال اجرا، هر چه سریعتر به سرانجام برسند.
از سوی دیگر تامین مالی وفاینانس طرح های توسعه ای شامل فولاد، معادن و... با چین و اروپا باید مورد توجه قرار گیرد تا از نظر اجرایی و پیشرفت طرح ها شاهد تامین مالی به موقع طرح ها و جلوگیری از رشد هزینه های اجرا در آینده باشیم.
تعین تکلیف پیمانکاران طرح ها از نظر تامین هزینه مابه تفاوت نرخ ارز و تامین ارز مورد نیاز آنها در طرح های در حال اجرا، گشایش ال سی مورد نیاز آنها و.... نیز از نکات حایز اهمیت است که باعث رکود و توقف برنامه پیمانکاران و عقب افتادن از برنامه کاری پیمانکاران شده است.

هزینه درمان بازنشستگان فولاد

همچنین بازنشستگان صنعت فولاد کشور انتظار دارند که وضعیت تامین هزینه درمان آنها مشخص شود زیرا صندوق بازنشستگی فولاد اعلام کرده که به جز مستمری بازنشستگی، قادر به تامین هزینه های دیگر از جمله درمان نیست.

-    تکمیل بخش احیا در طرح های فولادی بدون سایر مراحل مشکل ساز می شود

در حال حاضر برای تکمیل طرح های فولادی فشارهای مختلفی وجود دارد تا طرح ها به سرانجام برسند  و شنیده ها حاکی از آن است که مدیران به دنبال تکمیل بخش احیای این کارخانه ها هستند تا سریعتر به بهره برداری برسند و اعلام کنند که طرح های فولادی پیشرفت داشته اند.
اما واقعیت این است که متناسب با این ظرفیت سازی در بخش احیا، تولید کنسانتره و گندله افزایش نیافته و در آینده به گلوگاه فرآیند تولید فولاد تبدیل خواهد شد.
نکته دیگر این است که تکمیل بخش احیای فولاد سازی به تنهایی فایده ای ندارد زیرا محصول احیا قابل انباشت  یا صادرات نیست و باید بخش ذوب نیز تکمیل شود تا کار تولید ناقص نباشد و درصورتی که تنها بخش احیا را تکمیل کنند با مشکل گلوگاه های کنسانتره و گندله سازی و همچنین ذوب و مشکلات انباشت محصول بخش احیا مواجه خواهند شد.
به عبارت دیگر، نمی توان  دو حلقه از زنجیره فولاد سازی و دو مرحله پیشین و پسین بخش احیا را نادیده گرفت و تنها مرحله وسط فولادسازی یعنی احیا را تکمیل کرد.

-    کاهش 49 درصدی واردات فولاد در سال 1392 نشان دهنده رکود حاکم برصنایع است

آمار مربوط به واردات فولاد کشور نشان می دهد که در شش ماهه اول سال 1392، در مجموع 1 میلیون و 830 هزار تن واردات فولاد داشته ایم که نسبت به واردات 3 میلیون و 536 هزار تن مدت مشابه سال 91، به میزان 49 درصد کاهش داشته است.
از نظر ارزش دلاری نیز با در نظر گرفتن قیمت متوسط 839 دلار برای هر تن واردات فولاد، در مجموع 1 میلیارد و 534 میلیون و 778 هزار دلار ارزش واردات فولاد در شش ماهه اول سال 1392 بوده است.
این در حالی است که در سال 1391 مجموع واردات فولاد کشور حدود 7 میلیارد دلار بوده است.
براین اساس چنانچه روند کنونی برای شش ماهه دوم سال نیز ادامه داشت باشد. رقم کل واردات فولاد کشور در سال 1392 بین 3.5 تا 3.6 میلیارد دلار خواهد بود.
همچنین میزان تولید فولاد خام کشور در شش ماهه اول سال 1392 معادل 7 میلیون و 323 هزار تن و محصولات نهایی فولاد نیز به میزان 6 میلیون و 14 هزار تن بوده است.
کارشناسان معتقدند که این کاهش در واردات، به خاطر رکود اقتصاد و صنایع مصرف کننده فولاد اتفاق افتاده است. در نتیجه ممکن است که در بخش تولید داخلی و فروش نیز موجب مشکلاتی برای فولادسازان شود و لذا باید طرح های تشویق صادرات، آزادسازی صادرات محصولات فولادی در دستور کار قرار گیرد تا در رکود نسبی فعلی، مشکلی برای فروش فولادسازان داخلی ایجاد نشود.

-    آیا آقای کرباسیان و ایمیدرو برای تغییرات مدیریتی و بهبود صنعت فولاد و صنایع معدنی اراده و تصمیم جدی دارند؟

براین اساس، با انتصاب آقای مهدی کرباسیان به عنوان رئیس سازمان توسعه معادن و صنایع معدنی ایمیدرو،  انتظار کارشناسان و مدیران صنایع فولادی ومعادنی کشور این است که مدیریت وزارت صنعت، معدن و تجارت و به خصوص مدیران ایمیدرو به چند برنامه ضروری در بخش فولاد و صنایع معدنی توجه کنند.
کارشناسان و فعالان صنعتی ابتدا این پرسش را مطرح کرده اند که  جناب آقای مهدی کرباسیان به عنوان یکی از مدیران توانمند کشور، در حال حاضر، با توجه به مشغله های مختلف، چقدر خود را آماده تغییرات مدیریتی  کرده است و آیا اراده لازم برای  اتخاذ سیاست های متناسب با شرایط کنونی صنایع استراتژیک کشور از جمله فولاد و صنایع معدنی  و تغییر مدیران را دارد و آیا نفوذ کلام ایشان برای اثرگذاری بر وزارت اقتصاد، بانک ها، گمرکات و سایر نهادهای مرتبط با صنایع کشور به کار گرفته خواهد شد تا فضای کسب وکار و کلان اقتصاد را برای بهبود وضعیت این صنایع تغییر دهد و مشکلات صنایع فولادی و صنایع معدنی را کاهش دهد؟
در این زمینه، حداقل باید در نظر داشت که در یکی دو ماه گذشته، هنوز خبری از تغییرات و اتخاذ سیاست ها و برنامه هایی که بهبود شرایط این صنعت استراتژیک را در دستور کار قرار دهد، نیست و آقای کرباسیان، ایمیدور و وزارت صنعت، معدن و تجارت هنوز کار خاصی را انجام نداده و برنامه جدی قابل توجهی را اعلام نکرده اند.
آقای کرباسیان و مجموعه مدیریتی مرتبط در ایمیدرو و وزارت صنعت، معدن و تجارت، از یک سو باید خواستار بهبود فضای کسب و کار و سیاست های کلان باشند و به عنوان مثال، در شرایطی که فروش محصولات فولادی به دلیل رکود اقتصاد و صنایع کاهش یافته، محدودیت های صادرات محصولات فولادی را حداقل به صورت موردی و مقطعی برطرف نمایند و برنامه تنظیم بازار محصولات فولادی و سایر صنایع معدنی را بهتر به پیش ببرند و هر جا با مازاد عرضه و تولید مواجه هستیم، تمهیدات لازم  برای رشد صادرات را به کار بگیرند و سیاست های گمرکی، واردات و صادرات، حمایت بانک ها، مشکل گشایش ال سی، خرید اعتباری به جای خرید نقدی برای صنایع بزرگ مانند خودروسازی و صنعت نفت که پشتوانه و وثایق کافی را برای کارهای بانکی دارند و.... را در دستور کار قرار دهند تا از این طریق هم رکود نسبی صنعت و اقتصاد تاحدودی کنترل شود و هم تقاضا برای فولاد و صنایع معدنی افزایش یابد. به عبارت دیگر، بخشی از سیاست ها و برنامه ها که ارتباط کمتری به تحریم ها دارند با تقویت مدیریت صنعت و اقتصاد کشور در داخل پیگیری شوند و از ظرفیت های بزرگ فولاد و صنایع معدنی کشور استفاده شود وبه دغدغه های مدیران فولادی و معدنی کشور توجه شود.