عملکرد شرکت نفت ایران مستلزم بازسازی اساسی فکری و سازمانی

قدیمی ترین شرکت نفت بین این شرکت ها ، شرکت هلندی shell است که در سال ۱۹۰۷ تاسیس گردیده است . شرکت BP اگرچه رسماً در سال ۱۹۵۴ تاسیس گردید ولی ساختار آن همان شرکت نفت ایران و انگلیس است که در سال ۱۹۰۹ تاسیس گردیده بود که پس از ملی شدن نفت در ایران با تغییر نام به فعالیت ادامه داد.

جوان ترین شرکت در این فهرست ، شرکت پتروچاینا بوده که در سال ۱۹۹۹ تاسیس گردیده و توانسته است طی دوره کوتاه حدود ۱۳ سال به پنجمین شرکت نفت برتر جهان تبدیل شده است. عملکرد شرکت مزبور نمایانگر واقع بینی دولت " سوسیالیستی" چین نسبت به اقتصاد و پذیرش قواعد اقتصاد رقابتی است.

درحالی تنها ۱۳ به طور انجامیده تا شرکت نفت چین به عنوان یکی از قدرتمندترین شرکت های نفتی محسوب شود که این کشور دومین واردکننده بزرگ نفت جهان نیز محسوب می شود.

از سویی دیگر، از بین ده شرکت نفت برتر جهان ۶ شرکت نفت کویت، پتروپاینا، شرکت ملی نفت ایران و آرامکو عربستان دولتی هستندو شرکت ملی نفت تلقی می گردند.

در حالیکه چهار شرکت نفت برتر جهان اکسون موبیل، شل، بی پی و شورون کاملا خصوصی اداره می شوند.

۱۰ شرکت برتر نفت جهان چه برتری هایی دارند؟ عملکرد شرکت نفت ایران مستلزم بازسازی اساسی فکری و سازمانی

از جنبه نیروی کار، بیشترین مقدار نیروی کار متعلق به شرکت پتروچاینا با بیش از" نیم میلیون نفر" شاغل است.در رتبه بعدی شرکت روسی Gasprom با حدود ۴۰۰ هزار نفر شاغل قرار دارد. در رتبه سوم از نظر نیروی کار شرکت نفت مکزیک با ۱۳۸ هزار نفر شاغل قرار دارد.

کمترین نیروی کار متعلق به شرکت نفت کویت با ۱۶ هزار نفر کارمند است.

از لحاظ بهره وری ، مقایسه چند شرکت بسیار گویا است. شرکت BP با ۸۶ هزار نفر و شرکت Shell نیز با ۸۷ هزار نفر حدود ۴ میلیون بشکه در روز تولید می کنند در صورتی که شرکت پترو چاینا با نیم میلیون نفر شاغل حدود ۴.۴ میلیون بشکه تولید می کند. حتی شرکت آرامکو با ۱۲.۵ میلیون بشکه نفت در روز فقط ۵۶ هزار نفر شاغل دارد.

به گفته رضا پاکدامن پژوهشگر حقوق نفت و فوق تخصص حقوق تجارت بین الملل، آمار مربوط به شرکت ملی نفت ایران گویای این نکته است که اگرچه آمار شاغلین رسمی این شرکت ۴۱ هزار نفر اعلام گردیده ولی گفته می شود طی سالهای اخیر رقم واقعی شاغلین دراین شرکت چند برابر شده است. این پدیده در دوره ای بروز کرده که از یک طرف ، طبق سیاستهای رسمی کشور می بایست کوچک سازی دستگاهها و شرکتهای دولتی از جمله در صنعت نفت به اجرا در می آمد و از طرف دیگر حجم تولید کاهش محسوسی داشته است.

براساس اظهارات این مشاور حقوقی و قراردادی صنعت نفت، در واقع ، طی سالهای اخیر جهت گیری حاکم بر شرکت ملی نفت مغایر سیاستها و قوانین کشوردر رابطه با خصوصی سازی و یا برون سپاری خدمات بوده است.

پاکدامن تاکید دارد: متاسفانه علیرغم کاهش تولید ، شرکت ملی نفت جذب شدید " کارمند" داشته است. لذا بخش اعظم نیروهای جذب شده در این شرکت "بی ارتباط با زنجیره تولید" بوده و شرکت ملی نفت بجای فعالیت منطبق با قواعد اقتصاد رقابتی، به یک اداره دولتی بروکرات و سردرگم تبدیل شده است.

به گفته این کارشناس انرژی با توجه به وابستگی شدید کشور به عملکرد شرکت ملی نفت در زمینه تولید نفت و گاز ، و با در نظر گرفتن ساختار سازی قوی شرکتهای نفت دولتی و خصوصی جهان و منطقه ، عملکرد فعلی شرکت ملی نفت ایران مستلزم بازسازی اساسی فکری و سازمانی است.