مداخله آمریکا در سوریه بی‌فایده است
بولتن نیوز ، آنها که این روزها از آمریکا می‌خواهند تا هر چه زودتر تصمیمش را برای مداخله نظامی در بحران سوریه بگیرد، بر اساس اطمینان به یک اصل استدلال می‌کنند و آن این است که اگر واشنگتن زودتر در سوریه مداخله می‌کرد، اوضاع تا این حد فجیع نمی‌شد و چنین از کنترل خارج نمی‌شد. جان مک‌کین هم همین استدلال را دارد و اخیرا گفته‌است: خشونت‌هایی در سوریه در جریان است که ما خیلی خیلی وقت است ندیده‌بودیم.
اما این جمله درست نیست. ما خشونت‌هایی بدتر از این را همین تازگی در عراق دیدیم. همین چند سال پیش خشونت‌هایی بدتر از آنچه اکنون در سوریه جریان دارد، در عراق و با وجود حضور نظامیان آمریکا و اشغال این کشور توسط آمریکا، روی داد. از سال 2003 تا 2012، با وجود اینکه 180 هزار نظامی آمریکایی و نیروهای هم‌پیمانشان در عراق حضور داشتند و این کشور هنوز تحت اشغال بود، بین 150 تا 300 هزار غیرنظامی عراقی در خشونت‌های این کشور کشته‌شدند و بیش از 5/1 میلیون نفر از عراق فرار کردند. گروههای شبه‌نظامی وابسته به القاعده و افراطیون طی همین سالها در عراق رشد کردند و پا گرفتند و اکنون القاعده حضور پررنگی در عراق دارد. در این سالها که خیلی هم دور نیست، آمریکا حضور بسیار فعال و پررنگی در عراق داشت اما با این وجود خشونت‌ها و اتفاقات بسیار بدی در این کشور روی داد، خشونت‌هایی بدتر از سوریه. اما چرا؟
نمی‌خواهم در این مطلب میان خشونت‌ها و تحولات عراق و سوریه مقایسه کنم. اما اوضاع سوریه اکنون بسیار شبیه عراق است و اتفاقا شباهت چندانی با لیبی ندارد. بنابراین بهتر است از تجربیاتمان در عراق درباره سوریه بهره بگیریم نه از ماجرای لیبی. جاشوا لندیس، استاد دانشگاه در سوریه، تحولات این کشور را با آنچه در عراق یا در لیبی روی داد مقایسه می‌کند و می‌گوید، همانطور که خشونت‌های لبنان سالها طول کشید و کشتار و حملات عراق تا امروز ادامه دارد، سوریه هم می‌تواند یک جنگ طولانی و خونین باشد.
در سوریه اکثریت مردم سنی هستند و حکومت حاکم شیعه علوی که 12 درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. اما اقلیت‌های دیگر مانند دروزی‌ها و ارمنی‌ها از شیعیان علوی حمایت می‌کنند زیرا نگران زندگی و سرنوشتشان در صورت به قدرت رسیدن سنی‌های تندرو هستند. آنها در این زمینه هم وضعیت مسیحیان عراق را به عنوان الگو نگاه می‌کنند. پیش از حمله آمریکا به عراق، 4/1 میلیون مسیحی در عراق زندگی می‌کردند. اکنون اما تنها 500 هزار نفر از آنها باقی مانده‌اند و بسیاری به دلیل به خطر افتادن کار و زندگیشان مجبور به فرار از عراق شده‌اند. بسیاری از کلیساهای عراق تخریب شده‌اند و حیات مسیحیان عراق که از قدیم در این کشور حضور داشته‌اند، با اختلال جدی روبه‌رو شده‌است.
همه آنچه اکنون در سوریه روی داده و مدافعان مداخله نظامی، می‌گویند اگر آمریکا وارد عمل می‌شد این اتفاقات روی نمی‌داد، دقیقا در عراق و با وجود حضور نظامی آمریکا روی داد. با وجود حضور نظامیان آمریکا و مقابل چشم آنها، بسیاری از گروههای سنی به نیروهای شبه‌نظامی و القاعده پیوستند و از خارج از خاک عراق هم بمب‌گذار انتحاری و نیروی شبه‌نظامی برای حمله به عراق می‌رفتند، خشونت به بدترین شکل روی داد و زندگی و اقتصاد و خدمات شهری را مختل کرد، اجساد سوخته و گورهای جمعی در سراسر عراق پیدا می‌شد. این اتفاقات در عراق روی داد و در سوریه هم چه با حضور نظامیان آمریکایی و چه بدون حضور آنها روی می‌دهد. دلیل هم این است که این بحران‌ها راه حل نظامی ندارد. علوی‌های سوریه تا آخر می‌جنگند و تسلیم نمی‌شوند زیرا نگران آینده خود هستند.
اگر آمریکا به شکل اعمال منطقه پروازممنوع، مسلح کردن مخالفان و کمک به گروههای مخالف، در بحران سوریه مداخله کند، آیا اوضاع بهتر می‌شود؟ بهتر نمی‌شود. این اقدام آمریکا جنگ در سوریه را وخیم‌تر می‌کند. دولت سوریه برای ادامه این جنگ مصمم‌تر خواهد شد و دامنه حملات و درگیری‌های نظامی سراسر کشور را دربرمی‌گیرد. اگر آمریکا وارد جنگ سوریه شود و توازن قدرت را به سود مخالفان دولت بر هم بزند، علوی‌ها ممکن است از سوریه به لبنان بروند و جنگ سوریه رسما به لبنان کشیده شود و لبنان بار دیگر تا دهه‌ها بی‌ثبات شود. چنین اتفاقاتی در خاورمیانه کم‌سابقه نیست و در تاریخ سوابق زیادی دارد.
آنچه ثبات را به سوریه برمی‌گرداند مداخله نظامی آمریکا نیست، بلکه یک راه حل توافقی سیاسی است که در آن همه طرف‌ها اطمینان خاطر بیابند و مطمئن باشند که در سوریه جدید جایگاهی خواهند داشت. این اتفاق در عراق نیفتاد. به همین خاطر اکنون خشونت در این کشور بیداد می‌کند. در سوریه باید یک پیمان سیاسی منعقد شود. اگر چنین نشود، کمک نظامی آمریکا به مخالفان یا حتی مداخله نظامی مستقیم آمریکا، اوضاع را تغییر نمی‌دهد. سوریه مانند لبنان و عراق به صحنه جنگی طولانی و خونین تبدیل می‌شود که آمریکا در میانه آن و تا سالها گرفتار آن خواهد شد.
فرید ذکریا
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
