قراردادهای تجاری ناکام و سایه ابهامات بر سر آینده

گروه ورزشی: بر اساس گزارشات خبرگزاری تسنیم و سایت خبری تحلیلی فردا در خصوص ابهامات مالی فراوان در فوتبال ایران متوجه می‌شویم این عرصه همواره عرصه‌ای پر از شور و هیجان بوده است، اما در پشت پرده این هیجان، گاهی اوقات حقایقی تلخ و نگران‌کننده وجود دارد. این گزارش، تلاشی است برای روشن کردن گوشه‌های تاریک مدیریتی در سازمان لیگ فوتبال ایران، جایی که به نظر می‌رسد قراردادهای تجاری به‌جای ایجاد درآمد و رونق، تبدیل به باتلاقی از ابهامات و زیان‌های مالی شده‌اند.

به گزارش بولتن نیوز ،عملکرد مدیران فعلی سازمان لیگ، به‌ویژه در حوزه عقد قراردادهای تجاری، به‌شدت مورد انتقاد است. منتقدان معتقدند که آنها در سال‌های گذشته تنها به پول چشم داشته‌اند و برای رسیدن به آن، بدترین راه‌ها را انتخاب کرده‌اند. قراردادهای حق پخش تلویزیونی، تبلیغات محیطی فوتبال و سامانه پیامکی 6090، همگی گواه این مدعا هستند. در این میان، قرارداد با کانون ایران نوین، نمونه‌ای بارز از این ناکامی‌هاست.

داستان پرحاشیه قرارداد با ایران نوین

مهدی تاج، رئیس وقت سازمان لیگ، در زمان امضای قرارداد با کانون ایران نوین برای انحصار تبلیغات محیطی فوتبال، با افتخار از فروش "دکمه کت فوتبال" به مبلغ 160 میلیارد و 700 میلیون تومان سخن گفت. اما حالا با گذشت زمان، مشخص شده است که این قرارداد رویایی، بیشتر شبیه یک کابوس است.

در اردیبهشت ماه سال گذشته، کانون ایران نوین برنده مزایده دو ساله تبلیغات محیطی فوتبال شد. این مزایده، طبق ادعای مدیران سازمان لیگ، با شفافیت کامل برگزار شد و پیشنهادها در دو پاکت جداگانه ارائه شدند. پاکت اول مربوط به سوابق و توانایی‌های شرکت‌ها و پاکت دوم حاوی مبلغ پیشنهادی بود. این پاکت‌ها در حضور نمایندگان شرکت‌ها، اعضای هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال، نماینده بازرسی کل کشور و حراست وزارت ورزش باز شد و در نهایت کانون ایران نوین با پیشنهاد 160 میلیارد تومان برنده شد. قرار بود این شرکت در سال اول 60 میلیارد تومان و در سال دوم 100 میلیارد تومان به سازمان لیگ پرداخت کند.

اما واقعیت این است که کانون ایران نوین نتوانسته به تعهدات خود عمل کند. در سال اول، از مجموع 62 میلیارد تومان، تنها حدود 40 میلیارد تومان به فوتبال پرداخت شده است. این شرکت با دستاویز قرار دادن تخلفات سازمان لیگ در اجرای صحیح قرارداد، حدود 22 میلیارد تومان نیز به‌عنوان خسارت از مبلغ کل قرارداد کسر کرده است. اختلافات میان فدراسیون و رسانه‌ ملی نیز به مشکلات دامن زد و دستور کفاشیان برای جلوگیری از ورود دوربین‌ها به ورزشگاه‌ها منجر به عدم پخش چند هفته از مسابقات شد.

در عین حال، سازمان لیگ نیز در تعهدات خود کوتاهی کرد و نتوانست مقدمات نصب سه ردیف تابلو تبلیغاتی در ورزشگاه‌ها را فراهم کند. در نهایت، سازمان لیگ مجبور شد بدون اخذ مصوبه از مجمع فدراسیون فوتبال، حدود 7 میلیون دلار خسارت به کانون ایران نوین پرداخت کند.

این در حالی است که طبق اساسنامه، تصمیم‌گیری در مورد بودجه و درآمدزایی سازمان لیگ در این سطح کلان بر عهده مجمع فدراسیون فوتبال است. اما مدیران سازمان لیگ با توجیه توافق هیئت رئیسه و نمایندگان ایران نوین، این مسئله را بدون طی کردن روال قانونی خاتمه دادند.

تکرار اشتباهات و ابهامات بیشتر

متاسفانه، تجربه مشکلات سال اول، درس عبرتی برای مدیران سازمان لیگ نشد. کانون ایران نوین باید در اسفند ماه سال گذشته، کل مبلغ 98 میلیارد تومان قرارداد سال دوم را پرداخت می‌کرد، اما این اتفاق نیفتاد و سرنوشت این همکاری نامعلوم باقی ماند. مدیران سازمان لیگ که همواره در مورد حق پخش تلویزیونی و لزوم احقاق حقوق فوتبال صحبت می‌کنند، در مورد ناکامی‌های مدیریتی خود سکوت اختیار کرده‌اند و هیچ توضیحی در مورد عدم پرداخت به‌موقع حقوق باشگاه‌ها توسط کانون ایران نوین ارائه نمی‌کنند.

برای بررسی دقیق‌تر این قرارداد، باید به چند بند از اسناد مزایده اشاره کرد:

بند سوم ماده هشت: برنده مزایده باید ضمانت حسن انجام کار بانکی به میزان 15% مبلغ کل قرارداد هر سال و یک فقره چک به مبلغ کل قرارداد دو فصل ارائه کند.

بند نهم: نحوه پرداخت قرارداد در هر فصل به این صورت است: 10% پیش پرداخت هنگام امضای قرارداد، 30% پس از گذشت 4/1 فصل، 30% نیم فصل و 30% پس از گذشت 4/3 فصل.

با توجه به این بندها، سوالاتی مطرح می‌شود:

آیا کانون ایران نوین مبلغ 9 میلیارد و 800 میلیون تومان پیش قرارداد سال دوم را در زمان مقرر پرداخت کرده است؟

آیا این شرکت ضمانت حسن انجام کار بانکی 14 میلیارد و 700 میلیون تومانی را ارائه داده است؟ اگر ارائه شده، مبلغ دقیق آن چقدر است؟

آیا کانون ایران نوین طبق برنامه زمانبندی مزایده، تا هفته بیست و چهارم لیگ، کل 98 میلیارد تومان قرارداد سال دوم را تسویه کرده است؟

آیا سهم باشگاه‌های لیگ دسته اول از قراردادهای تبلیغاتی پرداخت شده است؟

مدیران سازمان لیگ در مصاحبه‌های خود اعلام کرده‌اند که کانون ایران نوین تاکنون حدود 16 میلیارد تومان در قرارداد سال دوم پرداختی داشته است، که حدود 6 میلیارد تومان آن مربوط به ضمانت‌نامه بانکی است.

تلاش برای تخفیف و درخواست فسخ قرارداد

کانون ایران نوین برای قرارداد سال جدید، با ارسال نامه‌ای به سازمان لیگ، خواستار تخفیف 50 میلیارد تومانی در قرارداد سال دوم شده است. حتی اخباری مبنی بر شرط گذاشتن این شرکت برای فسخ قرارداد در صورت عدم موافقت با تخفیف منتشر شده است. این درخواست‌ها با واکنش تند باشگاه‌ها و اعضای مجمع مواجه شد و آنها خواستار شفافیت در عملکرد مالی سازمان لیگ شدند.

در نهایت، کانون ایران نوین با ارسال نامه‌ای رسمی به سازمان لیگ، اعلام کرده است که شرایط برای درآمدزایی 98 میلیارد تومانی در فوتبال فراهم نیست و خواستار فسخ قرارداد شده است. این مسئله، فوتبال ایران را در آستانه یک فاجعه بزرگ اقتصادی قرار داده است.

ابهامات بیشتر و سوالات بی پاسخ

هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال، قبل از انعقاد قرارداد با ایران نوین، سازمان لیگ را موظف کرد تا تضامین بانکی و قراردادی معتبر از این شرکت دریافت کند. اما به نظر می‌رسد مدیران سازمان لیگ در این زمینه کوتاهی کرده‌اند. سوالات بی‌پاسخ زیادی در این مورد وجود دارد:

چرا سازمان لیگ با وجود عدم اجرای تعهدات از سوی ایران نوین، از طریق مراجع قانونی اقدام نکرده است؟

چه کسی پاسخگوی فاجعه به بار آمده در قرارداد با ایران نوین خواهد بود؟

چرا نهادهای نظارتی به موضوع عدم اجرای درست مفاد قرارداد ورود نکرده‌اند؟

سازمان لیگ در قرارداد سال اول به دلیل عدم نصب کامل تابلوهای تبلیغاتی، خسارتی به ایران نوین پرداخت کرد. این اشتباه مجدداً در حال تکرار است و تابلوهای ردیف سوم در ورزشگاه‌ها نصب نشده‌اند. به نظر می‌رسد سازمان لیگ قصد دارد بار دیگر خسارتی سنگین به کانون ایران نوین پرداخت کند. آیا مهدی تاج و محمدرضا ساکت تضمین می‌دهند که این خسارت تکرار نخواهد شد؟

سایر حواشی و ابهامات

علاوه بر مسائل مربوط به قرارداد با کانون ایران نوین، موضوعات دیگری نیز وجود دارد که به ابهامات و حواشی فوتبال ایران دامن می‌زند:

مصاحبه سید عباس موسوی، رئیس کمیته تدوین و مقررات فدراسیون فوتبال، در مورد شرایط نامزدی ریاست فدراسیون، به اختلاف نظرها دامن زده است.

اتهامات مربوط به محکومیت کیفری و قضایی برخی از مدیران فوتبال، از جمله مهدی تاج، علی کفاشیان و خانم شفیعی (مدیرعامل کانون ایران نوین) نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است.

بحث غیرقانونی بودن اساسنامه فدراسیون فوتبال و احتمال تعلیق فوتبال ایران توسط فیفا نیز مطرح است.

نتیجه‌گیری

قرارداد با کانون ایران نوین تنها یک نمونه از مشکلات مدیریتی در سازمان لیگ فوتبال ایران است. این قرارداد نشان می‌دهد که مدیران فوتبال ایران در انعقاد قراردادهای تجاری، رویکردی منفعل و غیرحرفه‌ای دارند. بی‌توجهی به قوانین، عدم شفافیت و عدم پاسخگویی، باعث شده است تا فوتبال ایران با بحران‌های مالی و مدیریتی متعددی روبرو شود.

لازم است نهادهای نظارتی به این مسائل ورود کرده و با بررسی دقیق قراردادها و عملکرد مدیران، مانع از تکرار این اشتباهات شوند. جامعه فوتبال ایران حق دارد بداند که سرنوشت پول‌های حاصل از این قراردادها چه شده است و چه کسی پاسخگوی خسارت‌های وارده خواهد بود.