چرا صنایع بزرگ، متهم همیشگی آلایندگی زیست محیطی هستند؟!

به گزارش بولتن نیوز - دکتر مجید مرادیان روزنامه نگار در یادداشتی نوشت، یکی از چالش‌های بزرگ در کشورها ، آلایندگی های زیست محیطی مختلف در آب ،خاک و هوا است، این موضوع همچنان برای کشور ما به عنوان یک چالش بزرگ محسوب می گردد. علیرغم بعضی اقدامات و قوانین، هنوز راهکاری پایدار و اثر بخش در این زمینه مطرح و اجرایی نشده است.

پرسشی که همیشه ذهن بسیاری از مخاطبان و متخصصین در این حوزه را به خود جلب می کند این است که: - چرا وقتی بحث آلایندگی زیست محیطی مطرح می شود، بیشتر انگشت اتهام به سمت صنایع مادر و بزرگ کشور همچون ذوب آهن اصفهان و فولاد مبارکه است؟!

رویکرد"برد، برد" یا "باخت، باخت"؟!

چرا نگاه کارشناسی دقیق و ارائه راهکارهای لازم و پایدار برای برون رفت از چالش‌های موجود محیط زیست مطرح و عملیاتی نمی شود و همچنان مردم و صنعت بجای رویکرد "برد، برد" در یک بازی "باخت، باخت" قرار می گیرند؟!

رویکرد "برد، برد"به معنای تولید،اشتغال و سلامت مردم و محیط زیست است و "باخت، باخت"یعنی آلایندگی، بیماری،پرداخت عوارض،جریمه و در نهایت تعطیلی صنعت( تولید و اشتغال).!

متاسفانه گاهی افراد با اظهار نظرهای احساسی و غیرکارشناسی، منافع و سلامت جامعه،مردم، صنعت، تولید و اشتغال را با هم نمی بینند و فریاد می زنند صنایع، چون آلایندگی دارند......باید تعطیل شوند! در حقیقت آنها نسبت به مشکلات و تنگناهای موجود در صنعت، حوزه تولید و اشتغال آگاهی و شناخت لازم را ندارند؟!

چرا مسئولین و کسانیکه کارشاس قانونگذاری و نظارت می باشد،خودشان نسبت به ارائه طرحی پایدار و یا نسبت به اصلاح قوانین و نظارت درست و منطقی و اجرایی شدن آنها،اهتمام و استمرار لازم را ندارند؟! و بعضا در آستانه انتخابات و ....بحث آلایندگی صنایع و تعطیلی تولید و اشتغال را  مطرح می کنند؟!

در حالیکه با بررسی،کارشناسی دقیق و اصلاح و طرح قوانین تکمیلی و ارائه راهکارهای اثر بخش، تاثیرگذار و پایدار، می توان نقطه امیدی در کاهش آلایندگی های زیست محیطی است و در نتیجه به موازنه "برد، برد" یعنی تعادل بین تولید،اشتغال و سلامت محیط زیست، جامعه و شهروندان کمک نمود. بیان اظهارات احساسی و غیر کارشناسی که گاهی ناشی هم عدم آگاهی لازم و کافی و یا با رویکردهای سیاسی و ....مطرح می شود، نه تنها مشکلی را حل نخواهد کرد بلکه فضای جامعه، تولید و اشتغال را هم  بیشتر پیچیده می کند. اظهارات این گروه در ظاهر فقط دفاع از سلامت محیط زیست،مردم و حقوق شهروندی است، اما اشتغال و تولید و مشکلات و تنگناهای این حوزه را در نظر نمی گیرند. یادمان نمی رود که سال گذشته نیز در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز چنین اظهارات تند و غیر کارشناسی مطرح شد و بعد هم....... تمام.!

آن عزیزی که سال گذشته اظهارات تندی برای جابجایی و تعطیلی ذوب آهن اصفهان داشتند، تا کنون چه راه کار مناسبی را پیگیری، مطرح و عملیاتی کرده اند؟!

عوارض زیست محیطی و یک طرح  مهم:

یکی از چالشهای صنایع کشور وجود برخی آلایندگی ها و به دنبال آن جریمه و یا پرداخت های سنگین عوارض زیست محیطی(یک در صد از فروش) است که خود این صنایع همچون ذوب آهن اصفهان سهمی در بهره گیری از این امکان جهت کمک به اصلاح و یا کاهش آلایندگی ندارند.گرچه تا کنون پروژه ها وهزینه های سنگینی را در این زمینه اجرا نموده اند....

با توجه به هزینه بر بودن پروژه های زیست محیطی و از طرفی ضرورت کاهش آلاینده ها و توجه سلامت مردم و کارکنان خود صنایع، شایسته است طرحی در دولت و یا مجلس (از جمله از محل عوارض زیست محیطی  و یا تسهیلات و وامهای کم بهره و ...) جهت سرمایه گزاری و اجرای پروژه های زیست محیطی مصوب و ابلاغ شود تا صنایع کشور هم بتوانند با اعتبارات لازم و کافی و در یک روند پایدار، اقدامات اساسی را در این زمینه با جدیت دنبال نمایند. اینکه انتظار داشته باشیم برخی از صنایع هم عوارض زیست محیطی پرداخت کنند و یا جریمه شوند و هم بتوانند با اعتبارات داخلی پروژه های زیست محیطی را کامل اجرا  و بهود دهند، در شرایط فعلی دور از انتظار است. علیرغم سرمایه گذاری های قابل توجه برخی صنایع بزرگ همچون ذوب آهن اصفهان در این زمینه، مشاهده می شود که همچنان بعضی از مشکلات وجود دارد. لذا شایسته است بجای اینکه صنایع مجبور به پرداخت عوارض زیست محیطی شوند (که متاسفانه به تازگی هم سهم عوارض را می خواهند یک و نیم درصد کنند) شایسته است از محل این عوارض،"صندوق ملی عوارض " تاسیس و بر اساس بررسی های کارشناسی، طرح ها و پروژه های ضروری و تکمیلی زیست محیطی با نظارت دقیق مراجع ذی ربط، در این صنایع اجرا شود تا مردم و جامعه هم اثرات آن را احساس کنند. پرداخت مبالغ عوارض و توزیع آن بین شهرداری‌ها،دهداری ها و روستاها گرچه در انجام بعضی اقدامات عمرانی تاثیر گذار است اما با این روند، همچنان سلامت جامعه و شهروندان  در معرض تهدید است. بسیار عاقالانه و منطقی است که پیشگیری و کاهش هزینه های سنگین درمان و جلوگیری از گسترش بیماری‌ها، بسیار مهمتر از دریافت عوارض است!

نقش رسانه ها در تبیین واقعیت ها

با توجه به اهمیت و جایگاه انگار ناپذیر رسانه در تبیین و مباحت و تغییرات مختلف اجتماعی،اقتصادی و ساسی ،ضروریست که خبرنگاران و صاحبان قلم در رسانه ها به عنوان یک مطالبه گر و مدعی والعموم، نسبت به مباحث آلایندگی بی تفاوت نداشتند و با یک بررسی دقیق و میدانی، به تحلیل همه جانبه اینگون موضوعات بپردازند. فقط بیان و پوشش دادن سریع آلایندگی ها در بعضی موارد، نمی تواند اثرات مثبت و نتیجه بخشی را به همراه داشته باشد. بلکه پیگیری،بیان و ارائه راه کارهای عملی و مطالبه گری مناسب از مسئولین و قانون گذاران می تواند باعث گشایشهای اثر بخشی باشد.

نتیجه گیری:

آلودگی‌های زیست‌محیطی در هر کشور به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، یکی از مسائل جدی و مهم به شمار می‌رود. آمار و ارقام دقیق ممکن است با گذر زمان و بر اساس گزارشات مختلف تغییر کند.

به‌طور خلاصه، منابع مختلف آلودگی در ایران شامل صنایع، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، خودرو و سوخت‌های فسیلی هستند که به ترتیب سهم‌های ۲۵-۳۰ درصد، ۱۰-۱۵ درصد، ۱۰-۲۰ درصد و ۱۵-۲۰ درصدی را به خود اختصاص می‌دهند. برای مقابله با این بحران، نیاز به اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های جدی زیست‌محیطی، توسعه انرژی‌های پاک، ارتقاء فناوری با استفاده از فن آوری های دانش بنیان، فرهنگ‌سازی  و توجه به نتایج "برد،برد" در این زمینه احساس می‌شود.