سهم تقریباً صفر ایران از ترانزیت میلیارد دلاری چین و اروپا

به گزارش بولتن نیوز به نقل از خبرگزاری فارس؛ پس از وقوع جنگ روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲، مسیر شمالی کریدور شرق-غرب که با عنوان ترانس سیبری شناخته می‌شود، دچار افتی در عملکرد ترانزیتی در مسیر چین-اروپا شد.
 این رخداد، سبب شد که سایر مسیرهای کریدور شرق-غرب یعنی مسیر جنوبی (عبوری از خاک ایران) و کریدور میانی (عبوری از دریای کاسپین)، به تکاپو بیفتند تا سهم خود را از کیک ترانزیتی چین-اروپا افزایش دهند. پیش از جنگ روسیه و اوکراین، کارشناسان برآورد کرده بودند که مسیر شمالی این کریدور، حدود ۳۰ میلیون تن بار را بین شرق و غرب جابه‌جا می‌کند.  
کریدور میانی یا ترانس کاسپین به عنوان یک مسیر مواصلاتی میان منطقه قفقاز و آسیای مرکزی شناخته می‌شود. این کریدور که در سال ۲۰۲۲ معرفی گردید، از کشورهای آسیای مرکزی آغاز شده و به سمت دریای خزر و سپس به کشورهای قفقاز و اروپا ادامه می‌یابد. این کریدور شامل مسیرهای دریایی و زمینی است و حمل‌ونقل چندوجهی در طول مسیر را شامل می‌شود.
مارات قربایف، وزیر حمل‌ونقل قزاقستان، چندی پیش اعلام کرده‌بود که حجم حمل‌ونقل کالا از طریق کریدور بین‌المللی ترانس خزر به‌طور پیوسته در حال افزایش است و حجم حمل‌ونقل کانتینری از چین به اروپا از طریق قزاقستان، جمهوری آذربایجان و گرجستان به‌طور قابل‌توجهی رشد کرده‌است.
قربایف با اشاره به این که حجم کل حمل‌ونقل کالا از طریق این کریدور در ۱۰ ماه اول سال ۲۰۲۴،  ۶۸ درصد افزایش یافته و حمل‌ونقل کانتینری نیز ۲.۷ برابر شده‌است، گفت: در مجموع، ۲.۳ میلیون تن کالا از طریق راه‌آهن و ۶.۳ میلیون تن از طریق دریا حمل‌ونقل شده که ۳ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۳ است.
بنابر آمارهای منتشر شده، ۳۰ درصد از قطارهای کانتینری به مقصد اروپا از طریق قزاقستان در بندر خشک شیان در چین و با همکاری قزاقستان و چین تشکیل می‌شود و در سال ۲۰۲۴، بیش از ۲۰۰ قطار از این طریق عبور کرده‌اند.
به گزارش تلویزیون مرکزی چین (CCTV)، در طول ۱۳ سال گذشته، قطارهای باری چین ـ اروپا بیش از ۱۱ میلیون TEU کالا به‌ارزش بیش از ۴۲۰ میلیارد دلار حمل کرده‌اند.
در سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۳، تعداد سفرهای قطار باری چین ـ اروپا حدوداً ۱۰ برابر شده است به‌طوری که ۱۷۰۲ قطار سال ۲۰۱۶ میلادی به ۱۷۵۰۰ قطار در سال ۲۰۲۳ رسیده است.
همچنین تنوع کالایی تبادلی بین دو طرف به بیش از ۵۰۰۰۰ نوع کالا رسیده است و ارزش آنها از سالانه ۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به ۵۶.۷ میلیارد دلار در زمان حاضر افزایش یافته است که بیش از ۷ برابر شده است،
مهدی محمدی، کارشناس حمل‌ونقل و ترانزیت عنوان کرد حجم تجارت دوجانبه چین و اروپا رو به کاهش است اما حمل‌ونقل ریلی بین این دو قطب اقتصادی رشدی قابل‌توجهی پیدا کرده است.
وی ادامه داد: در سال ۲۰۲۴ میلادی، بیش از ۱۷۰۰۰ سفر قطار باری بین چین و اروپا صورت گرفته است که نسبت به دوره مشابه در سال گذشته، ۱۱ درصد رشد را نشان می‌دهد. از طرفی رکورد جدیدی در قطارهای باری چین ـ اروپا در سال گذشته ثبت شد و  از ماه مارس ۲۰۲۴، ۸ ماه متوالی تعداد قطارهای تبادل‌شده چین و اروپا در یک ماه بیش از ۱۶۰۰ قطار بوده است.
محمدی اظهار کرد با توجه به این که ایران در اتصال چین و اروپا دارای مزیت نسبی است اما همچنان سهم اندکی از کیک ترانزیت کالا بین دو قطب اقتصادی دارد که امید می‌رود با همت مسئولان و بازرگانان کشور، این سهم افزایشی چشمگیر پیدا کند.
محمدی در پایان پیشنهاد داد که کریدور چین-آسیای‌مرکزی-غرب آسیا که از خاک ایران عبور می‌کند و یکی از ۶ کریدور ابتکار کمربند-راه چین (BRI)، به حساب می‌آید، در دستور کار قرار گیرد.
وی تصریح کرد: چند سال گذشته چینی‌ها در مرز سرخس سرمایه‌گذاری کردند و حتی یکی شرکت لجستیک مشترک با ایران ثبت گردید. از طرفی، سفیر چین در ایران نیز در بازدید از بندرعباس، اظهار کرده‌بود که کشورش تمایل به سرمایه‌گذاری و حضور در بنادر جنوبی ایران به خصوص بندر شهیدرجایی را دارد. اتصال تجاری این دو مرز یعنی بندر شهیدرجایی-سرخس، ترانزیت ریلی این کریدور را رونق می‌بخشد.