معمای توقف اکتشاف و تولید از سهم کوچک ایران در میادین نفت و گاز دریای خزر!

گروه انرژی، هر چند در سال 2019، روسیه در تغییر وضعیت حقوقی حوزه دریای خزر نقش اساسی ایفا کرد و سهم ایران را از 50 درصد به تنها 11.875 درصد در این فرآیند کاهش داد اما در این سهم کوچک باقیمانده از دریای خزر هم ایران دارای منابع عظیم نفت و گاز است که معلوم نیست با توجه به توانمندی ایران در برداشت از آن، چرا اقدامی صورت نمی دهد!

به گزارش بولتن نیوز، برابر گزارش هشتم بهمن 1402 میز نفت که بر اساس خبر منتشر شده اویل پرایس که در 22 ژانویه 2024 منتشر شده، برآوردهای قبلی حاکی از آن بوده که چالوس دارای حدود 124 میلیارد فوت مکعب (bcf) گاز است. این معادل حدود یک‌چهارم ذخایر گازی است که در میدان گاز طبیعی غول‌پیکر پارس جنوبی ایران وجود دارد که حدود 40 درصد از کل ذخایر تخمینی گاز ایران و حدود 80 درصد از تولید گاز ایران را تشکیل می‌دهد. اما، برآوردهای جدید حاکی از آن است که این حوضه گازی، یک میدان دوقلو با فاصله 9 کیلومتری از هم است که چالوس بزرگ دارای 208 میلیارد مکعب گاز است و چالوس کوچک دارای 42 میلیارد مکعب گاز است که در مجموع 250 میلیارد مترمکعب گاز دارد.

پیش از این، در نهم شهریور ماه 1398 پایگاه خبری وزارت نفت طی گزارش که منتشر شده، اعلام کرده است: دریای خزر پس از منطقه خلیج فارس و سیبری سومین منبع انرژی جهان است که بر اساس اعلام سازمان انرژی جهانی مجموع ذخایر تاییدشده  نفت‌خام و گاز طبیعی دریای خزر بالغ بر ۱۰۰ میلیارد بشکه نفت و ۱۲ تریلیون متر مکعب گاز تخمین زده شده؛ ارقامی که به وضوح نشان می‌دهد دریای خزر افزون بر موقعیت ژئوپلیتیک، به لحاظ ذخایر نفت و گاز اهمیت زیادی برای کشورهای حاشیه دریای خزر دارد.

متخصصان شرکت نفت خزر از سال ۱۳۷۷ با انجام مطالعات وسیع ژئوفیزیکی، زمین‌شناسی و مهندسی نفت به نتایج مثبتی به لحاظ وجود منابع غنی هیدروکربور در بخش جنوبی آب‌های عمیق دریای خزر پی بردند، به طوری که امروز قویا اعلام می‌کنیم بر اساس مطالعات انجام شده، ۴۶ ساختار کوچک و بزرگ نفتی که در اعماق بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ متر با ذخایر بالغ بر ۴۸ میلیارد بشکه نفت و گاز شناسایی شده است و بر اساس همین تلاش‌های علمی و مطالعات ارزشمند زمین‌شناسی نیاز به ساخت یک سکوی حفاری نیمه‌شناور برای عملیات حفاری و اکتشاف در دریای خزر جزو اهداف و اولویت‌های شرکت ملی نفت ایران قرار گرفت و عملیات اجرایی ساخت سکوی نیمه شناور ایران امیرکبیر با قابلیت حفاری تا عمق ۶۰۰۰ متر زیر بستر دریا با همکاری شرکت‌های توانمند ایرانی به سرانجام رسید و نهایتا در سال ۱۳۸۸ ساخت این سازه عظیم و منحصربه‌فرد و مجهز به فناوری‌های پیچیده با وزنی حدود ۱۵۰۰۰ تن که به‌عنوان یکی از چالش‌های نفس‌گیر و پیچیده برای شرکت نفت خزر بود با عبور از مشکلات فراوان وارد مدار عملیاتی شد و امروز سکوی نیمه‌شناور امیرکبیر به عنوان نمادی از حاکمیت جمهوری اسلامی ایران و نگین درخشانی از تبحر، دانش و فناوری و به عنوان برگ زرینی در تالار افتخارات صنعت نفت کشور در پهنه دریای خزر خودنمایی می‌کند.

امروز می‌توانیم با سربلندی اعلام کنیم همه اقدام‌ها، مطالعات و بسترسازی‌های لازم و پیشران برای گام نهادن در مسیر توسعه و تولید نفت و گاز از ساختارها و میدان‌های نفتی شناخته شده متعلق به آب‌های جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر به دست متخصصان توانمند شرکت نفت خزر محقق شده و ایران برای نخستین بار در منطقه خاورمیانه وارد باشگاه فعالیت‌های نفت و گاز در آب‌های عمیق جهان شده است و دانش و تولیدات لازم را به‌گونه‌ای کسب کرده که کشورهای همسایه خزر خواهان همکاری و انتقال این تجربیات برای آنان هستند.

با توجه به زمینه‌سازی‌ها، چنانچه عبور از مرحله اکتشاف به مرحله توسعه و تولید در اولویت اهداف و برنامه‌های وزارت نفت قرار گیرد با افتخار می‌توانیم اعلام کنیم که همه زمینه‌ها، تجهیزات، دانش، تخصص، نیروی انسانی و امکانات برای این کار مهیا و فراهم است و در هر صورت کشف این ذخایر عظیم خدادادی در دریای خزر، هدیه‌ای برای آیندگان و نسل‌های آینده کشور عزیزمان است و باید اذعان کرد تلاش‌ها، مطالعات، اقدام‌ها و کشفیات انجام شده در خزر می‌تواند در ارتقای جایگاه ایران از نظر ذخایر هیدروکربوری در مجامع بین‌المللی نقش‌آفرین بوده و اثری پررنگ داشته باشد.

به گزارش بولتن نیوز، چنانکه ملاحظه می شود هر چند در سال 2019، روسیه در تغییر وضعیت حقوقی حوزه دریای خزر نقش اساسی ایفا کرد و سهم ایران را از 50 درصد به تنها 11.875 درصد در این فرآیند کاهش داد اما در این سهم کوچک باقیمانده از دریای خزر هم ایران دارای منابع عظیم نفت و گاز است که معلوم نیست با توجه به توانمندی ایران چه از نظر فنی و چه از نظر تجهیزات اکتشاف و تولید، چرا اقدامی برای برداشت مستقل توسط ایران صورت نگرفته است!