مروری بر مناسبت های امروز ۲۷ اردیبهشت

گروه سیاسی: در نگاهی به تقویم امروز بیست و هفتم اردیبهشت با وقایعی مواجه می‌شویم که قصد داریم نگاهی به آن‌ها بیاندازیم. این اتفاقات عبارتند از: شهادت جناب حمزه (ع) عموی پیامبر گرامی اسلام (ص)، وفات حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، حمله و اشغال شهر مهران توسط ارتش رژیم بعث عراق در سال ۱۳۶۵.

شهادت جناب حمزه (ع) عموی پیامبر گرامی اسلام (ص):

غزوه احد در شنبه ۷ شوال یا ۱۵ شوال سال سوم قمری اتفاق افتاد. در این غزوه، جناب حمزه به دست وحشی بن حرب، غلام حَبَشی دختر حارث بن عامر بن نَوْفَل یا غلامِ جُبَیر بن مُطْعِم، به شهادت رسید.

طبق روایتی، دختر حارث با وعده آزادی وحشی، از او خواست به انتقام پدرش که در غزوه بدر کشته شده بود، حضرت محمد (ص)، جناب حمزه یا حضرت علی (ع) را بکشد. بنا بر روایت دیگر، جبیر بن مطعم در برابر گرفتن انتقام عمویش، طُعَیمة بن عَدی که در بدر کشته شده بود، به وحشی وعده آزادی داد؛ اما گفته شده است که انگیزه هِند دختر عُتبه و زن ابوسفیان، برای انتقام گرفتن به دلیل کشته شدن پدر، برادر و عمویش در غزوه بدر، بیشتر از جبیر یا دختر حارث بود. طبق برخی نقل‌ها، از ابتدا هند با وعده مال، وحشی را به این کار ترغیب کرد.

به روایتی، هند برای خوردن جگر حمزه نذر کرده بود. وحشی ابتدا قول کشتن علی (ع) را داد، اما در میدان، حمزه را به شهادت رساند و جگر او را نزد هند برد. هند لباس و زیور خود را به وحشی داد و به او وعده ده دینار در مکه داد. سپس کنار بدن حمزه آمد و او را مُثْله کرد و از اعضای بریده او، برای خود گوشواره، دست بند و خلخال درست کرد و آن‌ها را با جگر حمزه به مکه برد. گفته شده است معاویة بن مُغیره و ابوسفیان هم بدن حمزه را مثله یا زخمی کردند.

از شدت ناگواری آنچه بر پیکر جناب حمزه رفته بود، بعضی اصحاب سوگند خوردند در مقابل، ۳۰ تن یا بیشتر از قریش را مثله کنند؛ اما آیه ۱۲۶ سوره نحل نازل شد که گرچه به ایشان اجازه مقابله به مثل می‌داد، لیکن صبر را عملی بهتر می‌دانست.

جناب حمزه نخستین شهید اُحُد بود که پیامبر اکرم (ص) بر او نماز گزارد و سپس سایر شهیدان را در چند نوبت آوردند و کنار او نهادند و رسول خدا بر آن‌ها و بر او نماز می‌گزارد. بدین ترتیب، حدود هفتاد بار به صورت مستقل و همراه با دیگر شهداء بر پیکر وی نماز گزارد. حمزه را در پارچه‌ای که خواهرش صفیه آورده بود، کفن کردند؛ چراکه مشرکان او را برهنه کرده بودند.

پیامبر اکرم (ص)، چون حمزه را بدان وضع دید، گریست و آنگاه که گریه انصار بر کشتگان خود را شنید، فرمود: «اما حمزه گریه کننده ندارد.» سعد بن مُعاذ این سخن را شنید و زنان را بر در خانه رسول خدا آورد و آنان بر حمزه گریستند. از آن زمان به بعد، هر زنی از انصار که می‌خواست بر مرده‌ای گریه کند، نخست بر حمزه می‌گریست. گفته شده است که زینب، دختر ابوسلمه، سه روز برای حمزه لباس عزا پوشید.

وفات حضرت عبدالعظیم حسنی (ع):

عبدالعظیم حسنی مشهور به شاه عبدالعظیم و سیدالکریم از سادات حسنی و از راویان حدیث است. نسب او با چهار واسطه به امام حسن مجتبی (ع) می‌رسد.  شیخ صدوق، مجموعه روایات وی را با عنوان جامع اخبار عبدالعظیم گردآوری کرده است. عبدالعظیم حسنی،  امام رضا (ع) و امام جواد (ع) را درک کرده و نقل است که ایمان خویش را بر امام هادی (ع) عرضه داشت و در زمان او وفات یافت.  حرم حضرت عبدالعظیم در شهر ری قرار دارد و زیارتگاه شیعیان است. در برخی روایات ثواب زیارت قبر او برابر با ثواب زیارت قبر امام حسین (ع) دانسته شده است.

احمد بن علی نجاشی معتقد است که عبدالعظیم حسنی بر اثر بیماری درگذشته است.  شیخ طوسی نیز قائل به وفات وی است.  با این حال فخرالدین طُریحی، از عالمان امامیه در قرن یازدهم و مؤلف کتاب مجمع البحرین، معتقد است عبدالعظیم زنده به گور شده است.  اما واعظ کُجوری نوشته است که در کتاب رجال و انساب، از احوال حضرت عبدالعظیم تفحص نموده و از شهادت وی خبر صحیح و موثقی نیافته است.

دوران زندگی عبدالعظیم مصادف با شرایط خفقان و سرکوب شیعیان توسط بنی عباس بود. او نیز همچون پدرانش سال‌ها تحت تعقیب بود. او گرچه زمانی که در مدینه،  بغداد و سامرا‌ می‌زیست، اما روش تقیه‌ می‌کرد و عقیده خود را پنهان می‌داشت، ولی با این حال مورد غضب متوکل و معتز بود.

بنابر گزارش‌های تاریخی، عبدالعظیم در زمان معتز خلیفه عباسی، به جهت اذیت و آزار و ترس از قتل، به امر امام هادی (ع) از سامرا به ری -که از پایگاه‌های مهم عباسیان بود- هجرت کرد. برخی هم نقل کرده‌اند به قصد زیارت قبر امام رضا (ع) به قصد خراسان هجرت کرد و در ری برای زیارت حمزة بن موسی بن جعفر توقف کرد و در آن‌جا مخفی شد.

به گفته شیخ طوسی عبدالعظیم در ری وفات یافت و قبر او در آن‌جاست.  بنا بر نقل محدث نوری، فردی از شیعیان،  رسول اکرم (ص) را در عالم رؤیا زیارت‌ می‌کند که به او می‌فرماید فردا یکی از اولاد من کنار درخت سیب در باغ عبدالجبار بن عبدالوهاب رازی تشییع و دفن خواهد شد. وی برای خرید آن مکان به صاحب باغ مراجعه می‌کند در حالی که صاحب آن باغ نیز همان خواب را دیده بود و آن باغ را وقف عبدالعظیم و دیگر شیعیان کرد که در آن دفن شوند. به همین علت،  حرم عبدالعظیم حسنی به «مسجد شجره» یا «مزار نزدیک درخت» نیز معروف است.

حمله و اشغال شهر مهران توسط ارتش رژیم بعث عراق در سال ۱۳۶۵:

یک بامداد ۲۷ اردیبهشت ۱۳۶۵ عراق در منطقه مهران دست به تهاجم زد و این شهر و حومه آن و برخى از ارتفاعات منطقه را تصرف کرد و با پشت سرگذاشتن شهر مهران تا پشت جاده کمربندى مهران، یعنى بیش از ۲۰ کیلومتر در عمق خاک ایران، پیشروى کرد و موضع گرفت.

در این زمان ارتش جمهورى اسلامى ایران، مسئولیت خطوط پدافندى را به عهده داشت و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز به دلیل مقابله با تهاجم دشمن در خطوط مختلف عملیاتى، پشتیبانى از این منطقه را به طور کامل بر عهده نگرفته بود. دشمن بعثى با تبلیغات گسترده‌اى سعى داشت اشغال مهران را همسان پیروزى فاو قلمداد کند. از این رو اعلام کرد که تنها در مقابل عقب‌نشینى جمهورى اسلامى از عراق و مشخصا فاو، مهران را باز پس خواهد داد!