فناوران فعال در حوزه‌های اولویت‌دار، دانش‌بنیان نوع ۳ می‌شوند

به گزارش بولتن نیوز، دکتر رضا اسدی‌فرد در گفت‌وگوی افزود: مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان از سال ۱۳۹۲ تا کنون با بهره‌بردن از تجربه ارزیابی بیش از ۳۰ هزار شرکت متقاضی استفاده از حمایت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان تلاش داشته است، معیارهای ارزیابی را به نحوی تدوین کند که شرکت‌های مسلط بر فناوری‌های برتر شناسایی و حمایت شوند. برای این منظور در زمان ارزیابی شرکت‌های فناور دو شرط اصلی سطح فناوری کالا و خدمات و همچنین تسلط شرکت بر دانش فنی طراحی آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: بر این اساس مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان در طول چند سال اخیر، فهرستی از کالا و خدمات با فناوری‌های بالا و متوسط بالا را تدوین و در قالب فهرست کالا و خدمات دانش‌بنیان منتشر کرده است تا شرکت‌های فناور با مراجعه به این فهرست بتوانند محصول خود را پیش از درخواست جایابی کنند. در صورتی که محصول شرکت‌های فناور از فناوری بالا و یا متوسط به بالا برخوردار باشند، لازم است بتوانند تسلط خود بر فناوری را نیز اثبات کنند.

اسدی فرد خاطر نشان کرد: به عبارتی شرکت باید محصول خود را به طور اساسی و قابل توجه بر اساس تحقیق و توسعه طراحی کرده باشد و توان تغییر در آن را نیز داشته باشد. البته شرط‌های دیگری نیز برای تایید دانش‌بنیان بودن شرکت وجود دارد، اما می‌توان دلیل اصلی عدم تایید بسیاری از شرکت‌های متقاضی را در این دو شرط عنوان کرد.

سرپرست مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان به اقدامات این مرکز برای دو برابر شدن تعداد شرکت‌های دانش بنیان اشاره کرد و گفت: طی سال‌های گذشته با تاکیدات مکرر مقام معظم رهبری تلاش داشته‌ایم تا در کنار افزایش کیفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، زمینه افزایش تعداد آنها را نیز فراهم کنیم. برای این منظور در ابتدا سعی شده آیین نامه‌ها و قوانین مرتبط و همچنین حمایت‌های مربوط به شرکت‌های دانش‌بنیان به طور شفاف در دسترس عموم قرار گیرد و زمینه ارائه درخواست فناوران و کارآفرینان نیز فراهم شود.

وی اضافه کرد: به علاوه به طور فعالانه جلسات ترویجی مستمری در مراکز مختلف همچون دانشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری و شهرک‌های صنعتی در حال برگزاری است تا افراد و شرکت‌های بیشتری با این موضوع آشنا شوند.

اسدی‌فرد خاطر نشان کرد: در کنار این اقدامات مجموعه معاونت علمی و فناوری طی سالیان گذشته با توسعه نهادهایی همچون شتابدهنده‌ها، صندوق‌های پژوهش و فناوری و مراکز نوآوری زیرساخت‌های مناسبی را برای ایجاد و رشد شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم کرده‌اند و در حال حاضر نیز تلاش داریم با ایجاد تعامل سازنده با شرکت‌های بزرگ خصوصی و ایجاد اسپیناف‌ها و مراکز نوآوری و شتابدهی در بستر این شرکت‌ها زیست بوم ایجاد شده را تقویت کنیم و از این طریق زمینه فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان را گسترش دهیم.

به گفته وی از سال گذشته نیز دسته دیگری از شرکت‌ها با عنوان "دانش‌بنیان نوع ۳" در مرکز شرکت‌های دانش‌بنیان تعریف شده تا با نگاه ویژه به مناطق کمتر برخوردار، شرکت‌های نقش‌آفرین در حل مسائل اساسی کشور و شرکت‌های فعال در حوزه علوم انسانی این شرکت‌ها را ارزیابی و حمایت کنیم و این شرکت‌ها نیز بتوانند از حمایت‌ها و تسهیلات مرتبط با شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده کنند.

اسدی‌فرد تاکید کرد: در کنار این اقدامات، لازم است با همراهی تمامی وزارتخانه‌ها و نهادهای مرتبط بتوانیم گستره‌ حمایت‌های خود از شرکت‌های دانش‌بنیان را بیشتر کنیم و با کاهش موانع پیش روی این شرکت‌ها زمینه افزایش کمی و کیفی شرکت‌های دانش‌بنیان را فراهم کنیم.

اولویت‌های فناوری برای افزایش شرکت‌های دانش‌بنیان

سرپرست مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان در پاسخ به این سوال که برای افزایش تعداد شرکت‌ها کدام حوزه‌ها در اولویت‌ قرار دارند، گفت: برخی حوزه‌ها به عنوان حوزه‌های اولویت‌دار در مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان مشخص شده تا با تسهیل فرآیندهای ارزیابی برای محصولات اولویت‌دار بتوان توسعه بیشتری در این حوزه‌ها ایجاد کرد.

وی این محصولات را عموما در حوزه‌هایی چون "کشاورزی"، "مواد شیمیایی"، "دارو"، "الکترونیک"، "مواد پیشرفته" و "تجهیزات پزشکی" دانست و افزود: فناورانی که در زمینه محصولات اولویت‌دار در حال فعالیت هستند می‌توانند بدون داشتن نمونه آزمایشگاهی نیز درخواست خود را برای استفاده از تسهیلات دانش‌بنیان نوع ۳ ارسال کنند.

اسدی‌فرد، نیروهای انسانی فعال در شرکت‌های دانش‌بنیان را با توجه به ماهیت فعالیت این شرکت‌ها در زمینه تحقیق و توسعه و نوآوری، اغلب از میان افراد با تحصیلات دانشگاهی بالا دانست و خاطر نشان کرد: توسعه این شرکت‌ها به طور فزاینده به اشتغال نیروی انسانی تحصیلکرده و خبره کمک فراوانی خواهد کرد. این در حالی است که با توجه به پنجره جمعیتی کشور ما و حضور تعداد مناسبی از جوانان تحصیلکرده آماده به کار در کشور، توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند ظرفیت‌های مناسبی را برای استفاده از این جوانان فراهم کند.

وی تاکید کرد: در حال حاضر با برآوردی که از وضعیت اشتغال در شرکت‌های دانش‌بنیان انجام شده است، حدود ۳۰۰ هزار نفر به طور مستقیم در این شرکت‌ها در حال فعالیت هستند که امیدواریم امسال با توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان این تعداد افزایش مناسبی داشته باشد.

همسو کردن صنایع و کارخانه‌ها با فعالیت‌های دانش‌بنیانی

سرپرست مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان، یادآور شد: برای نفوذ نوآوری در صنایع بزرگ و کارخانه‌های موجود برنامه‌های متعددی در معاونت علمی و فناوری در حال پیگیری است. بخشی از این برنامه‌ها معطوف به افزایش تحقیق و توسعه داخلی صنایع متمرکز بوده و تلاش شده تا با ایجاد مشوق‌ها و حمایت‌های مختلف زمینه نوآوری در این صنایع افزایش یابد. البته معاونت علمی و فناوری تلاش داشته با ایجاد اسپیناف‌ها و نهادهایی همچون شتابدهنده و یا شرکت‌های سرمایه گذار خطرپذیر شرکتی در کنار این شرکت‌ها، جریان نوآوری را به طور مستمر در صنایع بزرگ ایجاد کند.

وی اظهار کرد: همچنین مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان با بررسی نیازهای فناورانه و مسائل موجود در صنایع کشور تلاش دارد تا زمینه استفاده این صنایع از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور را فراهم کند و بر این اساس در حال حاضر همکاری مناسب بین تعدادی از صنایع کشور و معاونت علمی و فناوری ایجاد شده تا مسائل این صنایع به نحو مناسبی از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان پاسخ داده شود.

اسدی‌فرد خاطر نشان کرد: به منظور توسعه بازار شرکت‌های دانش‌بنیان مرکز شرکت‌های دانش‌بنیان برنامه توسعه این همکاری‌ها را با محوریت صنایع بزرگ در دستور کار خود قرار داده و امیدواریم با تصویب طرح جهش شرکت‌های دانش‌بنیان و افزایش ابزارهای حمایتی ذیل این قانون روندهای تحقیق و توسعه داخلی در این شرکت‌ها رشد فزاینده‌ای یابد.

اسدی‌فرد با تاکید بر اینکه طرح جهش دانش‌بنیان با استفاده از تجربه ۱۰ سال اجرای قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان توسط معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و بررسی مسائل و مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان در طول این سال‌ها تدوین و به مجلس ارائه شده است، گفت: بر این اساس برخی از موانع پیش روی رشد و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان با تصویب این طرح برداشته خواهد شد و همچنین زمینه توسعه فعالیت این شرکت‌ها نیز فراهم می‌شود.

به گفته این مقام مسؤول، این طرح در حال حاضر با رفع ایرادات اولیه در صحن علنی مجلس بررسی شده و برای بررسی به شورای نگهبان ارسال شده است و امیدواریم طی روزهای آینده این طرح تصویب و ابلاغ شود.

تسهیل‌گری در حوزه‌های دانش‌بنیانی

وی به تسهیل‌گری در حوزه‌های دانش بنیانی اشاره کرد و یادآور شد: در حال حاضر ۱۱۰ خدمت به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه می‌شود که می‌توان مهمترین این خدمات را در ۶ دسته "تسهیلات نظام وظیفه تخصصی"، "ارائه مجوز استقرار"، "تسهیلات صندوق توسعه ملی"، "تامین اجتماعی"، "معافیت مالیاتی" و "معافیت‌های گمرکی" عنوان کرد و پر متقاضی‌ترین تسهیلات درخواستی شرکت‌ها "معافیت مالیاتی" است که برای این منظور مسیر ویژه‌ای برای ارائه این تسهیلات در نظر گرفته شده است.

رییس مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان اضافه کرد: در این میان تلاش داریم تا مسیرهای ایجاد شده در حمایت‌های بیمه‌ای و گمرکی با همراهی سازمان‌های مرتبط بیش از پیش تسهیل شده و شرکت‌های دانش‌بنیان با مسائل کمتری در این زمینه‌ها داشته باشند.

اسدی‌فرد توسعه بازار را یکی از زیرساخت‌های توسعه فعالیت دانش بنیانی عنوان کرد و افزود: در حال حاضر توسعه بازار از طریق شبکه سازی بین شرکت‌ها و احصاء نیازهایی که در فضای صنعت و جامعه در کشور وجود دارند، درحال پیگیری است و معاونت علمی و فناوری نیز با استفاده از ابزارهای مختلف مالی و حمایتی توانسته است از طریق ظرفیت‌ شرکت‌های دانش‌بنیان، پروژه‌های مهمی را در صنایع بزرگ به انجام برساند.

وی یادآور شد: در همین راستا برنامه‌های متعددی نیز برای تامین مالی خریداران نیز در نظر گرفته شده تا با ارائه منابع مالی ارزان قیمت به خریداران محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان، طرف تقاضای فناوری را تحریک کنیم. در این خصوص مرکز شرکت‌های دانش‌بنیان با حمایت از واسطه‌های تبادل فناوری نیز تلاش کرده است تا ارتباط بین مجموعه خریدار و مجموعه تولید کننده را تسهیل کند.

در راستای اجرای قانون حمایت از مؤسسات و شرکت‌های دانش‌بنیان، همچنین تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات و استفاده از ظرفیت‌های پنهان شرکت‌ها و مؤسسات دارای توانمندی‌های فناور محور و نوآورانه در مناطق کمتر برخوردار، نوع جدیدی از اعطای گواهی‌نامه شرکت‌های دانش‌بنیان با عنوان شرکت‌های دانش‌بنیان نوع ۳، با شرایط خاص، تعریف شد.

شرکت‌های نوع ۳ شرکت‌هایی هستند که محل اصلی فعالیت آنها در مناطق کمتر برخوردار است و در حل مسائل راهبردی یا اساسی کشور، نقش آفرین هستند، محل اصلی فعالیت آنها در پارک‌ها و مراکز رشد علم و فناوری است و فعال در حوزه‌های صنایع فرهنگی، خلاق، نوآفرین و علوم انسانی و اجتماعی است.