آقای خاندوزی لطفا شفاف سازی کنید؛ اوراق عرضه کرده اید یا نه؟!

گروه اقتصادی - مهدی جعفری: این روزها حال و اوضاع بازار سرمایه چندان مناسب نیست و در ادامه روند پیشین، همچنان شاهد روزهای پرنوسان و غالبا قرمز رنگی برای تابلو بورس هستیم.

به گزارش بولتن نیوز، اما ادامه این وضعیت در دولت آیت الله رئیسی در حالی که وعده های فراوانی از طرف ایشان و معاونان و وزرای دولت مردمی داده شده بود وغالبا در زمان دولت تدبیرو امید مدعی داشتن راهکار برای حل مشکل بازار بورس بودند، کمی عجیب است. از سوی دیگر اخبار چندان جالبی از بازار سرمایه در خصوص تصمیمات مدیران این بازار و وزارت اقتصاد به گوش نمی رسد و نگرانی هایی جدی برای فعالین این حوزه و مردمی که سرمایه های خود را وارد این حوزه کرده اند، ایجاد کرده است.

همین وضعیت نامساعد روییس دستگاه قضا را بر آن داشت تا جلسه ای با مدیران بازار سرمایه برگزار کند تا چاره ای برای رفع مشکلات موجود اندیشیده شود. حجت الاسلام محسنی اژه ای در این دیدار سوالاتی را مطرح و نکاتی را گوشزد کردند که از اشکالات مهم بازار هستند و اگر عزمی برای بهبود شرایط وجود داشته باشد، همین نکات می توانند بسیار با اهمیت باشند.

رییس قوه قضاییه در این جلسه این سوالات را مطرح کردند که چرا مدیران و ناظران بورس و کارگزاری ها از همه شرایط بازار، خرید و فروش ها، قیمت و حجم نمادهای معاملاتی باید مطلع باشند اما مردم تنها تا پنج ردیف دسترسی به اطلاعات داشته باشند؟! یا چرا صندوق سرمایه گذاری ای که به عنوان یک شرکت حقوقی فعالیت می کند و تنها یک کد بورسی دارد، ناگهان با 50 کد بورسی شخصی وارد معاملات می شود و جریان بازار را بهم میرید؟! و عجیب تر اینکه چرا همین صندوق ها کدهای بورسی شخصی در اختیارشان را به برخی افراد می فروشند تا آن ها بتوانند نظام معاملات را تغییر بدهند؟! همین دو نکته نشان می دهد که وضعیت فعلی تا چه اندازه ای به پرورش رانت و فساد دامن زده است و باید تغییرات گسترده ای در شیوه مدیریت بازار و نظارت بر عملکرد صندوق ها و کارگزاری ها اعمال شود.

اما انتقادهای محسنی اژه ای محدود به کارگزاری ها نبود و شامل حال سازمان بورس و مدیران آن نیز شد. یکی از انتقاد های جدی و سوالات مهم اژه ای که احتمالا مسأله بسیاری از سرمایه گذاران خرد بازار سرمایه است، این نکته می باشد که چرا به افراد اجازه داده نمی شود که سهام یک نماد بزرگ را واگذار و به سمت نمادهای کوچک حرکت کنند و ناظر به چه حقی و بر چه اساسی جلوی چنین اتفاقی را می گیرد و منفعت این قضیه به چه کسانی می رسد؟! از سوی دیگر ناظر با چه منطقی ناگهان صف فروش را جمع و معاملات را متوفقف می کند بدون آنکه توضیحی شفاف برای این تصمیم خود ارائه نماید؟! یا چرا صف ایجاد می شود؟! نمایش تعداد افراد حاضر در صف خود از دلایل بهم ریختن بازار است.

در واقع رییس دستگاه قضا چندین و چند مورد از بسترهای فسادزا که بر مبنای رانت های اطلاعاتی به وجود می آیند را در این جلسه برشمرده است و در خاتمه از مدیران بورس درخواست کرده که اگر جرایم و تخلفاتی اتفاق افتاده یا مشکلاتی وجود دارد، در کنار هم به آن ها رسیدگی کنند. در پاسخ به این انتقادات هم این موضوع از سوی مدیران بازا سرمایه طرح گشته که بسترهای قانونی برای تغییرات وجود نداشت و قرار است روندهای نظارتی تغییر پیدا بکنند تا زمینه های فساد و رانت از بین بروند.

اما مشکل این روزهای بازار سرمایه تنها مربوط به زیرساخت های معیوب و فسادزای بورس نیست و بخش عمده ای از آن به مدیریت دولت و وزارت اقتصاد مربوط می شود. همانگونه که در ابتدا گفته شد، زمانی وزرای اقتصادی فعلی و معاونین رییس جمهوری، نسخه های مختلف و قطعی برای حل مشکلات بورس ارائه می کردند و انتقاداتی گسترده از دولت تدبیرو امید داشتند. برای مثال احسان خاندوزی در توییتی مدعی شده بود که برای تبدیل سقوط آزاد به فرود آرام، باید صندوق تثبیت فعلی تقویت شود و این مسأله را به وزیر اقتصاد دولت تدبیرو امید نیز انتقال داده است. امروز اما در حالی که وزیر اقتصاد شخص خاندوزی است، خبری از فرود آرام نیست و ما شاهد سقوط آزاد متوالی بورس هستیم. به قول آصفری، نماینده مردم اراک، سرمایه های مردم حق الناس است و نباید اجازه داده شود به این شکل از بین بروند و تنها دلال ها از این شرایط بهترین بهره را ببرند.

اما جدا از ناتوانی در بحث کنترل بازار سرمایه، نکته ای وجود دارد که به شدت نگران کننده است. طی چند وقت اخیر این گزاره بارها توسط خاندوزی مطرح شده است که دولت بدون فروش اوراق و چاپ پول توانسته کسری بودجه خود را برطرف نماید. اما مشکل این جاست که آمارهای رسمی دقیقا خلاف آن چه که وزیر اقتصاد مدعی است را نشان می دهند. طبق آمارهای رسمی و صبت های آصفری، از مهر ماه امسال تاکنون دولت چیزی در حدود 8000 میلیارد تومان اوراق فروخته است. این آمار به م می گوید که بخش بزرگی از بازار سرمایه ما را اوراق بدهی دولت تشکیل می دهند.

حال با توجه به این وضعیت بحثی در میان فعالان بازارسرمایه به وجود آمده که آیا دولت تعمدا به دنبال زمین زدن بازار سرمایه است تا پول ها را از این بخش خارج و وارد بازار بدهی نماید تا بتواند از طریق خرید و فروش ارواق بدهی کسری بودجه خود را تأمین کند و یا خیر؟! این چنین باشد که اتفاق خطرناکی در حال رخ دان است و حتی در خصوص برخی مدیران بورسی مشمول عمل مجرمانه هم می شود. لذا امروز باید در خصوص اختلاف صحبت های خاندوزی مبنی بر نفروختن اوراق و آمارهای منتشره پیرامون تأمین کسری بودجه دولت از این طریق و تأثیر منفی آن بر بازار سرمایه شفاف سازی صورت بگیرد تا مشخص شود که چه اتفاقی را در حال رخ دادن است و چرا اتفاق مثبتی برای بازار رخ نمی دهد.