تئاتر خیابانی، ویترینی برای جشنواره‌ها

به گزارش بولتن نیوز، علیرضا دهقانی کارگردان و نویسنده تئاتر ، گفت: مشکل تئاتر خیابانی دلایل عمده و متعددی دارد. نخست آنکه تئاتر خیابانی نیز باید همچون تمامی ژانر‌های دیگر از نظر تخصصی مورد بررسی قرار گیرد. معزلی که نه تنها تئاتر خیابانی بلکه تمام جامعه تئاتر را دچارِ خود کرده که نشانه عدم دانش، آگاهی و علم مورد نیاز است.

وی درباره شرایط ورود افراد به حوزه تئاتر اظهار کرد: متاسفانه فیلتری برای ورود به عالم تئاتر تعریف نشده است. امروزه هرکس بر طبق علاقه ذاتی خود و بدون گذراندن دوره‌های پیش نیازی که لازمه فراگیری هنر تئاتر است به طرق مختلف، گاه از روی ضوابط، گاه به صورت سفارشی و یا خانوادگی وارد این عرصه می‌شود.

این کارگردان تئاتر افزود: کیفیت در هر رشته و تخصصی در گرو دانش متناسب با آن تخصص است. در غیر این صورت بدیهی است تئاتر خیابانی تبدیل به هنری می‌شود که سالیان متمادی در جا می‌زند و مسیر کمال و ترقی را طی نخواهد کرد.

وی با اشاره به تکراری بودن سبک تئاتر خیابانی مطرح کرد: هنوز سوژه ها، ایده‌ها و سبک‌های منسوخ ۲۰ سال پیش در تئاتر خیابانی تکرار می‌شود؛ بنابراین شیوه عالی و متعالی تئاتر را که ارتباطی بی نظیر با تماشاگر برقرار می‌کند را بی رونق کرده است.

دهقانی درباره نوآوری در تئاتر خیابانی بیان کرد: از طرفی گاهی نوآوری و سنت شکنی، تجربه‌های نو و نگاه جدید از سوی مسئولان مورد بی مهری قرار می‌گیرد؛ بنابراین عرصه را برای تجربه‌های نو بر مشتاقان این رشته تنگ می‌کند. البته از نظر برخی از همین مسئولان نمایش‌های خیابانی خارجی که به کشور دعوت می‌شوند و نسبت به نوآوری‌های هنرمنان تئاتر خیابانی خودمان چیز زیادی برای گفتن ندارند یکباره مورده توجه همان مسئولان قرار می‌گیرند. به اصطلاح مرغ همسایه همیشه غاز است!

وی در ادامه از دیگر مشکلات تئاتر خیابانی گفت: معزل دیگر عدم امکان اجرا به صورت متوالی است. اجرا‌های گاه و بیگاه تئاتر خیابانی ارتباط مخاطب را با اجرا قطع می‌کند. نمی‌توان به هنری به عنوان تئاتر در فضای باز یا تئاتر محیطی که ما آن را تئاتر خیابانی می‌خوانیم، شیوه‌ای از تئاتر اطلاق کنیم در حالیکه مکانی ثابت و اجرای دارای تداوم ندارند.

این نویسنده تئاتر درباره نیاز‌های تئاتر خاطر نشان کرد: اختصاص فضا‌هایی به صورت مداوم و همیشگی به تئاتر خیابانی، اختصاص ردیف بودجه مناسب از طرف دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و امکانات مورد نیاز و خاص اجرا در فضای باز امری بدیهی برای داشتن عنوانی به نام تئاتر خیابانی است.

وی درباره جایگاه تئاتر خیابانی در جشنواره‌ها عنوان کرد: جشنواره‌های تئاتری یکی از متولیان تئاتر خیابانی هستند. در هر رویداد جشنواره‌ای بخشی به این شیوه از نمایش تعلق می‌گیرد که به حیات تئاتر خیابانی کمک می‌کند. البته در بیشتر موارد به عنوان ویترین جشنواره‌ها و رویداد‌های هنری کشور نیز مورد حمایت قرار می‌گیرند.

دهقانی در پاسخ به سوال چه کسی وظیفه حمایت از تئاتر خیابانی را دارد تاکید کرد: دفتر تئاتر خیابانی به عنوان نماینده‌ی مدیرکل هنر‌های نمایشی از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و دیگر شهر‌های کشور، وظیفه اصلی حمایت از تئاترخیابانی را بر عهده دارند.

وی در باب منزلت تئاتر خیابانی و صحنه‌ای تصریح کرد: انواع تئاتر منزلتی یکسان و برابر با یکدیگر دارند. چرا که هر کدام از آن‌ها بر اساس نیاز مخاطب خاص طراحی و اجرا می‌شوند. آنچه موجب می‌شود گاهی منزلت شیوه‌ای از اجرا زیر سوال برود برخورد خود اصحاب همان شیوه خاص و همچنین ارزش گذاری خود مسئولان مربوطه است.

دهقانی افزود: اگر تئاتر خیابانی همچون دیگر شیوه‌ها در انتخاب ایده متن بازیگر و ... شیوه نامه صحیح و اصولی را رعایت کند. همچنین در اجرا نیز نظم و انضباطی که اساس تئاتر را تشکیل می‌دهد رعایت شود و سازمان‌های مربوطه نیز احترام در خور این شیوه را برای مجریان و مخاطبان قائل شوند بی شک تئاتر خیابانی نیز جایگاه برحق خود را خواهد یافت.

این کارگردان تئاتر درباره تفاوت بازیگری در تئاتر خیابانی و صحنه‌ای اظهار کرد: تفاوت بازیگری در تئاتر خیابانی با دیگر شیوه‌ها در داشتن فاکتور‌هایی بیشتر در بازیگری نیست. فاکتور‌های بازیگری معین و قابل تعریف است. کما اینکه در همه شیوه‌ها بازیگر باید آموزش دیده و با دانش کافی پا بر صحنه بگذارد.

وی ادامه داد: در تئاتر خیابانی فاکتور‌هایی معین اجرا در فضای باز نیز به وظایف بازیگر اضافه می‌شود؛ از جمله آمادگی روانی و حساسیت‌های عصبی در بروز واکنش‌هایی مناسب با اتفاقات فضای باز و چیز‌هایی از این دست که به اصطلاح بداهه گویی در لحظه برخورد با گفتار و عمل مخاطبین این تئاتر‌ها در فضای باز و خیابان است.

دهقانی درباره بودجه اختصاص یافته به تئاتر خیابانی بیان کرد: از میزان بودجه اختصاص یافته اطلاعی ندارم، اما در اجرا‌های خیابانی متولیان اجرا‌های خیابانی از طرف دفتر تئاتر خیابانی به عنوان نماینده مدیریت کل هنر‌های نمایشی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی و همچنین سازمان فرهنگی هنری شهرداری‌ها و همچنین دبیرخانه جشنواره‌ها به گروه‌های اجرایی مبالغی تحت عنوان کمک هزینه پرداخت می‌شود که مبلغ ثابتی ندارند و بستگی به نظر کارشناسان بازبین مدیریت کل نمایشی یا سازمان فرهنگی هنری شهرداری و دبیرخانه جشنواره‌ها کارشناسی و تعیین می‌گردد. همچنین به تعداد عوامل اجراکننده‌ی نمایش‌ها و کیفیت خوده اثر هنری بستگی دارد.