مقابله با اعمال فراسرزمینی تحریم‌های یک‌جانبه

گروه بین الملل- محمود موحد: خروج آمریکا از برجام و اعمال فراسرزمینی تحریم‌های یک‌جانبه این کشور، مجدداً بحث راهکارهای مقابله با آن را در اتحادیه اروپایی مطرح کرد. اقدامات اولیه اتحادیه اروپایی در این خصوص شامل بروزرسانی «مقررات بازدارنده» و مقررات بانک سرمایه‌گذاری اتحادیه می‌شد اما اتحادیه اروپایی یک نهاد فرایند محور است. هفته ‌گذشته کمیسیون اروپا سندی که راهبرد جدیدش در خصوص نظام مالی و اقتصادی اروپا را تبیین می‌کند منتشر کرد.

به گزارش بولتن نیوز، با انتشار این سند به نظر می‌رسد اتحادیه فرایندی را آغاز نموده که به تقویت قابلیتش برای مقابله با تحریم‌های فراسرزمینی و البته اجرای منسجم‌تر تحریم‌های خود اتحادیه منجرخواهد شد. این سند، بخشی (حوزه اقتصاد کلان و امور مالی) از یک مجموعه بزرگتر است که شامل موضوعات سیاست تجاری، چندجانبه‌گرایی،‌ راهبرد صنعتی و دیجیتال و دستورکار جدید اروپا-آمریکا برای تغییرات جهانی می‌شود. در این یادداشت به بررسی اجمالی اهم نکات این سند راهبردی خواهیم پرداخت.

در این سند ابتدا ضمن بیان تغییرات عمده ایجاد شده در چند‌ دهه گذشته در زمینه‌های اجتماعی و فن‌آوری تشریح می‌شود که اقتصاد جهانی به طرز فزاینده‌ای چندقطبی شده و پیگیری منافع یک‌جانبه کوتاه مدت توسط برخی بازیگران می‌تواند همکاری چندجانبه موثر را تضعیف کند و از همین روست که اتحادیه اروپایی باید بتواند استقلال راهبردی خود را حفظ نماید. برای حفظ این استقلال راهبردی راهکارهای زیر در حوزه اقتصاد کلان و امور مالی پیشنهاد شده است: ترویج نقش بین‌المللی یورو، تقویت زیرساخت‌های بازار مالی اتحادیه اروپایی، بهبود اجرای رژیم ‌های تحریمی اتحادیه اروپایی،‌ افزایش تاب‌آوری اتحادیه اروپایی در قبال آثار اعمال غیرقانونی و فراسرزمینی تحریم‌های یک‌جانبه و سایر اقدامات کشورهای ثالث.

ج) برای اجرای این راهبرد‌ها، کمیسیون اتحادیه اروپایی در این سند ۱۵ اقدام کلیدی طرح‌ریزی کرده است که مهمترین آن‌ها عبارتند از:

۱. تکمیل اتحادیه بانکی و پیش‌برد بیشتر اتحادیه بازار‌های سرمایه در راستای تقویت تاب‌آوری اتحادیه اروپایی و تعمیق اتحادیه مالی و اقتصادی؛ این اقدام کلیدی بر سه ستون استوار خواهد بود: تقویت نقش بین‌المللی یورو از طریق تعامل با کشورها و شرکای ثالث برای ترویج استفاده از یورو، ابزارهای مبتنی بر یورو و قیمت‌گذاری بر مبنای یورو، برچیدن موانع بهره‌برداری جهانی از یورو،‌ پرورش جایگاه یورو به عنوان یک ارز مرجع بین‌المللی در بخش‌های انرژی و کالا، توسعه بیشتر زیرساخت‌های بازار مالی اتحادیه اروپایی و افزایش تاب‌آوری آن‌ها از جمله در قبال اعمال فراسرزمینی‌ تحریم‌ها از سوی دولت‌های ثالث و ترویج اعمال یکپارچه تحریم‌های اتحادیه اروپایی.

۲. حمایت از توسعه قیمت‌گذاری مشتقات کالا در حوزه انرژی و مواد خام بر مبنای یورو و تسهیل ایجاد شاخص‌های معیار مبتنی بر یورو در بخش‌های مهم تجاری از جمله بازارهای انرژی‌ نوپدید مانند هیدروژن.

۳. آغاز تعاملات برای تشویق سرمایه‌گذاری مبتنی بر یورو، تسهیل استفاده از یورو برای صدور صورتحساب و کاربرد آن به عنوان ارز مبنا و همچنین تلاش برای درک بهتر موانع کاربرد گسترده‌تر یورو.

۴. بررسی سیاست‌ها، مسائل حقوقی و فنی مرتبط با ایجاد یوروی دیجیتال با مشارکت بانک مرکزی اروپا.

۵. تعامل با شرکت‌های زیرساخت بازار مالی برای ارزیابی نقاط ضعف آن‌ها در قبال اعمال فراسرزمینی و غیر قانونی تحریم‌های یکجانبه توسط دولت‌های ثالث و پیشنهاد ابزارهای مناسب برای ممانعت و مقابله موثر با این قبیل مداخلات غیرموجه در زیرساخت‌های مالی موجود در اتحادیه.

۶. تشکیل کارگروهی برای ارزیابی مسائل فنی مرتبط با انتقال تسویه‌حساب‌ قراردادهایی که مبتنی بر یورو یا سایر ارزهای اروپایی هستند و خارج از اتحادیه تسویه می‌شوند به داخل اتحادیه.

۷. شناسایی و ارائه راه‌های حصول اطمینان از ادامه یافتن ارائه خدمات مالی حیاتی، از جمله پرداخت‌های مالی، به اشخاص حقیقی و حقوقی اروپایی که هدف اعمال فراسرزمینی تحریم‌های یکجانبه دولت‌های ثالث قرار گرفته‌اند.

۸. ایجاد یک پایگاه داده و یک مخزن تبادل داده تحریم‌ها برای گزارش‌دهی و تبادل اطلاعات سریع در خصوص اجرای تحریم‌ها میان دولت‌های عضو، در سال ۲۰۲۱ میلادی.

۹. تلاش برای حصول اطمینان از این که منابع مالی که در اختیار دولت‌های ثالث، سازمان‌های بین‌المللی و موسسات مالی بین‌المللی قرار می‌دهد، برای نقض تحریم‌های اتحادیه مصرف نشوند.

۱۰. ایجاد یک نظام مشخص با تضمین محرمانگی برای گزارش دور‌زدن تحریم‌ها از جمله از طریق افشاگری از درون (whistleblowing).