گاهشمار کرونا در ژاپن

گروه بین الملل - محمدرضا اسلامی: در یادداشت قبل به مرور سیاست ژاپن در برابر ویروس کرونا پرداخته شد. ذکر چند نکته در خصوص "گاهشمار" رفتار دولت ژاپن در خصوص کرونا ضروری است

 ۱- در شرایطی که کرونا در حال فتح اروپا بود و به قلع و قمع شهروندان ایتالیا پرداخته بود، وزیر المپیک کابینه ژاپن مصاحبه می کرد که :

المپیک توکیو باید برگزار شود (!)

روز ۱۱ مارس که وزیر ژاپنی چنین مصاحبه ای کرد مصادف با چیست؟

به گزارش بولتن نیوز، آنروز مصادف با زمانی است که حتی در آمریکا نگرانی گسترده جامعه را فرا گرفته، ترس از قدرت کرونا اذهان را اشغال کرده و فرماندار کالیفرنیا اعلام وضعیت اضطراری/قرنطینه برای سانفرانسیسکو کرده بود.

 ۲- با وجود مرگ و میر گستردۀ ناشی از کرونا در دنیا (و حتی آمریکا) نخست وزیر ژاپن تا ۱۲ روز بعد (از مصاحبه ی وزیر کابینه اش)، در برابر کنسل کردنِ المپیک توکیو مقاومت کرد(!) و سرانجام در روز ۲۳ مارس شینزو آبه هم برای نخستین بار گفت که مسابقات «می‌تواند»(!) به تعویق بیفتد.

 ۳- آن روزی که شینزو آبه گفت المپیک "می تواند" (!) به تعویق بیفتد ویروس جان بیش از پانزده هزار نفر را در دنیا گرفته بود.

 ۴- از روز ۲۳ مارس تا ۱۷ آوریل (بیست و چهار روز!) طول کشید تا #آبه بپذیرد که در کشور وضعیت اضطراری اعلام شود. این در شرایطی است که ژاپن جزو هشت کشور صنعتی است و جناب نخست وزیر دقیقا در جریان بود که حتی بوریس جانسون هم به کرونا مبتلا شده است و حصارِ حصین و قلعه امنی (حتی برای نخست وزیر و شاهزادگان هم) وجود ندارد.
پس چرا شینزو آبه اینهمه تعلل کرد؟ در این خصوص در یادداشت قبل به تفصیل بحث شد اما در ادامه باید به سه نکته دیگر نیز اشاره شود.

 ۵- تعبیر "در خدمت ‌و خیانت" را از آل احمد گرفته ام که آنرا برای نامِ یکی از کتابهایش برگزیده بود (در خدمت و خیانت روشنفکران). ویروس کرونا تنها شانس ماست که به موضوع "خدمت و خیانت رهبران" به شکل «مقایسه ای» و بی پرده بپردازیم.

شینزو آبه قمار بسیار خطرناکی کرد و تصمیم گرفت که اقتصادِ کشور را نسبت به سلامت شهروندان (#قرنطینه و خانه نشینی) اولویت دهد.
بخشی از این قمار خطرناک به دلیل اعتماد ژاپنی ها به سیستم پزشکی بسیار قوی این کشور است. اما امروز (۱۵ اپریل- ۲۷ فروردین) ژاپن بر لبه پرتگاهی نشسته که نیویورک و ایتالیا و اسپانیا به قعر آن غلطیدند. ارزیابی غیرشتابزده ما از عملکرد نخست وزیر چه باید باشد؟

خدمت؟ یا خیانت؟

 ۶- اشتباه جلال آل احمد (و بزرگوارانی از جنس او) در این است که در منظومۀ فکری خود دو گزینه خدمت/خیانت را موجود دارند. ولی
سالها گذشته و تجربۀ چند دهه فراز و نشیب ما را در برابر واقعیتی قرار داده که کرونا تنها فرصتی است که می توانیم به آن بپردازیم:
حکمرانی فقط عرصه خدمت/خیانت نیست. حکمرانی «عرصه ریسک» است و برای انجام ریسک، باید «کسانی» را برگزید که "کارخانه ذهنشان" فقط بر مدار "منطق و عقل" حرکت کند. چون هزینۀ ریسکِ حاکمان را، همۀ مردم با هم خواهند پرداخت.

 ۷- «حکمران وقتی که تصمیم می گیرد خیالش از بابت خود و خانواده اش راحت است!» این مضمونِ کامنتهایی بود که از دوستان دریافت کردم. اما این بار خیر! کرونا تنها باری است که چه #شینزو_آبه ‌و چه دونالد ترامپ و چه بوریس جانسون، وقتی "تصمیم" می گیرند می دانند ویروس ریز ظریف بیرحم به درز لای درب اتاق کارشان یا کناره صندلی هلی کوپترشان هم می تواند بچسبد!

کرونا اولین باری است که همه "در معرض" هستند. (با درجات مختلف، ولی «همه» )

بالاخره، شینزو آبه روز ۱۹ فروردین اعلام وضعیت اضطراری کرد و حال باید منتظر بمانیم و ببینیم که آیا این ریسک/قمار آقای نخست وزیر (در اولویت اقتصاد) صحیح بود یا خیر؟

آخر- در دو یادداشت قبل به موضوع #محمود_احمدی_نژاد پرداخته شد. من باور ندارم که احمدی نژاد به ایران خیانت کرد (همچنان که باور ندارم هیچ شاه و رئیس جمهور دیگری به کشورش خیانت کند) ولی باور دارم که بهای تصمیمات احمدی نژاد و بهای مکانیزمِ فکری او را همه ایرانیان با هم پرداخت کردند. این بحث در مورد حسن روحانی هم صادق است. مکانیزم فکریِ حکمران است که باعث فلاح/بدبختی مردمان می شود، نه قصدِ حکمران در خدمت و خیانت.

کرونا با همه مصائبش، یک فرصت استثنائی است که عملکرد «همه حاکمان را باهم» ببینیم و به ارزیابی بنشینیم.

کرونا، یک شانس تاریخی است که ما را در برابر یک واقعیت قرار دهد: «مکانیزم فکری و نحوۀ استنتاج حاکمان».

حاکمی که این بار می داند بهای تصمیمش را نه فقط مردم عادی که خانوادۀ خودش هم خواهند پرداخت. ولو اینکه صبیۀ حاکم، سرکار ایوانکا ترامپ باشد بنشسته در برجی مجلّل در نیویورک.