تخلفات گسترده در سامانه ارزش گمرک

گروه اقتصادی: گمرک ایران بر اساس یکی از وظیفه هایی که بر عهده دارد بر مبنای ارزش کالاهایی که به کشور وارد میگردد و با توجه به تعرفه کالا و حقوق ورودی مندرج در جدول کتاب مقررات صادرات و واردات و آیین نامه اجرایی آن از وارد کنندگان حقوق ورودی اخذ می نماید و یکی از منابع مهم دولت در جهت کسب در آمد است.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از تسنیم، با توجه به اصل برابری افراد در برابر قانون ، عدالت اجتماعی  و مصلحتهای بازرگانی و تجاری کشور اقتضا می‌کند که از کالاهای یکسان حقوق ورودی مساوی وصول گردد. تحقق این هدف نیز در گرو تعریف و برآورد صحیح ارزش کالا است.

در برآورد صحیح ارزش کالا نیز عوامل مختلف و تأثیر گذار بر قیمت کالا ،مواد اولیه (نهاده های تولید ) ، حجم خرید ، نوع معامله ( نقدی ، بانکی ، یوزانس و... ) شرایط خرید تحولات  تکنولوژیک و نیاز خریدار باید مد نظر قرار گیرد.

الزامات قانونی و بین المللی

الزام به همسویی قوانین و مقررات بخش تجاری کشور با  سازمان تجارت جهانی (بند و ماده 104 قانون برنامه پنجم)

اعضای ناظر در WTO -   الزام به همسویی قوانین و مقررات

عضویت قطعی ایران (بدور از ملاحظات سیاسی ) در سالهای آتی و  لزوم استفاده و بکارگیری موافقت نامه های این سازمان (WTO )

تدوین قانون و آیین نامه امور گمرکی سال 1390 و 1391 مبتنی بر موافقت نامه  ارزش سازمان تجارت جهانی

اهمیت ارزش گمرکی:

یکی از سه کنوانسیون ایجاد شورای همکاری گمرکی ارزش است

یکی از کمیته های دائمی شورای همکاری گمرکی کمیته ارزش است

یکی از مواد قرارداد عمومی تعرفه و تجارت با موضوع ارزش است

یکی از کمیته های سازمان تجارت جهانی ارزش است

یکی از موافقت نامه های سی گانه سازمان تجارت جهانی ارزش است 

نظام طبقه بندی و تعیین مأخذ حقوق ورودی در تمام دنیا بر مبنای ارزش است

یکی از واحدهای تخصصی در گمرکات جهان ارزش است

دلایل و اهمیت بررسی ارزش در گمرک

با توجه به وصول حقوق ورودی و مالیات بر ارزش افزوده و اغلب عوارض و ردیف های درآمدی قانون بودجه که گمرک مسئول وصول آن است بر مبنای ارزش گمرکی و ارزشی که توسط صاحب کالا (واردکننده ) اظهار و گمرک بررسی و تعیین می نماید دلایلی وجود دارد که منجر به تخلف در ارزش اظهاری می گردد:

دلایلی برای کم اظهاری

ایران یکی از بالاترین مأخذ حقوق ورودی را در بین کشورها دارد

وصول مالیات بر ارزش افزوده در گمرک بجای وصول از مصرف کننده

وصول مالیات بر درآمد به صورت علی الرأس در سازمان امور مالیاتی

دلایلی برای بیش اظهاری

با توجه تنوع نرخ ارز در بازار رسمی و غیر رسمی و تفاوت بین نرخ ارز آزاد و رسمی ، نیما و  سنا و .. واردکنندگان تمایل دارند تا از این مابه التفاوت نرخ ارز استفاده کنند

سایر دلایل:

وام های کم بهره برای واردات و صادرات کالا

وام های صندوق ذخیره ارزی و توسعه ملی

واردات سازمان ها و شرکت های دولتی

واردات شرکت های سهامی عام

پیشینه سامانه‌های ارزش

اولین سامانه ارزش تحت DOS و به زبان FOXPRO نوشته شد قابلیت شبکه شدن داشت در آخرین ویرایش ها و تغییرات نهایتاً توانست خود را به صورت ماهیانه بروز کند.

در این سامانه اطلاعات کامل یک سند ترخیص شامل شماره کوتاژ، تاریخ کوتاژ، تاریخ پروفرما، تاریخ فاکتور، تعرفه کالا، تعداد کالا، نوع بسته بندی، مارک کالا، کشور سازنده، نوع ارز، شرایط خرید و معامله و شرح کالا به صورت فارسی و لاتین وجود داشت.

عیب این سیستم دسترسی نداشتن به اطلاعات آسیکودا و عدم بروز رسانی آنلاین و دسترسی نداشتن به اسناد منضم به اظهارنامه و عدم نظارت بر تعیین ارزش بود.

سامانه ستاگ یا سیستم متمرکز تعیین ارزش گمرکی با رفع معایب سامانه قبلی دارای موتور جستجوی خودکار بوده که بر مبنای قانون و آیین نامه اجرایی آن و اصول و مبانی تعیین ارزش (کشور سازنده ، تعرفه، رعایت شرط همزمانی خرید، مارک کالا و نام کالا  و..) ابتدا با جستجوی هوشمند گزارش اولیه ای از سوابق ترخیص به کارشناس ارائه می‌نمود و در  صورت لزوم کارشناس می توانست گزارش دیگری با تغییر برخی پارامترهای اصلی ارزش درخواست نماید.

نکته قابل توجه اینکه تمامی گزارشات و نتایج جستجو در سیستم ثبت می شد و در بررسی های بعدی در خصوص صحت عمل کارشناس کاربرد داشت.

ستاگ با ارتباط با آسیکودا برخی اطلاعات مشترک را دریافت می‌کرد و برای اولین بار تصاویر اسناد اظهارنامه را با اسکن و به صورت PDF ( مورد تأیید ادیفکت) دریافت می‌نمود.

بروزرسانی آنلاین و لحظه ای و نظارت آنلاین بر تعیین ارزش موجب کاهش  کسر دریافتی های صادره و ایجاد یک دیتا بیس غنی برای تعیین ارزش شده بود.

لازم به یادآوری است سامانه ستاگ ( سیستم متمرکز تعیین ارزش گمرکی)  که تحت بستر اینترنت و اینترانت طراحی شده بود در آخرین بانک اطلاعات خود و پس از قریب به سه سال و در حالیکه هنوز گمرکات اجرایی در اجرای آن و ورود اطلاعات مقاومت می کردند بیش از 650 هزار رکورد ارزشهای ثبت شده با توجه زمان های مختلف خرید و کشورهای تولید کننده و فروشنده و با برندهای مختلف را پشتیبانی می کرد و هر روز نیز بر اساس سوابق ترخیص روزانه و ثبت اطلاعات جدید بروزرسانی می شد و کارشناسان دفتر ارزش نیز روزانه بر نحوه تعیین ارزش نظارت می نمودند. این سامانه  با قابلیت ورود اطلاعات توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی وی و همچنین با ارتباط با سامانه های آسیکودا و سپس سامانه جامع گمرکی توانسته بود در ضمن ایجاد یک بانک اطلاعات جامع ، قوانین و ضوابط مربوط به تعیین ارزش را رعایت نماید.ضمن اینکه دوایر تخصصی ارزش در گمرکات اجرایی مسئولیت تعیین ارزش کالا را بر عهده داشتند.

با ایجاد سامانه جامع امور گمرکی تحت عنوان EPL ، سامانه ستاگ را بدون دلیل کنار گذاشته شد و بجای اینکه این سامانه را تقویت و به سامانه EPL متصل کنند سامانه TSC را ایجاد کردند.

سامانه  TSC

اعلام شده " سامانه( tariff specific cod) TSC  یا تعیین شناسه ارزش کالا برمبنای مشخصه‌های تعرفه‌ای کالا است و با توجه به خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، مدل و سایر مشخصات فنی که به آن کالا اختصاص دارد ،یک کد چهار رقمی در انتهای هر ردیف تعرفه کالا پیش‌بینی شده است. این کد براساس مشخصات کامل‌تری از کالا به منظور تعیین ارزش برای هر واحد کالا طراحی شده است که شناسه ارزش کالا نامیده می‌شود.

تعیین کد شناسه کالا تحت عنوان  «تعیین شناسه ارزش واحد کالا (TSC)» تی اس سی(Tariff Specification Code)   ظاهراً به منظور تسهیل و تسریع در امر تشریفات قانونی ترخیص انجام شده است و بر این اساس کد چهار رقمی به تمام کدهای 8 رقمی تعرفه اضافه می‌شود که این اجازه را می‌دهد که به‌طور مثال برای یک کالا 9999 نوع برای آن در نظر بگیریم. به عبارتی از طریق این کد می‌توان ارزش‌گذاری، سیاست‌گذاری و شناسایی کالاها را انجام داد.

 این اقدام به‌منظور یکسان‌سازی ارزش کالاهای وارداتی و ظاهراً به‌منظور رعایت عدالت مالیاتی در اخذ حقوق ورودی، جلوگیری از اعمال سلیقه در ارزش‌گذاری کالاها و ایجاد فضای رقابتی سالم برای کلیه واردکنندگان، تجار و صاحبان کالا، با عنایت به مواد 14 و 15 قانون امور گمرکی و آیین‌نامه‌های اجرایی مربوطه در بررسی و تعیین ارزش کالاهای وارداتی صورت گرفته است."

گفته شده است " انقلاب دیجیتال در گمرک چگونگی ارزش‌گذاری کالا را هم تحت پوشش خود قرار داده است و با انجام این اقدامات علاوه بر حذف سلیقه‌های فردی در ارزش‌گذاری کالا موجب تسهیل و روان‌سازی تجارت شده و به اذعان بسیاری عدالت در ارزش‌گذاری کالایی را به دنبال داشته است".

گفتند "سامانه الکترونیکی( TSC تعیین ارزش گمرکی کالا) طی نزدیک به سه سال از شروع به کار خود توانسته است، اطلاعات مربوط به ارزش بیش از 500 هزار رکورد راثبت کند. این امر به صاحبان کالا امکان می‌دهد تا به ارزش‌های یکسان در سطح گمرکات دست یابند و از میزان پرونده‌های اختلافی به نحو چشمگیری کاسته شده است".

نوشتند " از مزایای راه‌اندازی این سامانه یکسان‌سازی نحوه ارزش‌گذاری کالا در تمام گمرکات کشور است، به نحوی که از اعمال سلیقه‌های فردی در امر رسیدگی وتعیین ارزش کالا و تعرفه جلوگیری به عمل می‌آید و با راه‌اندازی این بانک اطلاعات، اختلافات به حداقل رسیده است و این امر منجر به این شده که ضمن رعایت عدالت مالیاتی و یکسان‌سازی بررسی و تعیین ارزش، در پروسه ترخیص کالا تسریع و تسهیل و روان‌سازی تجاری صورت پذیرد".

 در سال 1394  طی فراخوان عمومی از تمامی واحدهای تولیدی، بازرگانی و تجار جهت تکمیل بانک اطلاعات ارزش دعوت شد با ارائه مدارک و مستندات و یا سوابق ترخیص مورد تأیید این دفتر در چارچوب ماده 14 و 15 قانون امور گمرکی و آیین‌نامه اجرایی آن ارزش‌های مذکور را در بانک اطلاعات ارزش ثبت کنند.

اما واقعیت چیست

این سامانه بدون توجه به قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن بخصوص مواد 14 و 15 و تبصره ذیل ماده 15 ایجاد شده است مغایرت های گسترده ای مشاهده می‌شود.

اصلی ترین مشکل و مغایرت ایجاد ارزش های پایه گمرکی بدون توجه به مستندات و ادله قانونی تحت عنوان TSC (شناسه واحد ارزش کالا ) می باشد برای درک بهتر بیشتر توضیح می دهیم.

مواد 14 و 15 قانون امور گمرکی در این روش تعیین ارزش به طور کامل نقض می گردد اصل اول در تعیین ارزش فاکتور خرید و اسناد تسلیمی صاحب کالا می باشد ولی در این روش فاکتور واقعی واردکننده هیچ ارزشی ندارد.

 در این ارزشها به شرایط همزمانی ، کشور سازنده ، حجم خرید ،  نوع ارز و سایر عوامل موثر بر قیمت خرید از جمله  سطح تجاری ، حجم مقداری ، شیوه حمل ، مسافت حمل هیچ توجهی نمی شود .

با ایجاد شناسه های TSC و تعریف ارزش واحد و پایه گمرکی ظاهراً ارزشها یکسان می گردد اما به مرور تغییرات قیمت های جهانی که عمدتاً روزانه ، هفتگی ، ماهیانه و فصلی است به دلیل عدم بروز رسانی و عدم ارائه فاکتورهای صحیح به گمرک امکان پذیر نخواهد بود و واردکنندگان تا زمانی که ارزش های پایه به نفع شان باشد هیچ اعتراضی نمی کنند و در صورت کاهش ارزشها نیز در صورت وجود منافع ارزی نیز اعتراضی نخواهد شد.

یکسان‌سازی نحوه ارزش‌گذاری کالا و ثبت ارزش های ثابت و بدون تغییر منطبق بر کدام ماده قانونی است ؟

کدامیک از این ارزشها با واقعیت همراه است ؟

اگر این ارزشها درست و منطبق بر واقعیت است و این سامانه موجب کاهش وجود این همه پرونده‌های اختلافی به تعیین تکلیف نشده در دفتر تعیین ارزش چیست ؟حجم پرونده های افزایش یافته خود گویای واقعیت است.

با فراخوان انجام شده ، برخی شرکت ها برای از دور خارج کردن رقبا با اعلام و ثبت ارزشهای بالا در سامانه توانسته اند هزینه ها و زمان ترخیص را برای رقبا افزایش دهند زیرا واردکننده رقیب که ارزش هایش صحیح است جهت رفع اختلاف با ارائه مدارک و مستندات به گمرک محل رجوع می کند گمرکات اجرایی نیز از ترس هیچ اقدامی نمی کنند، دوایر تخصصی ارزش که وجود ندارد ، کمیته های تخصصی فنی که تشکیل نمی شود ، نهایتاً صاحب کالا مجبور می شود با رعایت ماده 45 قانون امور گمرکی و با پرداخت تفاوت ارزش ادعایی به صورت ضمانت نامه یا سپرده نسبت به ترخیص کالا اقدام و سپس پرونده به کمیسیون‌های رسیدگی به اختلافات گمرکی و تجدید نظر ارسال گردد. آیا این موضوع موجب افزایش هزینه های ترخیص و طولانی شدن زمان ترخیص نمی شود ؟ مگر واحدهای تولیدی در شرایط رکود اقتصادی چقدر توان مالی دارند ؟

جالب توجه اینکه برخی ارزشهای ثبت شده نیز بر اساس اطلاعات به‌دست آمده جهت افزایش درآمدهای گمرک افزایش یافته است بخصوص کالاهایی که سهم عمده ای در واردات دارند و یا ماخذ های حقوق ورودی آنها بیش از بیست درصد بوده است.

وجود ارزشهای متفاوت و متضاد در TSC   موجب بروز اختلافات در گمرک و ... شده است. ارزشهایی که اختیار را به کارشناس داده که ارزش را بپذیرد یا مورد پذیرش قرار ندهد.

گفته شده کارشناس دفتر تعیین ارزش نظارت می کند مگر یک کارشناس چند رکورد را می تواند مورد کنترل و نظارت دقیق داشته باشد؟   مگر دفتر ارزش دارای یکصد کارشناس خبره و متخصص ارزش می باشد؟

نظارت و کنترلی در گمرکات اجرایی وجود ندارد

 ثبت ارزش های پایه در سامانه تی اس سی غیر واقعی ( بیش از واقعیت)  و بدون مستند بخصوص کالاهای با مآخذ پنج درصد.

 مآخذ حقوق ورودی برخی کالاهای مشمول ارز رسمی  5 درصد است و بر اساس بررسی های انجام شده برخی شرکتها در ارزشهای ثبت شده بین 25 تا 60 درصد گران نمایی کرده اند با این هدف که ارز بیشتری را از سیستم ارز ی بانک ها اخذ نماید.

ایجاد ارزش های پایه با ارزش های غیر واقعی و دستوری همچون منسوج نبافته و عدم بروزرسانی آن در شرایط بحران ارزی موجب خروج ارز از کشور و تخصیص ارز بر مبنای ارزشهای ثبت شده و پایه شده است . کافی است به تغییر نوع پرونده های اختلافی در کمیسیونها توجه و ارسال نشدن یک پرونده نزول ارزش منسوج نبافته در یکسال گذشته را بررسی کنید . موارد مشابه در این خصوص قابل احصاء است.

در همه کشورها در راستای شناسایی و سیاست گذاری اقدام به گسترش تعرفه های شش رقمی به هشت و سپس به تعرفه های 12 رقمی و حتی بیشتر اقدام نموده اند اما هیچ کدام از این کشورها برای تعیین ارزش های پایه و یکسان اقدام نکرده اند همچنین در گسترش تعرفه ها اصول و مبانی و قواعد عمومی طبقه بندی را رعایت نموده اند.

تعیین ارزش های واحد و یکسان در سالهای 1382 تا 1386 وجود داشت و به صورت سی دی ارزش ها به گمرکات اعلام می‌شد به صورت شش ماهه و سالیانه و دوایر ارزش نیز حذف یا ادغام شده بودند اما نتیجه آن چه شد؟

تصویب تحقیق و تفحص از گمرک ایران در جلسه علنی مورخ 28/01/86 مجلس شورای اسلامی ، پس از حدود یکسال تحقیق و تفحص در گمرکات مختلف و رسیدگی به پرونده های موجود در گمرک از جمله سلفچگان ، بوشهر،  شهیدرجایی ، بازرگان و ... گزارش اصلی و ضمایم آن بالغ بر دوهزار صفحه به هیئت رئیسه تحویل شد که یکی از مباحث آن مشکلات ارزش‌گذاری کالاها در گمرک و علل و عوامل آن نیز حذف و ادغام دوایر ارزش اعلام شد.پس از هجمه های فراوان در خصوص کم  اظهاری در برخی از کالاهای وارداتی و اعتراض واحدهای تولیدی ، اصناف و وزارت صنایع و گزارش نهادهای نظارتی از جمله کمسیونهای اصل نود ،  دیوان محاسبات و هیئت تحقیق وتفحص مجلس شورای اسلامی ، در اواخر سال 1386 نظرات گمرکات اجرایی در خصوص احیاء دوایر ارزش اخذ شد.

با توجه نظام بالای تعرفه ای در کشور  ، عدم اجرای صحیح قانون مالیات بر ارزش افزوده ، صدور و ارائه فاکتورهای کلی گویی شده (فاقد مشخصات) و پذیرش آن توسط کارشناسان سرویس ( که وظیفه احراز هویت را نیز بر عهده گرفته اند ) و تعیین ارزش توسط همان کارشناس ، افزایش کم اظهاری در ارزش کالاهای وارداتی ، تعطیلی واحدهای تولیدی داخلی با توجه به ضربه پذیر بودن اغلب تولیدی ها  ، افزایش پروندهای اختلافی در گمرک و ستاد و کمیسیونها ، افزایش زمینه های فساد و ناسالم شدن اقتصاد و تجارت و ایجاد فضای ناسالم رقابتی و  افزایش کسردریافتی های بلاوصول و همچنین با توجه به مسائل ارزی و محدودیت های تخصیص ارز جهت گروههای کالایی ، بیش بود ارزش و خروج ارز از کشور و پولشویی را در پی داشته است.

سامانه TSC دارای نواقص متعدد بوده و با اصول و مبانی تعیین ارزش گمرکی کالا مندرج در قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن مغایرت دارد.

فقط کافی است با نگاهی به مشخصات دو سامانه پیشین ( مذکور)  و TSC آنها را با هم مقایسه نمایید

سامانه TSC  :

بدون شماره کوتاژ

بدون تاریخ کوتاژ

بدون تاریخ پروفرما

بدون تاریخ فاکتور

بدون شرایط معامله

بدون نوع ارز

بدون اسناد لازم جهت تعیین ارزش - اسناد لازمه تعیین ارزش است اطلاعات ارتباط خریدار با فروشنده و اینکه فروشنده واسطه است یا بازرگان یا تولید کننده از روی اسناد تعیین می شود

این سامانه فاقد موتور جستجوی هوشمند می باشد

در این سامانه  نتایج جستجو توسط کاربر ثبت نمی شود

رعایت شرایط همزمانی در گزارشات دیده نمی شود

و....

به طور کلی این سامانه فقط یک دیتا بیس ناقص بوده که در بستر اینترنت قابل دسترسی است که حتی از اولین سامانه تعیین ارزش هم ناقص تر است.

راهکارها  و پیشنهادات : 

الف : راهکار اول

سامانه TSC  تکمیل شود و نواقص آن بر طرف شود.

یعنی اینکه اطلاعات و اسناد که این سیستم وجود ندارد اضافه شود و زیر ساخت سیستم بر مبنای پیشنهادات ارائه شده فوق  به طور کلی تغییر کند. البته با رفع نواقص سامانه و تکمیل آن می توان یک دیتا بیس برای کنترل مسیر و انتخاب مسیر تهیه نمود.

در حال حاضر برای هر کالایی یک کد تعرفه و شناسه ای ایجاد شده بدون ذکر محتوای واقعی اطلاعات و کوتاژ و البته به صورت ناقص و فاقد اطلاعات کاربردی ارزش.  به طور مثال 85181000  شناسه 456 که البته بدین طریق هم نوشته می شود 851810000456

پیشنهاد می‌شود برای هر تعرفه یک شناسه کالا بر مبنای کشور سازنده و نوع کالا ایجاد و یا به شناسه کالایی موجود، سوابق ترخیص متعدد با ذکر شماره کوتاژ، تاریخ کوتاژ، تاریخ پروفرما، تاریخ فاکتور، تعرفه کالا، تعداد کالا، نوع بسته بندی، مارک کالا، کشور سازنده، نوع ارز، شرایط خرید و معامله و شرح کالا به صورت فارسی و لاتین و.. تعریف و الصاق شود و به طور آنلاین به محض ترخیص یک سابقه ترخیص بروز از گمرکات اجرایی ، مشخصات آن به طور کامل به این شناسه الصاق شود.

سیستم مدیریت ریسک نیز می تواند بر اساس حداقل و حداکثر یا متوسط  ارزش موجود در هر شناسه مسیر اظهارنامه را تعیین نماید.

سیستم ابتدا بر مبنای تعرفه و شناسه کالایی و نام کالا فارسی و لاتین( مثل و مشابه )، کشور سازنده ،  شرایط همزمانی خرید ، مارک  گزارشی تهیه و به کارشناس ارائه می نماید. اگر کارشناس گزارش را ناکافی دانست بتواند  با حذف پارامترهای قبلی گزارش و تغییر آن گزارش های ارزش را استخراج نماید.

سوابق ترخیص بر مبنای شرایط همزمانی خرید و سایر پارامترهای قانونی به کارشناس ارائه شود.

کارشناس باید اعلام کند ارزش را بر چه مبنایی تعیین کرده است. با ایجاد گزینه هایی در سیستم می توان این موضوع را تسهیل نمود.

در هر حال پس از تأیید یا تعیین ارزش و اعلام آن به صاحب کالا ، امکان اعتراض و رسیدگی های بعدی را فراهم نماید.

اطلاعات ارزش پس تأیید یا تعیین ارزش به دفتر ارزش ارسال شود.

کارشناسان دفتر ارزش پس دریافت اطلاعات با توجه به بانک اطلاعات و سوابق ترخیص نسبت به بررسی و تأیید و ارسال اطلاعات به بانک جامع اطلاعات ارزش اقدام می نماید.

در صورت مغایرت ارزش تعیین شده توسط کارشناس گمرک اجرایی باید موضوع به کارشناس گمرک محل اعلام تا اقدام کند.

در صورت مغایرت ارزش تعیین شده توسط کارشناس گمرک اجرایی باید موضوع به کارشناس گمرک محل اعلام تا اقدام کند.

اعلام و الصاق گزارش های درب خروج و بازبینی به سوابق اطلاعاتی ارزش و مشاهده آن توسط گمرکات اجرایی و صاحبان کالا

گزارش به صاحبان کالا و مراجعین از روند رسیدگی به ارزش کالا و پرونده اختلافی

ثبت گزارشات بر مبنای جستجوی هوشمند و درخواست کارشناس در سیستم

از ایجاد ارزش های ثابت و پایه در هر صورت خودداری شود.

بانک اطلاعات ارزش در اختیار مراجعین نباشد.

قطع ارتباط سامانه TSC  با EPL : در صورتی که  کارشناسان مجازی جهت تأیید ارزش اظهاری کالاها باتوجه به عدم وجود سابقه عینی به شناسه مشابه استناد کند شرح کالاهای موضوع در اظهارنامه واردات نیز تغییر و نوع کالای اظهاری عوض می شود که جهت کنترل های بعدی و انطباق برای ظن قاچاق، صاحبان کالا و کارشناسان گمرک را دچار مشکل می نماید. لذا بعد از تغییر شناسه ارزش توسط کارشناس شرح اولیه کالای اظهاری تغییر نکند و صرفاً شرح تجاری کالا که در حال حاضر از جدول تعرفه بارگذاری و شرح تجاری کالای اظهاری توسط صاحب کالا نمایش دهد.

ارتباط سامانه EPL  با TSC : اطلاعات اظهارنامه ارزش کالا و سایر اطلاعات مورد نیاز از EPL  که مورد تأیید قرار می گیرد در سامانه TSC درج شود

با توجه به اینکه برخی کالاهای شناسه ارزش متناسب با کالا در سامانه وجود ندارد، اظهارکننده جهت تسریع اظهار و قفل بودن برخی تعرفه ها روی شناسه ارزش، اقدام به انتخاب شناسه ارزش کالا مشابه می کند که منجر به اظهارکالا با اطلاعات غیرواقعی می گردد. لذا

 قفل شناسه ارزش ازمرحله ثبت کوتاژ (اظهار) به مرحله کارشناس منتقل شود

در صورت استفاده شناسه ارزش 0000  توسط اظهارکننده برای تعرفه ای که شناسه ارزش برای آن وجود دارد اظهارنامه به مسیر سبز هدایت نشود.

تصاویر پروفرم از سامانه جامع تجارت و سایر اسناد از طریق سیستم بانک ها یا EPL  دریافت و به اطلاعات ارزش اظهارنامه الصاق و در TSC  ثبت شود.

ب ) راهکار دوم :

با توجه به مغایرت قانونی TSC  و مشکلات ذکر شده ، ابتدا این سامانه بعنوان یک سامانه جانبی در نظر گرفته شود تا سامانه جایگزین ایجاد یا احیا شود.

سامانه ای باید طراحی شود تا اطلاعات اظهارنامه ارزش به طور کامل بر مبنای فرم استاندارد  و طراحی شده ( مثال فرم پیوست ) ورود اطلاعات شود البته این اطلاعات از منابعی قابل دریافت است تا از ورود اطلاعات مجدد جلوگیری نماید.

اطلاعات مورد نیاز جهت ورود اطلاعات و منابع قابل دریافت عبارتند از :

سوابق و اطلاعات باید بر مبنای همین اطلاعات ثبت و قابل جستجو بر مبنای کد تعرفه ، نام کالا ( فارسی و لاتین ) ، کشور سازنده ، مارک کالا ، مشخصات فنی ، مدل ،  شماره کوتاژ ، تاریخ پروفرم ، تاریخ فاکتور ، محدوده زمانی بین تاریخ فاکتور و بین پروفرم باشد.

کنترل اطلاعات ورودی به سیستم به صورت هوشمند ازجمله کنترل تاریخ، اعداد ، حروف و مقایسه تاریخ ها با یکدیگر

ارائه گزارشهای کارشناسی و منطبق با قانون امور گمرکی و دستورالعمل ها (رعایت شرایط همزمانی خرید ، تعرفه ،کشور سازنده ، نام کالا فارسی و لاتین( مثل و مشابه ) به صورت هوشمند و بر مبنای درخواست کارشناس

اعلام و الصاق گزارش های درب خروج و بازبینی به سوابق اطلاعاتی ارزش و مشاهده آن توسط گمرکات اجرایی و صاحبان کالا

گزارش به صاحبان کالا و مراجعین از روند رسیدگی به ارزش کالا و پرونده اختلافی

ثبت گزارشات بر مبنای جستجوی هوشمند و درخواست کارشناس در سیستم

پس از اظهار و ثبت کوتاژ و پس از ورود اطلاعات در این سامانه ، کارشناس رسیدگی کننده ( متناسب با مسیر تعیین شده) با فراخوانی اظهارنامه ارزش رسیدگی به ارزش را انجام می دهد.

سیستم ابتدا بر مبنای تعرفه ، نام کالا فارسی و لاتین ( مثل و مشابه )، کشور سازنده ،  شرایط همزمانی خرید، مارک  گزارشی تهیه و به کارشناس ارائه می نماید. اگر کارشناس گزارش را ناکافی دانست بتواند  با حذف پارامترهای قبلی گزارش و تغییر آن گزارش های ارزش را استخراج نماید.

کارشناس باید اعلام کند ارزش را بر چه مبنایی تعیین کرده است. با ایجاد گزینه هایی در سیستم می توان این موضوع را تسهیل نمود.

در هر حال پس از تأیید یا تعیین ارزش و اعلام آن به صاحب کالا ، امکان اعتراض و رسیدگی های بعدی را فراهم نماید.

اطلاعات ارزش پس تأیید یا تعیین ارزش به دفتر ارزش ارسال شود.

کارشناسان دفتر ارزش پس دریافت اطلاعات با توجه به بانک اطلاعات و سوابق ترخیص نسبت به بررسی و تأیید و ارسال اطلاعات به بانک جامع اطلاعات ارزش اقدام می نماید.

در صورت مغایرت ارزش تعیین شده توسط کارشناس گمرک اجرایی باید موضوع به کارشناس گمرک محل اعلام تا اقدام کند.

روش و دستورالعمل های اجرایی در نرم افزار باید منطبق بر قانون امور گمرکی باشد.

ارزشهای پایه ثبت شده به مرور باید حذف شوند و سوابق ترخیص بر مبنای اطلاعات فوق در بانک اطلاعات جایگزین شود.

جهت کالاهای بورسی دفتر ارزش به صورت هفتگی اطلاعات لازم و ارزش های پایه را با تلورانس قابل قبول در سیستم ثبت نماید.

پرایس لیستهای خودرو و ماشین آلات راهسازی در این سیستم ثبت و به صورت DATA  ثبت و قابل دسترسی و جستجو باشد. در اجرای ماده 17 باید این ارزشها در اختبار واردکنندگان قرار گیرد.

رسول کوهستانی پژوه؛ مدیر کل گمرک اصفهان و مدیر کل پیشین دفتر ارزش گمرک